نشست فنلاند: تأکید بر آزادی دریانوردی در هرمز و ملاحظه دربارهٔ ائتلاف آمریکا

اتحادیه اروپا مذاکره واشنگتن و تهران را به شرط حفظ برجام تأیید می‌کند.. آلمان خواستار تشکیل یک نیروی اروپایی برای محافظت از ناوبری در خلیج در شرایط معین شد

پس از نشست چهارجانبه اتحادیه اروپا، فرانسه، بریتانیا و آلمان دربارهٔ چگونگی نجات برجام و بررسی تلاش‌ها درخصوص حفاظت از حمل و نقل دریایی در تنگه هرمز، پرونده امنیت دریایی و خاورمیانه بر نشست وزرای خارجه و دفاع کشورهای اروپایی در هلسنکی سایه انداخت. در این میان، دریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تأکید بر حفظ برجام، از مذاکره بین ایران و آمریکا حمایت کرد.
وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا علاوه بر بررسی راه‌های تأمین امنیت تنگه هرمز آنها همچنین مکانیسم‌های نجات توافق هسته‌ای را نیز به بحث و گفتگو خواهند گذاشت.
این نشست در هلسینکی، پایتخت فنلاند، برگزار شده‌است به رویکرد اروپا در قبال بحران ایران، ارزیابی راه‌های ممکن برای نجات توافق هسته‌ای و تأمین امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز خواهد پرداخت.
وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا امروز (جمعه) در هلسینکی ملاقات می‌کنند تا به گفته بریتانیا، راه‌هایی برای زنده نگاه‌داشتن برجام و حفاظت از کشتی‌رانی تجاری در خلیج بیابند.
در بیانیه‌ای که دولت بریتانیا روی وب‌سایت خود قرار داده، آمده‌است: وزیر امور خارجه بریتانیا در دیدار با همتایان خود به این نکته اشاره می‌کند که لندن به حفظ توافق هسته‌ای با ایران به منظور جلوگیری از دستیابی به سلاح هسته‌ای، متعهد است.
دومینیک راب وزیر امور خارجه بریتانیا در بیانیه‌ای اعلام کرد، کشور متبوعش از جامعه بین‌المللی خواهد خواست که حمایت بیشتری برای محافظت از کشتی‌ها در تنگه هرمز به عمل آورد.
وزیر خارجه بریتانیا گفت در اجلاس هلسنکی دربارهٔ پرونده ایران بحث و گفت و گو خواهیم کرد.
دامینیک راب قبل از سفر به فنلاند برای ملاقات با همتایای اروپایی‌اش و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بر اهمیت امنیت کشتی‌رانی در خلیج تأکید کرد.
راب در اظهارات خود به فضای گفتگوهای مثبتی اشاره کرد که در جریان اجلاس سران گروه ۷ در بیاریتز ایجاد شده بود.
در همین راستا جان اف لودریان وزیر خارجه فرانسه نیز روز پنجشنبه تأکید کرد که پاریس برای آزادی ناوبری در خلیج تلاش خواهد کرد. وی در یک کنفرانس خبری گفت با تمام کشورهای جهان دربارهٔ موضوع ایران صحبت خواهیم کرد.
فلورانس پارلی وزیر دفاع فرانسه نیز در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت، پاریس از حضوری بازدارنده به رهبری اتحادیه اروپا در خلیج با تمام قدرت حمایت خواهد کرد.
هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان، در هلسینکی اعلام کرد که پیشنهاد قبلی‌اش در این زمینه، باید با ارزیابی نتایج نشست جی۷ بررسی شود. از جمله مسائلی که قرار است در این نشست مورد بحث و گفت‌وگو قرار گیرد، تحولات ناشی از میانجی‌گری امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، بین ایران و آمریکاست که در حاشیه نشست قدرت‌های اقتصادی عضو گروه هفت انجام گرفت.
ماس چند هفته قبل این پرسش را پیش کشیده بود که آیا یک گشت دریایی اروپایی، می‌تواند تنش جاری در «بحران ایران و آمریکا» را کاهش دهد یا نه؛ و در پاسخ گفته بود: «هر چیزی که به آرام شدن وضع کمک کند مفید خواهد بود.» او خواسته بود که اروپایی‌ها در این زمینه متحدا چاره‌اندیشی کنند.
آنه‌گرت کرامپ - کارن باوئر، وزیر دفاع آلمان نیز مشابه این اظهارات را بیان کرد. او به شبکه تلویزیونی ARD گفت: «ما از یک سو خواهان آزادی تردد در آبراه‌ها هستیم و از سوی دیگر تمایل دیپلماتیک ویژه‌ای در مسئله توافق اتمی با ایران داریم.» سیاستمدار حزب دمکرات مسیحی آلمان افزود هر اقدامی که انجام دهیم، باید به این شرط باشد که تلاش‌های دیپلماتیک به خطر نیفتند.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، اوایل ماه اوت پیشنهاد یک گشت دریایی اروپایی در تنگه هرمز را ارائه کرد تا ناظر بر هر گونه حادثه در آب‌های ایران و عمان باشد، خرابکاری‌های احتمالی را آشکار کند و مانع تشدید تنش شود.
به دنبال نشست وزرای خارجه کشورهای اروپایی در هلسنکی که دربارهٔ چگونگی حمایت از آزادی ناوبری در خلیج برگزار شده‌است، منابع دیپلماتیک روز جمعه ۳۰ اوت از طرح تشکیل یک نیروی اروپایی بازدارنده برای محافظت از ناوبری در تنگه هرمز و خلیج خبر دادند.
هرچند گفته می‌شود نشست دو روزه هلیسنکی بر مسئله ایران متمرکز خواهد بود، مقامات دولت ترامپ از پیشنهادهایی که به فرانسه نسبت شده استقبال نکرده‌اند و روشن نیست دستاورد این نشست در پایان دادن به بن‌بست جاری چه خواهد بود.
نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا با محوریت تأمین فعالیت دریانوردی در آب‌های بین‌المللی خلیج همزمان با اعلام مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا مبنی بر آغاز رسمی مأموریت ناوگان دریایی بین‌المللی در تنگه هرمز صورت گرفته‌است.
وزیران امور خارجه کشورهای اروپایی، در این نشست دو روزه غیررسمی، دیگر مسائل پیش روی اتحادیه اروپا در زمینه سیاست خارجی را بررسی خواهند کرد.
آمریکا، بریتانیا، اسرائیل، استرالیا و بحرین هم‌اکنون ائتلاف دریایی خلیج به منظور تأمین امنیت دریانوردی در منطقه را تشکیل داده‌اند و انتظار می‌رود کشورهای بیشتری به این طرح ملحق شوند. در ماه اکتبر نشستی با حضور ۶۰ کشور در بحرین برگزار می‌شود که موضوع آن امنیت کشتی‌رانی در خلیج است. به نظر می‌رسد بریتانیا که به موازات حفظ برجام بر آزادی کشتی‌رانی در تنگه هرمز تأکید کرده، از نشست هلسینکی برای ترغیب دیگر کشورهای اروپایی به پیوستن به طرح امنیت دریایی استفاده کند.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، می‌گوید که این اتحادیه تنها در صورتی از مذاکرات ایران و آمریکا حمایت می‌کند که توافق هسته‌ای کنونی با تهران حفظ شود.
موگرینی که برای شرکت در نشست وزرای خارجه و دفاع کشورهای عضو اتحادیه اروپا به هلسینکی رفته‌است روز پنج‌شنبه ۷ شهریور به خبرنگاران گفت: «ما همیشه طرفدار گفت‌وگو بوده‌ایم … ولی موضوع مهم این است که آنچه وجود دارد حفظ شود».
با این حال فدریکا موگرینی از همه طرف‌ها خواست که «به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، از جمله برجام، احترام بگذارند».
تنش‌ها میان تهران و واشنگتن از سال گذشته با خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای و بازگشت تحریم‌ها علیه ایران رفته‌رفته اوج دوباره‌ای گرفته‌است.