تنش میان الحشد الشعبی و پیشمرگه در پی اظهارات زیباری شدت گرفت

تنش میان الحشد الشعبی و پیشمرگه در پی اظهارات زیباری شدت گرفت
TT

تنش میان الحشد الشعبی و پیشمرگه در پی اظهارات زیباری شدت گرفت

تنش میان الحشد الشعبی و پیشمرگه در پی اظهارات زیباری شدت گرفت

علیرغم پاسخ‌های آرام رهبران «حزب دموکرات کردستان» و مقامات رسمی در دولت اقلیم کردستان به اظهارات هوشیار زیباری وزیر امور خارجه پیشین و رهبر برجسته «حزب دموکرات کردستان»، در مورد «الحشد الشعبی»، تنش بین دو طرف افزایش یافت تا جایی که برخی نگرانند که این تقابل به یک مواجهه نظامی بین دو طرف بینجامد.
زیباری در توییتی خواستار «پاکسازی منطقه سبز از نیروهای الحشد الشعبی» شده بود که این امر خشم گسترده «الحشد» و بسیاری از نیروهای سیاسی نزدیک به ایران، به ویژه «ائتلاف الفتح» و «ائتلاف دولت قانون» را برانگیخت.
گرچه زیباری محکومیت وی و مطالبه او به عذرخواهی را «مصیبتی بزرگ» دانست، فراکسیون حزب وی در پارلمان عراق روز گذشته در بیانیه ای تأکید کرد که «موضع حزب دموکرات کردستان از طریق رهبر حزب یا سخنگوی آن بیان می‌شود». این حزب افزود که «اظهارات سایر شخصیت‌ها، قطعاً نظر شخصی آنهاست و بیانگر نظر صاحبان آن است».
همزمان با بروز نگرانی از اینکه این تشدید تنش منجر به درگیری نظامی بین دو طرف شود، صداهای مختلفی به ویژه از طرف کردها، سعی در آرام کردن اوضاع داشتند.
اخلاص الدلیمی عضو پارلمان عراق برای «دموکرات کردستان» گفت: «برخی طرف‌ها با ایجاد بحران‌های سیاسی در کشور به دنبال سرپوش گذاشتن بر ناکامی‌ها و جلب توجه مردم به موضوعات فرعی که به عراق و عراقی‌ها آسیب می‌رساند».
وی تأکید کرد که «خون ارتش، پیشمرگه‌ها و الحشد الشعبی در طی عملیات آزادسازی از کنترل داعش در شمال عراق درآمیخته شده و باید برای مبارزه با فساد و پیشبرد چرخ اصلاحات سرمایه‌گذاری شود … این نیروها هنوز درگیر عملیات کیفی برای مقابله با تروریسم و دفع خطر آن از عراقی‌ها هستند».
او اما به‌طور ضمنی خواستار تغییر ساختار «الحشد» شد و افزود که «هر نهادی دارای خوب و بد است، بنابراین سوءاستفاده کنندگان باید از چرخه خارج شوند تا بر اعتبار آن مؤسسه تأثیر نگذارند».
واکنش‌های خشمگین به اظهارات زیباری طی دو روز گذشته از سوی رهبران «الفتح»، «دولت قانون» و «نیروهای الحشد الشعبی» تکرار شد.
«ائتلاف دولت قانون» به سرپرستی نوری المالکی با محکوم کردن اظهارات زیباری، از رهبران «الحشد الشعبی» خواست تا علیه زیباری طرح دعوی کنند.
محمد الغبان رئیس فراکسیون بدر در پارلمان عراق نیز به اظهارات زیباری دربارهٔ الحشد الشعبی واکنش نشان داد و این اظهارات را محکوم کرد.
وی افزود: الحشد الشعبی مهم‌ترین نهاد امنیتی دولتی عراق است که در نابودی داعش مشارکت داشته‌است.
با این وجود، سرمد البیاتی کارشناس مسائل امنیتی در گفتگو با «الشرق الاوسط»، احتمال تقابل «الحشد» و «پیشمرگه» را در شرایط فعلی را رد کرد.
البیاتی گفت: «در پی اظهارات ناموفق زیباری، اختلافات میان دو طرف افزایش یافت، ناموفق بودن اظهارات از این لحاظ است که نیروهای الحشد الشعبی یک نهاد رسمی هستند و قانون تأسیس آن در پارلمان عراق به رای گذاشته شد.»
وی افزود: «موضوعات نمی‌توانند به رغم تشدید، به یک وضعیت تقابل بین دو طرف برسند، زیرا صداهای منطقی از هر دو طرف شنیده می‌شود که برای آرام کردن اوضاع بلند شده‌اند.»
وی توضیح داد که «از نظر نظامی هیچ ارتباطی بین نیروهای پیشمرگه و نیروهای حشد الشعبی وجود ندارد، مگر در مناطق ساده و خاص. به علاوه، هیچ گونه استقرار نظامی در این مناطق وجود ندارد».



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.