ناتوانی نشست وین در مهار تشدید تنش هسته‌ای ایران

«هماهنگی» میان مسقط و تهران برای «ساماندهی دریانوردی» در تنگه هرمز

ناتوانی نشست وین در مهار تشدید تنش هسته‌ای ایران
TT

ناتوانی نشست وین در مهار تشدید تنش هسته‌ای ایران

ناتوانی نشست وین در مهار تشدید تنش هسته‌ای ایران

در سایه بحران بریتانیا و ایران از جبل طارق تا تنگه هرمز، نشست وین برای نجات برجام بدون توافق خاتمه یافت به طوری که مذاکره کننده ارشد ایران در این باره گفت «نمی‌توانم بگویم همه چیز را حل کردیم.»، علاوه بر این سخنگوی وزارت امور خارجهٔ ایران نیز گفت که در این نشست «توافق خاصی انجام نشد».
به گزارش الشرق الاوسط، عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران که برای شرکت در نشست مشترکی با کشورهای باقی‌مانده در برجام، راهی پایتخت اتریش شده بود روز یک‌شنبه پس از پایان این نشست در وین به خبرگزاری رویترز گفت: «جو نشست سازنده بود و بحث‌ها خوب بودند. نمی‌توانم بگویم همه چیز را حل کردیم، می‌توانم بگویم تعهد بسیاری وجود دارد.»
به نوشته رویترز عراقچی در عین حال افزود که تهران تا زمانی که منافعش تأمین نشود به کاهش تعهدات برجامی‌اش ادامه خواهد داد.
در همین راستا، عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجهٔ ایران، امروز دوشنبه هفتم مرداد ماه در نشستی خبری در تهران با اشاره به جلسهٔ دیروز امضاکنندگان برجام در وین، گفت که در این نشست «توافق خاصی انجام نشد»، هر چند می‌توان گفت که طرفین برای انجام تعهدات خود نسبت به این توافق گام‌هایی به جلو برداشتند.
نشست فوق‌العاده کمیسیون برجام به درخواست بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایران، روز یکشنبه ششم مرداد، در وین آغاز شد و عباس عراقچی رئیس هیئت ایرانی بود.
روز یک‌شنبه هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با انتشار توئیتی در مورد این جلسه نوشت: «نشست فوق‌العاده کمیسیون مشترک برجام آغاز شد تا به نیاز اجرای کامل توافق با ایران، در تمامی جنبه‌های آن، رسیدگی کند.»
فو کونگ سرپرست هیئت اعزامی چین به خبرنگاران گفت، گاهی «لحظات سختی» در طول نشست وجود داشت اما در مجموع این جلسه «فضایی خوب و دوستانه» داشت و «خیلی حرفه‌ای» بود.
سرگئی ریابکوف نماینده ارشد روسیه در کمیسیون مشترک برجام نیز اعلام کرد که در نشست روز یکشنبه اعضای کمیسیون دربارهٔ توقیف نفتکش حامل نفت ایران در جبل‌الطارق نیز بحث و گفت‌وگو شد اما ایران و بریتانیا به درک مشترکی در این زمینه نرسیدند.
ایران بر کشورهای باقیمانده در برجام فشار می‌آورد که زمینه دور زدن تحریم‌هایی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا دوباره علیه تهران برقرار کرده را فراهم آورند.
این کشور اخیراً درجه غنی‌سازی اورانیوم را تا بیش از مرز تعیین‌شده در برجام بالا برده و می‌گوید، اگر خواسته‌های ایران تأمین شود ممکن است غنی‌سازی به حد قبلی برگردد.
ایران اعلام کرده در گام دوم کاهش اجرای برجام سقف غنی‌سازی را از ۶۷/ ۳ درصد به ۵/ ۴ درصد رسانده‌است. این کشور پیش از این هم اعلام کرده بود که از سقف تعیین‌شده در برجام برای ذخیره آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده عبور می‌کند.
در نشست روز یکشنبه اروپایی‌ها به ایران توصیه کردند که به اجرای کامل برجام بازگردد و ایران نیز به طرف‌های مقابل گفت، آن‌ها نیز به نوبه خود باید سهمشان در تعهدات قیدشده در این توافق را اجرا کنند.
همزمان، یوسف بن علوی وزیر امور خارجه عمان در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی عمان پس از دیدار با مقام‌های ایرانی از همکاری مشترک کشورش با ایران برای کاهش تنش‌ها در تنگه هرمز خبر داد.
وی در این مورد گفت: «برای کشورهای حاضر در خلیج مهم است که نسبت به کاهش تنش‌ها در این آبراه بین‌المللی اهتمام ورزند.»
وزیر امورخارجه عمان اضافه کرد: میان تهران و مسقط برای سازماندهی حرکت کشتی‌ها در تنگه هرمز هماهنگی وجود دارد و برای این که عملیات دریانوردی بین‌المللی در خلیج تحت تأثیر قرار نگیرد، باید تمامی طرف‌ها با یکدیگر ارتباط داشته باشند.
بنا به اعلام بریتانیا ناوشکن «اچ ام اس دانکن» از روز یکشنبه برای تأمین امنیت کشتیرانی وارد خلیج شده‌است. این ناوشکن قرار است به همراه ناو مونتروز از آن دسته از کشتی‌های بریتانیایی که از تنگه هرمز عبور می‌کنند محافظت کند.
با این حال تنش در خلیج و تنگه هرمز همچنان ادامه دارد. در پی توقیف ابرنفتکش ایران با بار بیش از دو میلیون بشکه نفت به مقصد سوریه در جبل طارق توسط بریتانیا و سپس توقیف نفتکش بریتانیایی در تنگه هرمز توسط سپاه پاسداران، اوضاع متشنج‌تر شد.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»