آمریکا: چشم‌انداز احیای برجام در بهترین حالت «ضعیف» است

AFP
AFP
TT

آمریکا: چشم‌انداز احیای برجام در بهترین حالت «ضعیف» است

AFP
AFP

راب مالی نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، امروز چهارشنبه گفت که شانس احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ در بهترین حالت بسیار اندک است و واشینگتن آماده است تحریم‌ها علیه تهران را تشدید کند و در صورت عدم حفظ توافق به «هر گونه تشدید تنش‌های ایران» با اسرائیل و سایر متحدانش پاسخ دهد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، مالی در اظهارات خود در کمیته روابط خارجی سنا با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران در وین که در ماه مارس متوقف شد، گفت: «ما توافقی (با ایران) نداریم… و دورنمای توافق در بهترین حالت ضعیف است».
اظهارات مالی مورد انتقاد سناتورهای ارشد دموکرات و جمهوری‌خواه قرار گرفت؛ آنها نسبت به بازگشت به توافق ابراز تردید کردند و از اینکه در صورت شکست مذاکرات، «طرح جایگزین» رئیس‌جمهور دموکرات جو بایدن را متوجه نمی‌شوند، ابراز ناامیدی عمیق کردند.
بر اساس توافقی که ایران و شش قدرت بزرگ در سال ۲۰۱۵ امضا کردند، تهران برنامه هسته‌ای خود را محدود کرد و در ازای کاهش تحریم‌های اقتصادی، دستیابی به بمب هسته‌ای را برایش دشوار کرد. تهران همیشه گفته‌است که برنامه اش فقط برای اهداف صلح آمیز است.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق جمهوری‌خواه در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدید ایالات متحده را مجدداً اعمال کرد که باعث شد ایران یک سال بعد شروع به نقض محدودیت‌های هسته ای کند.
جو بایدن رئیس‌جمهور دموکرات، به دنبال احیای این توافق بوده‌است، اما مشخص نیست که آیا مذاکرات غیرمستقیم در وین ممکن است از سر گرفته شود یا خیر.
علیرغم اظهارات قبلی ایالات متحده مبنی بر پایان یافتن زمان احیای توافق، مالی گفت که واشینگتن به تلاش برای احیای توافق ادامه خواهد داد تا زمانی که ببیند منافع بازگشت به توافق در جلوگیری از اشاعه هسته‌ای بیشتر از رفع تحریم‌ها علیه ایران است.
در حالی که او گفت که «همه گزینه‌ها روی میز است» که نشان دهنده احتمال اقدام نظامی است، مالی به صراحت اعلام کرد که حمله به برنامه هسته ای ایران تنها باعث کاهش سرعت آن می‌شود، نه اینکه آن را متوقف کند.
وی با بیان اینکه تا کنون بهترین گزینه، گزینه دیپلماتیک است، گفت: «گزینه نظامی نمی‌تواند این موضوع را حل کند. می‌تواند آن را به عقب برگرداند… تنها راه حل واقعی در اینجا راه حل دیپلماتیک است».
باب منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنا، نماینده دموکرات که با توافق اولیه مخالف بود، گفت که نمی‌داند چرا دولت بایدن به مذاکره ادامه می‌دهد و در صورت شکست مذاکرات چه خواهد کرد. وی افزود: «چرا هنوز درها را باز نگه می‌داریم؟ طرح جایگزین شما چیست؟»
مالی گفت که ایالات متحده با اسرائیل و شرکای اروپایی در تلاش برای بازدارندگی و پاسخ به هرگونه اقدام ایران از جمله حملات به شرکای ایالات متحده و همچنین برنامه موشک‌های بالستیک و هواپیماهای بدون سرنشین است.
او از گفتن اینکه آیا ایالات متحده ممکن است از مقصر دانستن ایران در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ژوئن حمایت کند یا نه، خودداری کرد.
او همچنین گفت که اطمینان دارد که نتیجه مذاکرات هسته‌ای هر چه که باشد، متحدان اروپایی «چه در مورد اجرای تحریم‌ها، چه اقدام در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با هماهنگی واشینگتن از نظر تقویت شرکای خود در خلیج برای مقابله با ایران عمل خواهند کرد».



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»