​الزرفی: با قاآنی دیدار نکرده‌ام.. ایرانی‌ها پیغام دادند که در تشکیل دولت دخالت نمی‌کنند

شبه نظامیان عراق برای آمریکا خط و نشان کشیدند.. الزرفی را «مزدور» آمریکا دانستند

​الزرفی: با قاآنی دیدار نکرده‌ام.. ایرانی‌ها پیغام دادند که در تشکیل دولت دخالت نمی‌کنند
TT

​الزرفی: با قاآنی دیدار نکرده‌ام.. ایرانی‌ها پیغام دادند که در تشکیل دولت دخالت نمی‌کنند

​الزرفی: با قاآنی دیدار نکرده‌ام.. ایرانی‌ها پیغام دادند که در تشکیل دولت دخالت نمی‌کنند

عدنان الزرفی مأمور تشکیل کابینه عراق اعلام کرد با اسماعیل قاآنی فرمانده «نیروی قدس سپاه پاسداران» در سفر اخیرش به بغداد دیدار نکرده‌است. به گفته او تعامل با کشورهای جهان از جمله ایالات متحده آمریکا یا ایران براساس سود آنها برای اقتصاد عراق خواهد بود.
به گزارش الشرق الاوسط، الزرفی در نشست خبری در بغداد گفت که برنامه دولتش را تقدیم مجلس کرده و منتظر تعیین موعد برگزاری جلسه رأی اعتماد به وزرا است.
او تأکید کرد که کابینه ای متشکل از چهره‌های اداری شایسته و کارآمد تشکیل داده که همگی آنها از چهره‌های داخل عراق هستند.
 او افزود که ۴۸ ساعت قبل از تعیین موعد برگزاری جلسه رأی اعتماد لیست اعضای کابینه را به مجلس خواهد فرستاد.
نخست‌وزیر مکلف عراق همچنین تأکید کرد: هیچ گونه دیداری با قاآنی نداشتم و هیچ گونه موضع مخالفتی از سوی او در رابطه با نخست‌وزیری من به دست من نرسیده‌است.
الزرفی اضافه کرد: یک پیام از سوی یک طرف صاحب نفوذ ایرانی به من رسیده‌است و در این پیام تأکید شده که ایران به عدم دخالت در گفت‌وگوهای اطراف عراقی برای تشکیل دولت پایبند است.
الزرفی همچنین تأکید کرد که اجازه نخواهم داد تا عراق زمینی برای تسویه حساب دیگران بشود. همچنین هرگونه حمله و تعرض به نیروهای عراقی کاملاً غیرقابل قبول است.
الزرفی افزود که سیاست وی جلوگیری از هر اقدامی است که به عراق ضربه بزند و تأکید کرد که اجازه نخواهد داد نزاع‌های خارجی در خاک عراق انجام شود.
وی افزود که همه جناح‌های نظامی کشور زیر چتر الحشد الشعبی تحت کنترل فرماندهی کل نیروهای مسلح هستند و تحرکات آنها تعیین شده‌است و هرگونه وجود نظامی خارج از این چارچوب، طبق قانون با آن برخورد خواهد شد.
او اقتصاد را اصلی‌ترین موتور محرک دولت آینده این کشور خواند و گفت که امتیازاتی برای طرف‌هایی که در پی سرمایه‌گذاری در عراق باشند در نظر گرفته خواهد شد و آنها در تعاملات دولت اولویت خواهند داشت.
از سوی دیگر، هشت گروه نظامی طرفدار ایران با صدور بیانیه ای در سه بخش خطاب به آمریکا، نیروهای سیاسی و مردم عراق، بر مقابله با «اقدامات تجاوز کارانه» آمریکا تأکید کرد؛ و موضع خود را در مخالفت با نخست‌وزیری عدنان الزرفی اعلام کردند. آنها همچنین الزرفی را «مزدور» واشینگتن قلمداد و خطاب به ملت عراق متعهد شد تا مسیر مقاومت در قبال آمریکا و اسرائیل را ادامه دهد.
بیانیه این جناح‌ها چند روز پس از سفر اسماعیل قاآنی فرمانده جدید سپاه «قدس» به بغداد منتشر شده‌است. قاآنی پس از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده سابق این شاخه بین‌المللی سپاه توسط یک موشک آمریکایی در اوایل ژانویه در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد، متصدی این پست شده‌است.
به گفته برخی ناظران، این ممکن است فرضیه عدم موفقیت مأموریت قاآنی در بغداد برای متحد کردن نیروهای شیعه در موضوع انتخاب نخست‌وزیر جدید و مسئله مخالفت با تعیین الزرفی را تقویت کند.
ذیل این بیانیه توسط جنبش گردان‌های اهل الحق، جنبش نجبا، گردان‌های سید الشهدا، گردان‌های امام علی، جنبش الاوفیاء، گردان‌های عاشورا، جنبش سربازان امام و گردان‌های خراسانی امضا شده‌است.
در بخشی پیام اول خطاب به نیروهای آمریکایی آمده‌است: «بعد از عدم پذیرش مصوبه ملت، مجلس نمایندگان و دولت عراق و عدم عقب‌نشینی نیروها و استمرار نقض حاکمیت عراق و کشتار ملت آن، ثابت کردید که شما نیروهای اشغالگر هستید و تنها زبان زور می‌فهمید».
همچنین در ادامه آمده‌است: «بدانید تمامی عملیاتی که علیه شما انجام گرفت، واکنش ساده علیه تجاوزها بوده‌است؛ چرا که تصمیم برای عملیات در آن وقت اتخاذ نشد. با این وجود نتوانستید این واکنش ساده را تحمل کنید و به حضور خود در بیشتر پایگاه‌های خود ادامه دهید، لذا مجبور شدید نیروهای خود را از این پایگاه‌ها خارج کرده و در پایگاه‌های معین متمرکز کنید».
از نظر این گروه‌ها، «تمامی تهدیدهای اخیر آمریکا در هدف قرار دادن گروه‌ها و فرماندهان مقاومت، تنها تلاشی برای سرپوش گذاشتن بر شکست آنها است و زیرا آنها ضعیف تر از آن است که با گروه‌های مقاومت عراقی وارد جنگ شود».
در بیانیه جناح‌های مسلح، غیبت «کتائب حزب‌الله» که قوی‌ترین و فعال‌ترین جناح طرفدار ایرانی علیه نیروهای آمریکایی در عراق مشهود است.
همچنین نام سازمان بدر به ریاست هادی العامری رئیس ائتلاف الفتح و «کتائب السلام» به رهبری مقتدی صدر دیده نمی‌شود.
یک منبع نزدیک به گروه‌های مسلح به «الشرق الاوسط» گفت که «عدم حضور این گروه‌ها به دلیل عصبانیت شدید آن از سایر جناح‌ها بود، زیرا در زمان‌های گذشته در هنگام درگیری با نیروهای آمریکایی در کنار آنها نمی‌ایستادند».
احسان الشمری رئیس مرکز اندیشه سیاسی در این باره در مصاحبه با «الشرق الاوسط» معتقد است که بیانیه این هشت گروه پس از سفر اخیر فرمانده نیروی قدس صورت می‌گیرد و این ممکن است نشانگر عدم موفقیت مأموریت وی در متحد کردن گروه‌های شیعی در رد نخست‌وزیری عدنان الزرفی باشد.
از سوی دیگر، همزمان با تحرکات نظامی آمریکا و ادامه مذاکرات در مورد تشکیل دولت جدید در بغداد، احتمال درگیری بین نیروهای آمریکایی از یک طرف، و جناح‌های مورد حمایت ایران از سوی دیگر در عراق در حال افزایش است.
در همین راستا، آمریکایی‌ها پایگاه نظامی الحبانیة در استان الانبار، که محل حضور نیروهای آمریکایی و ائتلاف بین‌المللی ضد داعش بود، را تحویل دادند.
پیش از این، نیروهای ائتلاف بین‌المللی پایگاه کی وان در کرکوک و قبل از آن پایگاه هوایی القیارة در جنوب موصل در استان نینوی را تحویل داده بودند.
پیشتر نیز نیروهای امنیتی عراق پایگاه القائم را از نیروهای ائتلاف بین‌المللی تحویل گرفتند.
آمریکا با عقب‌نشینی از برخی پایگاه‌های نظامی عراق در حال تجمیع نیروها و تجهیزات خود در دو پایگاه نظامی اصلی در این کشور است.
 در واقع نیروهای آمریکایی از پایگاه‌های کوچک خارج شده‌اند و قرار است در مراکزی بزرگتر یعنی دو پایگاه عین الاسد در الانبار و حریر در منطقه کردستان مستقر شوند تا فرصت‌های بهتری برای تأمین امنیت آنها در قبال حملات احتمالی موشکی فراهم شود.
منابع دیپلماتیک غربی در این باره گفتند که این اقدامات ارتش آمریکا به دلیل وجود اطلاعاتی نزد واشینگتن در مورد وقوع حملات به این پایگاه‌ها است.
به گفته این منابع، این در حالی است که برخی از مقامات مسئول در وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) از جمله ژنرال مارک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور و ژنرال کنت فرانک مکنزی فرمانده نیروهای سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا)، پیشنهاد می‌دهند که عملیات‌هایی سری علیه گردانهای حزب‌الله عراق انجام شود.
حتی برخی منابع از وجود یک فهرست شامل ۱۰ هدف واشینگتن در عراق که شامل سایر گروه‌های نزدیک به تهران در این کشور نیز می‌شود، خبر می‌دهند.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در این باره توییت کرد: «ایران یا گروه‌های مورد حمایت آن در حال برنامه‌ریزی برای حمله به نیروها یا منافع آمریکا در عراق است، اگر اتفاق بدی بیفتد این‌بار ایران هزینه بسیار سنگین‌تری را متحمل خواهد شد».
در واکنش به این هشدار، سردار محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران گفت که حملات شبه نظامیان عراقی به اهداف آمریکا در عراق «عکس العمل طبیعی مردم عراق و نیروهای مقاومت آن» به قتل قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس توسط ارتش آمریکا است.
براساس این منابع، دو چیز درگیری ایران و آمریکا در حال حاضر «فرمول وار» کرده‌است؛ اول، تصمیم رئیس‌جمهور ترامپ مبنی بر «حمله به گروه‌های نیابتی ایران اما بدون وارد شدن به جنگ مستقیم با ایران»، به عبارت دیگر، این تشدید تنش باید با توجه به پیچیدگی‌های منطقه ای و آمریکایی و جنگ با کرونا کنترل شود.
نکته دیگر این است که رایزنی‌های مداوم برای تشکیل دولت عراق از بین نرود این در حالی است که نگرانی وجود دارد که این امر به‌طور کلی بر سیستم سیاسی عراق تأثیر بگذارد.



«یکپارچگی جبهه‌ها» در عراق؛ ابهام در روابط دولت و شبه‌نظامیان

نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در دیدار با فرماندهان ارتش (رسانه دولتی)
نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در دیدار با فرماندهان ارتش (رسانه دولتی)
TT

«یکپارچگی جبهه‌ها» در عراق؛ ابهام در روابط دولت و شبه‌نظامیان

نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در دیدار با فرماندهان ارتش (رسانه دولتی)
نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در دیدار با فرماندهان ارتش (رسانه دولتی)

دولت عراق از چند ماه پیش در مسیری متقاطع با گروه‌های مسلح وابسته به «محور مقاومت»، به ویژه در مورد موضع جنگ اسرائیل علیه لبنان و غزه حرکت می‌کند. موضع رسمی دولت به طور علنی و مکرر مخالفت خود را با درگیری کشور در جنگ اعلام کرده، در حالی که شعار «وحدت میدان‌ها» بر زبان رهبران گروه‌ها جاری است.

با این حال، به نظر نمی‌رسد این تقاطع بین دو طرف، طبق نظر ناظران، شدید و قطعی باشد. زیرا برخی از گروه‌هایی که در جنگ دخالت دارند، نفوذ گسترده‌ای در داخل دولت السودانی دارند و او را به قدرت رسانده‌اند. گروه‌هایی مانند «بدر» به رهبری هادی العامری و «عصائب اهل الحق» به رهبری قیس الخزعلی در فهرست گروه‌هایی که متهم به حمله به اسرائیل هستند، پس از شکایتی که اسرائیل به شورای امنیت فرستاده است، قرار گرفتند.

با این حال، «ابهام» در ارتباط بین دولت و گروه‌ها، چه از لحاظ موضع‌گیری نسبت به جنگ جاری و چه از لحاظ همکاری در اداره قدرت، مانع از تأکید دولت محمد شیاع السودانی بر «بی‌طرفی» نسبی‌اش و تأکید دائمی بر انحصار دولت در تصمیم‌گیری‌های جنگ و صلح نشده است.

برخی از ناظران بر این باورند که دولت السودانی در تلاش است تا کشور را از شر جنگ‌ها دور نگه دارد و به هم‌پیمانان و شخصیت‌های کلیدی در «چارچوب هماهنگ» استناد دارد که مخالف درگیری کشور در جنگ هستند، در مقابل، نیروهای دیگری در داخل «چارچوب» به دنبال قرار دادن عراق در معادله جنگ و به دام انداختن آن در «وحدت میدان‌ها» هستند.

حدود دو هفته پیش، عمار حکیم، رئیس «جریان حکمت» و یکی از رهبران «چارچوب هماهنگ»، حمایت آشکاری از دولت السودانی در تلاش‌هایش برای جلوگیری از جنگ با شعار «وحدت میدان‌ها» ارائه کرد و گفت: «کشور ما آماده جنگ منطقه‌ای گسترده نیست».

او تنها اشاره کرد که «عراق می‌تواند از سه مسیر حمایت و پشتیبانی از مسئله فلسطین و لبنان ارائه دهد: حمایت سیاسی، محکومیت و انکار، و وساطت». این جمله به طور صریح و واضح اشاره به عدم پذیرش دخالت «بخش رسمی عراق» در شعار «وحدت میدان‌ها» داشت.

روز قبل از دیروز، حیدر العبادی، نخست‌وزیر پیشین، بر عدم درگیر کردن عراق در جنگ تأکید کرد که حمایت دیگری از موضع رسمی کشور بود. او در پستی در شبکه اجتماعی «اکس» تأکید کرد که نباید به «ماجراجویان اجازه داد که سیاست‌ها و تصمیمات ملی را رهبری کنند».

برخی از ناظران فهمیدند که این اشاره به گروه‌های مسلح است که العبادی در موقعیت‌های مختلف انتقادات تندی به آن‌ها وارد کرده است.

او همچنین هشدار داد که «نباید سیاست‌ها و تصمیمات ملی به نفع یکی از جبهه‌های درگیر، به ضرر منافع ملی عراق، چرخش کند».

منابع نزدیک به دولت تأکید دارند که «دولت موضع ثابتی در برابر شعار (وحدت میدان‌ها) دارد، علیرغم فشارهای زیادی که از سوی برخی گروه‌ها و حامی ایرانی آن‌ها وارد شده است».

این منابع در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» احتمال می‌دهند که شعار «یکپارچگی جبهه‌ها» در صورت توافق اسرائیل و «حزب‌الله» برای توقف جنگ، از بین برود.

این منابع همچنین پیش‌بینی می‌کنند که گروه‌های مسلح عراقی در صورت توافق «حزب‌الله» بر آتش‌بس، از جبهه غزه جدا خواهند شد، اما نکته نگران‌کننده این است که احتمال هدف قرار گرفتن اسرائیل توسط ایران می‌تواند منجر به احیای شعار آن‌ها شود.

هفته گذشته، دبیرکل «کتائب حزب‌الله» به وضوح گفت که «حزب‌الله» لبنان اختیار تصمیم‌گیری در مورد پایبندی به شعار «وحدت میدان‌ها» را دارد.

نزار حیدر، پژوهشگر و استاد عراقی، گفت: «(یکپارچگی جبهه‌ها) شعار انحصاری تهران برای محافظت از خود است، بنابراین؛ تهران در آن کنترل دارد و هرگاه بخواهد آن را به تأخیر می‌اندازد یا دوباره فعال می‌کند، مطابق با منافع امنیت ملی خود».

حیدر توضیح داد که «گروه‌های مسلح در عراق که خود را بخشی از این نظریه می‌دانند، از این قاعده مستثنا نیستند».

فشارهای آمریکایی

علاوه بر این، ناظران محلی معتقدند که فشارهای آمریکا و تهدیدات اسرائیلی مبنی بر هدف قرار دادن عراق، همراه با احتمال توقف جنگ در لبنان، عواملی هستند که «ممکن است موجب عقب‌نشینی گروه‌ها از شعارشان شوند و شاید فرصتی برای گذراندن موضع سازش‌گرایانه خود در آینده فراهم کنند».

الینا رومانوسکی، سفیر آمریکا در عراق، روز دوشنبه در میزگردی با تعدادی از رسانه‌ها گفت: «می‌خواهم خیلی روشن بگویم که اسرائیلی‌ها هشدارهای بازدارنده‌ای به گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت ایران که در عراق هستند و به اسرائیل حمله می‌کنند، داده‌اند».

او افزود: «این گروه‌ها شروع به حمله به اسرائیل کردند. برای روشن بودن این نکته، اسرائیلی‌ها به دولت عراق هشدار داده‌اند که این گروه‌ها را از حملات مکرر خود به اسرائیل متوقف کنند».

او ادامه داد: «پیام ما به دولت عراق این است که این گروه‌های بی‌ضابطه را که به دستورات دولت و فرمانده کل نیروهای مسلح، نخست‌وزیر، اعتنا نمی‌کنند، کنترل کند. اسرائیل کشوری است با حاکمیت خود و آن‌ها به هر حمله‌ای از هر جایی پاسخ خواهند داد».

گفته می‌شود که اسرائیل از طریق سفیر آذربایجان به بغداد پیام‌هایی ارسال کرده است، اما مشاور امنیت ملی، قاسم الاعرجی، این موضوع را رد کرد.