ایران شروط چین برای «شراکت» را پذیرفت

پکن و تهران توافقنامهٔ ۲۵ ساله امضا کردند

همزمان با امضای «توافق‌نامه همکاری استراتژیک» ۲۵ ساله از سوی وانگ یی وزیر امور خارجه چین و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، تهران شروط پکن برای «شراکت» را پذیرفت.
وزارت خارجه ایران در این باره، با بیان اینکه این سند همکاری دارای نقشه راه کامل است، گفت: این سند دارای ابعاد اقتصادی و سیاسی است. در این سند به ابعاد اقتصادی که محور اصلی سند است، همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های مختلف و مشارکت ایران در ایده کمربند- راه چین توجه شده‌است و محوریت خاصی برای توجه به بخش‌های خصوصی دو کشور در نظر گرفته شده‌است.
به گفته تهران، پیش نویس توافق به سفر شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین به تهران در ژانویه ۲۰۱۶ برمی گردد، زمانی که وی تصمیم گرفت با حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران روابط بین دو کشور را تقویت کند.
در آن زمان، دو کشور متعهد شدند، در یک بیانیه مشترک، «مذاکرات را برای یافتن یک توافق‌نامه همکاری جامع برای مدت ۲۵ سال» انجام دهند. این توافق شامل «همکاری متقابل و سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف، به ویژه حمل و نقل، بنادر، انرژی، صنعت و خدمات» نیز می‌شود.
چین و ایران رایزنی‌هایی را برای امضای توافق‌نامه مشارکت اقتصادی و امنیتی انجام دادند و زمینه را برای میلیاردها دلار از طریق سرمایه‌گذاری چین در ایران فراهم کردند و رسانه‌ها ارزش این مشارکت‌ها را ۴۰۰ میلیارد دلار تخمین زدند.
این امر منجر به صدور بیانیه از سوی شخصیت‌های ایرانی از جمله محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور پیشین ایران در انتقاد از توافق‌نامه شده است.
نیویورک تایمز در ژوئیه سال ۲۰۲۰، پیش نویس توافق‌نامه ای را منتشر کرد که افزایش حضور چین در بخش‌های بانکی، ارتباطات از راه دور، بنادر و راه‌آهن، علاوه بر ده‌ها پروژه دیگر، در ازای تأمین منظم نفت ایران به مدت دو و نیم دهه را نشان داد.
این سند راه را برای گسترش همکاری در زمینه نظامی، تحقیق و توسعه تسلیحات و همکاری اطلاعاتی باز می‌کند.
این توافق‌نامه ابتکار عمل چینی است که برای اولین بار توسط شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین در ملاقات با علی خامنه ای رهبر ایران به تهران ارائه شد، پیش از آنکه محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، ژوئیه گذشته، هدف دولت حسن روحانی برای امضای توافق‌نامه را اعلام کند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، سرفصل‌ها و جزئیات کلی توافق بین ایران و چین، «این کشور دوست در دوران سخت»، فاش نشده‌است.
پکن از طریق امضای این سند و با همکاری بیش از ۱۳۰ کشور جهان، بخشی از پروژه بزرگ زیرساختی «جاده‌های ابریشم جدید» را راه اندازی کرده‌است.
چین بزرگترین شریک تجاری ایران است و پیش از اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه بخش انرژی ایران در سال ۲۰۱۸، که منجر به کاهش صادرات نفت از تهران شد، وارد کننده عمده نفت خام ایران بود.
در همین رابطه، مجیدرضا حریری رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین به خبرگزاری ایلنا گفته‌است، تجارت ایران با چین به کمترین سطح در ۱۶ سال اخیر رسید.
وی افزود: طبق آمار تا پایان سال ۲۰۲۰ حجم مبادلات ایران و چین حدود ۱۶ میلیارد دلار بود که با احتساب فروش غیررسمی نفت باز هم به ۲۰ میلیارد دلار نمی‌رسد.
چین که یکی از خریداران اصلی نفت ایران قبل از تحریم‌ها بود، به‌طور رسمی خرید نفت خام خود را از تهران به شدت کاهش داده‌است.