منطقه حفاظت شده «شرعان»؛ قطب جدید گردشگری حیات وحش در العلا

کوه های «الرقاصات» ظاهری شبیه رقص چند دختر با یک قطعه موسیقی دارند
کوه های «الرقاصات» ظاهری شبیه رقص چند دختر با یک قطعه موسیقی دارند
TT

منطقه حفاظت شده «شرعان»؛ قطب جدید گردشگری حیات وحش در العلا

کوه های «الرقاصات» ظاهری شبیه رقص چند دختر با یک قطعه موسیقی دارند
کوه های «الرقاصات» ظاهری شبیه رقص چند دختر با یک قطعه موسیقی دارند

قدمت و ریشه تاریخ کهن انسانی و طبیعی در العلا بر کسی پوشیده نیست اما العلا در کنار این تاریخ زمین های وسیع و گسترده دارد که تورهای سافاری را لذت بخش می کند. مناطق و گنجینه های طبیعی و بخش های بکر و دست نخورده در منطقه حفاظت شده یکهزار و ۵۰۰ کیلومتری شرعان حرف ندارند و مسئولان برای احیا و حفاظت از گونه های زیستی بومی العلا تلاش می کنند.
ما گروه «الشرق الاوسط» هم تور سافاری داشتیم و با یک جیپ صحرا از تپه القلیبه راه افتادیم و در سفر سه ساعته کل این منطقه را گشتیم. در ابتدا تعهد کتبی دادیم که نظافت مکان را حفظ می کنیم و آشغال نمی ریزیم و از مسیرهای مشخص شده منحرف نمی شویم. این چند توصیه اجباری برای حفظ گونه های زیستی و گیاهی و حیوانات منطقه اجرا می شود.
سفر از نزدیکی نقش و نگارهای تاریخی آغاز شد و تورلیدرها درباره پیشینه تاریخی و ماهیت آنها در منطقه «نقش العربه» توضیح دادند. نقش و نگارهای کمیاب که ظاهری شبیه انسان و حیوانات دارند در این منطقه به چشم می خورند. برخی از آنها هم عبارت از شکل های نمادین هستند.


تور لیدرها داستان های فراوانی درباره صخره نگاری های تاریخی و کمیاب در شرعان بازگو می کنند

استراحت کوتاهی کردیم. تورلیدرها چای آویشن وحشی در طبیعت تهیه کرده که بوی دلپذیری دارد. این آویشن در منطقه شرعان کشت می شود. بازدید کنندگان چای با طعم گیاهان بومی منطقه می نوشند. بعد دوباره راه افتادیم: تپه الجنب و روضه الناقه و روستای گلی و قبر سلطان. در پایان سفر نوبت مرکبات خوشمزه العلا می رسد. درخت های پرتقال ورودی منطقه شرعان را احاطه کرده و بازدید کنندگان طعم آن را می چشند.
جالب این بود که راننده برای کاهش آثار آلاینده ها در این منطقه در مسیر مشخص و از لابه لای دره های عمیق و کوه های سرافراز و پستی و بلندی های نفسگیر و زیبا رانندگی می کند. این منطقه باستانی راوی پیشینه عرب های باستان در شبه جزیره عرب است و گونه های حیوانی متنوع در فراز و نشیب های هیجان انگیز آن زندگی می کنند.

سازه های صخره ای کوه های منطقه حفاظت شده شرعان شگفت انگیزند و تمامی آنها با توجه به ظاهرشان نامگذاری شده اند؛ مثل کوه «الوجه» که ظاهری مثل چهره کسی دارد که به رو به رو خیره شده است. این کوه جالب توجه نگین شناخته شده العلا و الهام بخش طراحان مد و قطعات یادگاری شده است.

رشته کوه های «الرقاصات» با منحنی های شبیه هم ظاهری مثل دختران رقصان دارند.


کوه های منطقه حفاظت شده شرعان به صورت حیرت انگیزی به وجود آمدند

«الحب» نام دو کوهی است که همدیگر را در آغوش گرفته اند و فضای رمانتیک در دل بیابان ایجاد کرده اند.
کوه «الحامل» شبیه زن باردار با شکم برجسته است. کوه های بسیار دیگری هستند که همه آنها مثل آثار هنری در دل طبیعت خودنمایی و گردشگران را جذب می کنند.
حیات وحش متنوع منطقه حفاظت شده شرعان توجه برانگیز است؛ شترمرغ گردن قرمز و بز نوبی و آهوی کوهی از جمله گونه های این منطقه هستند. شرعان همچنین پناهگاه و زیستگاه مثال زدنی برای حیوانات دیگری مثل خرگوش و خرگوش کوهی و انواع پرندگان همچون زنبورخوار سبز و لارک تاج دار و عقاب ها است.
گرگ های عربی در معرض انقراض و آهوها و روباه های دارای خز قرمز با گوش های بزرگ در منطقه حفاظت شده شرعان پرسه می زنند و این نشان می دهد که اکوسیستم این منطقه درست کار می کند. در این میان ببرهای عربی در معرض انقراض از همه دلرباتر هستند. مسئولان در شرعان در صدد احیای نظام زیستی سالم در راستای تولید مثل این حیوانات نادر و حتی بازگشت گربه های غول پیکر هستند.

سازه های صخره ای این رشته کوه ها بازدیدکنندگان منطقه حفاظت شده شرعان را شگفت زده کرده است

مسئولان سافاری معمولا توصیه می کنند که گردشگران لباس راحت و آستین بلند بپوشند و کلاه و عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب و یک کت ضخیم برای اول صبح های زمستان که هوا سرد است به همراه داشته باشند و از مناظر شگفت انگیز و کوه های بلند و صخره های سرخ و بیابان وسیع و دره های پر از گل های وحشی لذت ببرند چون این منطقه حفاظت شده پر از گنجینه های طبیعی است.
بناست که ژان نوول معمار معروف جهان در آینده یک استراحتگاه لوکس در منطقه حفاظت شده شرعان طراحی کند که معماری آن را از بیابان ها و تاریخ و فرهنگ بی نظیر و باشکوه العلا گرفته و توجه به معیارهای اکوتوریسم پایدار یکی از ویژگی های اصلی این مجموعه خواهد بود.



سعودی با ثبت ۸ سایت باستانی در یونسکو به هدف ۲۰۳۰ رسید



روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
TT

سعودی با ثبت ۸ سایت باستانی در یونسکو به هدف ۲۰۳۰ رسید



روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)

هشتمین سایت باستانی سعودی در فهرست یونسکو (سازمان علمی و آموزشی و فرهنگی جهان) ثبت شد و بدین ترتیب سعودی به هدف سند چشم انداز ۲۰۳۰ رسید. منطقه باستانی الفاو واقع در جنوب ریاض روز شنبه (۲۷ جولای) در جریان چهل و ششمین نشست کمیته میراث جهانی در نیودلهی هند در فهرست یونسکو قرار گرفت.
منظر فرهنگی «الفاو» به عنوان هشتمین سایت فرهنگی بسیار ارزشمند میراث جهانی در فهرست یونسکو ثبت شد. شهر «هگرا» در العلا و «حی الطریف» در منطقه باستانی الدرعیه و منطقه تاریخی جده و هنرهای صخره نگاری در حائل و واحه احساء و منطقه فرهنگی «حمی» در نجران و منطقه حفاظت شده «عروق بنی معارض» در سعودی پیش از این در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده اند.
شاهزاده بدر بن عبد الله بن فرحان وزیر فرهنگ در اکانت خود در شبکه اجتماعی «اکس» گفت «وزارت فرهنگ با ثبت منطقه باستانی «الفاو» در فهرست میراث جهانی یونسکو به هدف سند چشم انداز ۲۰۳۰ که ثبت ۸ منطقه باستانی در یونسکو است رسید.
عملکرد موفق دست اندرکاران حوزه فرهنگ سعودی در ثبت مناطق باستانی و تاریخی این کشور در فهرست یونسکو در سال های گذشته باعث شد تا میراث طبیعی و زیست محیطی این کشور در کانون توجه جهان و گردشگران قرار بگیرد و نیز اقدامات متنوعی برای حفاظت از تنوع طبیعی و اجرای ابتکار عمل های خلاقانه در حوزه صیانت از محیط زیست اجرا شود.
وزیر فرهنگ سعودی گفت «این گام ثمره توجه گسترده ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین و شاهزاده محمد بن سلمان بن عبد العزیز ولیعهد و نخست وزیر به حوزه میراث ملی و فرهنگی است».
او افزود «ثبت مناطق باستانی و فرهنگی به عنوان میراث ملموس و ناملموس یونسکو بیانگر پیشینه ژرف تاریخی و نقش پیشروی سعودی برای حفاظت از میراث مشترک جهانی در قالب سند چشم انداز ۲۰۳۰ است. در این سند بر اهمیت افتخار به هویت ملی که میراث ملی بوده تاکید شده است.

روستای «الفاو» سکونتگاه بسیاری از سلسله های پادشاهی و تمدن های کهن (واس)
شاهزاده بدر بن عبد الله بن فرحان یادآور شد «سعودی به اهمیت میراث ملی و فرهنگی و صیانت از آن و اطلاع رسانی در مورد آن در سطح بین المللی پی برده است و این اقدامات می تواند بستر محکمی برای حال و نقشه راهی برای کار و فعالیت آینده فراهم کند».
وزیر فرهنگ سعودی توضیح داد «این وزارتخانه به تلاش برای توسعه و توجه به میراث ملی و مطرح کردن آن در سطح جهان ادامه می دهد تا این سایت های باستانی پایدار بمانند و به نسل های بعدی منتقل شوند».
منطقه «الفاو» در محوطه ۲.۵۰ کیلومتر مربع در اطراف ربع الخالی در استان وادی الدواسر در جنوب منطقه ریاض قرار دارد و یک منطقه حائل ۲۷۵ کیلومتر مربعی دور تا دور آن را گرفته است. «الفاو» یک گذرگاه تنگ بین بیابان ربع الخالی و رشته کوه های طویق است. «الفاو» پایتخت نخستین پادشاهی کنده بوده و نقش و موقعیت برجسته ای در شبه جزیره عرب از نیمه قرن اول قبل از میلاد تا اوایل قرن چهارم میلادی داشت. این منطقه با توجه به پیشینه تاریخی و باستانی از جمله بزرگ ترین و شناخته شده ترین مقاصد باستانی در سعودی و یکی از مهم ترین مناطق تاریخی در جهان است.

روستای «الفاو» پایتخت پادشاهی کهن کنده در شبه جزیره عرب بوده است (واس)
منطقه الفاو در قدیم مرکز تجاری مهم و محل تردد کاروان های فلزات و غلات و پارچه بوده است. کاروان ها از مقصد پادشاهی سبا و معین و قتبان و حضرموت و حمیر از الفاو رد می شدند و به سمت نجران و از آنجا به الافلاج و سپس الیمامه و بعد نیز به طرف شرق یعنی خلیج و شمال به عراق و شام می رفتند.
«الفاو» یکی از نمادهای تعامل سازنده بین انسان و طبیعت است و نقش و نگارهای بسیاری متعلق به دوران قدیم و مقبره های غول پیکر با سازه های مشخص و همگام با نقش و نگارهای باستانی در «الفاو» وجود دارد. نمادها و آثار معماری فراوانی از منطقه کاروانسراها که در «الفاو» قرار داشته هنوز به چشم می خورد؛ از جمله محوطه باستانی با سیستم های آبیاری متنوع که کشفیات تاریخی و صخره نگاره های جذاب و دیدنی و کتیبه های باستانی فراوانی را در خود جای داده است.
نمایندگی سعودی در یونسکو تلاش گسترده ای برای ثبت این مناطق باستانی سعودی انجام داد. این اقدامات با هدایت «کمیسیون میراث ملی» و همکاری «کمیته ملی فرهنگ و علوم و آموزش» سعودی و مقامات محلی ریاض و «مرکز ملی افزایش پوشش گیاهی» و «دانشگاه ملک سعود» و «جامعه بومی» استان وادی الدواسر صورت گرفتند.

روستای «الفاو» پیشینه فرهنگی سترگ و جایگاه تاریخی دارد (واس)
کمیسیون میراث ملی سعودی تلاش های بی وقفه برای حفاظت از میراث فرهنگی پربار سعودی و معرفی آن در سطح داخلی و خارجی انجام می دهد تا روایتگر غنای تاریخ و فرهنگ این کشور به عنوان سکونتگاه تمدن های انسانی متعدد در طول تاریخ باشد.