آمریکا: چشم‌انداز احیای برجام در بهترین حالت «ضعیف» است

AFP
AFP
TT

آمریکا: چشم‌انداز احیای برجام در بهترین حالت «ضعیف» است

AFP
AFP

راب مالی نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، امروز چهارشنبه گفت که شانس احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ در بهترین حالت بسیار اندک است و واشینگتن آماده است تحریم‌ها علیه تهران را تشدید کند و در صورت عدم حفظ توافق به «هر گونه تشدید تنش‌های ایران» با اسرائیل و سایر متحدانش پاسخ دهد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، مالی در اظهارات خود در کمیته روابط خارجی سنا با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران در وین که در ماه مارس متوقف شد، گفت: «ما توافقی (با ایران) نداریم… و دورنمای توافق در بهترین حالت ضعیف است».
اظهارات مالی مورد انتقاد سناتورهای ارشد دموکرات و جمهوری‌خواه قرار گرفت؛ آنها نسبت به بازگشت به توافق ابراز تردید کردند و از اینکه در صورت شکست مذاکرات، «طرح جایگزین» رئیس‌جمهور دموکرات جو بایدن را متوجه نمی‌شوند، ابراز ناامیدی عمیق کردند.
بر اساس توافقی که ایران و شش قدرت بزرگ در سال ۲۰۱۵ امضا کردند، تهران برنامه هسته‌ای خود را محدود کرد و در ازای کاهش تحریم‌های اقتصادی، دستیابی به بمب هسته‌ای را برایش دشوار کرد. تهران همیشه گفته‌است که برنامه اش فقط برای اهداف صلح آمیز است.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق جمهوری‌خواه در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدید ایالات متحده را مجدداً اعمال کرد که باعث شد ایران یک سال بعد شروع به نقض محدودیت‌های هسته ای کند.
جو بایدن رئیس‌جمهور دموکرات، به دنبال احیای این توافق بوده‌است، اما مشخص نیست که آیا مذاکرات غیرمستقیم در وین ممکن است از سر گرفته شود یا خیر.
علیرغم اظهارات قبلی ایالات متحده مبنی بر پایان یافتن زمان احیای توافق، مالی گفت که واشینگتن به تلاش برای احیای توافق ادامه خواهد داد تا زمانی که ببیند منافع بازگشت به توافق در جلوگیری از اشاعه هسته‌ای بیشتر از رفع تحریم‌ها علیه ایران است.
در حالی که او گفت که «همه گزینه‌ها روی میز است» که نشان دهنده احتمال اقدام نظامی است، مالی به صراحت اعلام کرد که حمله به برنامه هسته ای ایران تنها باعث کاهش سرعت آن می‌شود، نه اینکه آن را متوقف کند.
وی با بیان اینکه تا کنون بهترین گزینه، گزینه دیپلماتیک است، گفت: «گزینه نظامی نمی‌تواند این موضوع را حل کند. می‌تواند آن را به عقب برگرداند… تنها راه حل واقعی در اینجا راه حل دیپلماتیک است».
باب منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنا، نماینده دموکرات که با توافق اولیه مخالف بود، گفت که نمی‌داند چرا دولت بایدن به مذاکره ادامه می‌دهد و در صورت شکست مذاکرات چه خواهد کرد. وی افزود: «چرا هنوز درها را باز نگه می‌داریم؟ طرح جایگزین شما چیست؟»
مالی گفت که ایالات متحده با اسرائیل و شرکای اروپایی در تلاش برای بازدارندگی و پاسخ به هرگونه اقدام ایران از جمله حملات به شرکای ایالات متحده و همچنین برنامه موشک‌های بالستیک و هواپیماهای بدون سرنشین است.
او از گفتن اینکه آیا ایالات متحده ممکن است از مقصر دانستن ایران در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ژوئن حمایت کند یا نه، خودداری کرد.
او همچنین گفت که اطمینان دارد که نتیجه مذاکرات هسته‌ای هر چه که باشد، متحدان اروپایی «چه در مورد اجرای تحریم‌ها، چه اقدام در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با هماهنگی واشینگتن از نظر تقویت شرکای خود در خلیج برای مقابله با ایران عمل خواهند کرد».



گزارش‌هایی از مذاکرات آمریکا و ایران برای کاهش تنش‌ها

تصویری ترکیبی از ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد (AFP)
تصویری ترکیبی از ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد (AFP)
TT

گزارش‌هایی از مذاکرات آمریکا و ایران برای کاهش تنش‌ها

تصویری ترکیبی از ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد (AFP)
تصویری ترکیبی از ایلان ماسک و امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد (AFP)

روزنامه نیویورک تایمز به نقل از دو مقام ایرانی گزارش داد که ایلان ماسک، میلیاردر معروف که توسط رئیس‌جمهور منتخب، دونالد ترامپ، برای ریاست دپارتمان تازه‌تأسیس «کارایی دولتی» معرفی شده، در اوایل هفته جاری در نیویورک با امیر سعید ایروانی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، دیدار کرده است. هدف این دیدار «بحث درباره کاهش تنش‌ها» بین ایالات متحده و ایران عنوان شده است.

مشخص نیست که آیا ترامپ ماسک را برای این مأموریت انتخاب کرده یا اینکه تا چه حد به پیشنهادهای او گوش خواهد داد. باید توجه داشت که این سمت ماسک غیرحکومتی است و هدف آن تهیه برنامه‌هایی برای بهبود کارایی نهادهای مختلف دولت آمریکاست.

پاسخ ایران به ادعای «وال استریت ژورنال»

همزمان با انتشار این خبر، هیئت نمایندگی ایران در نیویورک به صورت مختصر به ادعای روزنامه وال استریت ژورنال پاسخ داد. این روزنامه مدعی شده بود که ایران به آمریکا اطلاع داده است که قصد کشتن ترامپ را ندارد. نسخه‌ای از این پاسخ به روزنامه الشرق الأوسط نیز ارسال شد که در آن آمده بود: «ما درباره جزئیات پیام‌های رسمی تبادل‌شده بین دو کشور، بیانیه عمومی صادر نمی‌کنیم.»

در این پاسخ تأکید شده که تهران از مدت‌ها پیش تعهد خود را به پیگیری پرونده ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، از طریق «مسیرهای قانونی و قضایی» و در چارچوب اصول شناخته‌شده حقوق بین‌الملل اعلام کرده است.

روزنامه وال استریت ژورنال همچنین گزارش داده که ایران ماه گذشته پیام محرمانه‌ای به رئیس‌جمهور آمریکا، جو بایدن، ارسال کرده است. در این پیام، ایران «تعهد کتبی» داده که قصد ترور ترامپ را ندارد. این پیام در 14 اکتبر ارسال شده بود، یعنی پس از حمله موشکی ایران به اسرائیل در اول اکتبر و پیش از حملات هوایی اسرائیل به تأسیسات ایرانی در 26 اکتبر.

این پیام در پاسخ به هشداری کتبی بود که آمریکا در سپتامبر امسال به ایران ارسال کرده بود. بر اساس گزارش‌ها، پیام بایدن به دست رهبر ایران، آیت‌الله خامنه‌ای، رسید. در این پیام تأکید شده که دولت آمریکا تهدیدهای علیه ترامپ را یک مسئله امنیت ملی مهم می‌داند و با آن به عنوان «عملی جنگی» برخورد خواهد کرد.

مقامات آمریکایی یا تیم ترامپ در مورد اینکه آیا ترامپ از پاسخ ایران مطلع شده یا نه، اظهار نظری نکرده‌اند. هفته گذشته، وزارت دادگستری آمریکا جزئیاتی درباره اتهام‌های مربوط به طرح‌های عوامل ایرانی برای ترور ترامپ ارائه کرده بود.

دیدار ماسک با ایروانی

پیش از انتشار این گزارش، نیویورک تایمز اعلام کرده بود که ایلان ماسک دوشنبه گذشته در مکانی محرمانه با امیر سعید ایروانی دیدار کرده است. این دیدار بیش از یک ساعت به طول انجامید و هدف آن بررسی راه‌های کاهش تنش‌ها بین تهران و واشنگتن بود. دو مقام ایرانی این دیدار را «مثبت» و «خبری خوش» توصیف کردند.

در پاسخ به سؤالی درباره این دیدار، استفن چونگ، مدیر ارتباطات ترامپ، گفت: «ما درباره گزارش‌های مربوط به دیدارهای خصوصی، چه انجام شده باشند و چه نه، اظهارنظر نمی‌کنیم.»

کارولین لویت، سخنگوی دولت ترامپ، در بیانیه‌ای گفت: «مردم آمریکا ترامپ را دوباره انتخاب کردند زیرا به او اعتماد دارند که کشور را هدایت کند و صلح را از طریق قدرت در سراسر جهان بازگرداند.» او افزود: «وقتی ترامپ به کاخ سفید بازگردد، اقدام لازم برای تحقق این هدف را انجام خواهد داد.»

شهروندی قدرتمند در دولت ترامپ

ماسک به عنوان یک شهروند غیررسمی اما بسیار تأثیرگذار در انتقال قدرت ترامپ شناخته شده است. او تقریباً در تمام مصاحبه‌های کاری حضور داشته و حتی در تماس تلفنی هفته گذشته ترامپ با رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، نیز نقش ایفا کرده است. در این تماس، ترامپ گوشی را به ماسک داد که نقش مهمی در تأمین ارتباطات اوکراین در جریان جنگ با روسیه ایفا کرده است.