جده… اجلاس پل‌ها

شرکت بشار اسد پس از ۱۲ سال غیبت.. گسترش «فضای توافقی» همزمان با این اجلاس

بشار الاسد رئیس جمهور سوریه دیروز وارد جده شد (واس)
بشار الاسد رئیس جمهور سوریه دیروز وارد جده شد (واس)
TT

جده… اجلاس پل‌ها

بشار الاسد رئیس جمهور سوریه دیروز وارد جده شد (واس)
بشار الاسد رئیس جمهور سوریه دیروز وارد جده شد (واس)

سی و دومین اجلاس سران کشورهای عربی امروز (جمعه) در جده آغاز می‌شود، در فضایی که بازگشت پل‌های باز براساس همبستگی و منافع عربی از یک طرف و کشورهای عربی و قدرت‌های منطقه ای همسایه مانند ترکیه و ایران و همچنین پل‌های باز با ایالات متحده، چین و روسیه از طرفی دیگر را نشان می‌دهد.
اگر بدیهی است که نشست فراگیر سران عرب باید علاقه مردم منطقه خاورمیانه و کشورهای عمده مربوطه را به خود جلب کند، در صورت مشاهده این اجلاس، احتمالاً این علاقه به دلیل حضور شخصیت‌های مطرح و درگیر در مهم‌ترین پرونده‌های حساس جهان دو برابر خواهد شد.
ورود مهمانان پادشاهی عربی سعودی شامل رهبران شرکت کننده در اجلاس سران از دیروز آغاز شد، به طوری که بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه شامگاه وارد جده شد و بازگشت کشورش به اتحادیه عرب پس از غیبت طولانی از سال ۲۰۱۱ را رقم زد.
احمد فهمی، سخنگوی ریاست جمهوری مصر، به «الشرق الاوسط» گفت که بازگشت سوریه «تصمیمی است که با اجماع گرفته شده‌است».
وی از تلاش‌های مصر و پادشاهی عربی سعودی و گام‌های «بزرگ» برای بازگشت دمشق به آغوش عربی قدردانی کرد.
وی افزود: «مصر مشتاقانه منتظر بازگشت سوریه است تا انگیزه بزرگی برای اقدام عربی باشد و در بستری قوی و مؤثر برای حل بحران (سوریه) قرار گیرد».
وی اظهار کرد: اجلاس سران کشورهای عربی در شرایط بسیار سخت بین‌المللی و منطقه ای برگزار می‌شود.
فوزی کباره، سفیر لبنان در سعودی نیز اجلاس جده را بارقه امیدی برای مردم عرب و به ویژه لبنان دانست.
وی به «الشرق الاوسط» افزود: ما روی اجلاس سران و فضای آشتی به ویژه با بازگشت سوریه حساب می‌کنیم. جو اجماعی و سرعت در تصمیم‌گیری وجود دارد.
عبدالعزیز بن صقر، رئیس مرکز تحقیقات خلیج نیز به الشرق الاوسط گفت: اجلاس جده «دلایل موفقیت خود را قبل از تشکیل آن مشخص کرد، جایی که پادشاهی سعودی عوامل موفقیت را آماده کرد و تلاش‌های خادم حرمین شریفین و ولیعهد و نخست‌وزیر پایه‌هایی را پایه‌گذاری کرد که موفقیت این اجلاس را تضمین می‌کند».



گفت‌وگوهای نظامی در کارگاه بین‌المللی ریاض  

  
رئیس ستاد کل ارتش پادشاهی عربی سعودی و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در مراسم افتتاح کارگاه (وزارت دفاع)
   رئیس ستاد کل ارتش پادشاهی عربی سعودی و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در مراسم افتتاح کارگاه (وزارت دفاع)
TT

گفت‌وگوهای نظامی در کارگاه بین‌المللی ریاض  

  
رئیس ستاد کل ارتش پادشاهی عربی سعودی و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در مراسم افتتاح کارگاه (وزارت دفاع)
   رئیس ستاد کل ارتش پادشاهی عربی سعودی و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در مراسم افتتاح کارگاه (وزارت دفاع)

هجدهمین دوره کارگاه افسران ارشد نظامی درباره قواعد بین‌المللی حاکم بر عملیات نظامی روز شنبه در پایتخت پادشاهی عربی سعودی، ریاض، آغاز شد. این کارگاه به همت وزارت دفاع پادشاهی عربی سعودی، نمایندگی‌شده توسط دانشگاه دفاع ملی، و با مشارکت کمیته بین‌المللی صلیب سرخ برگزار می‌شود.

این کارگاه که با حضور سرلشکر فیاض الرویلی، رئیس ستاد کل ارتش پادشاهی عربی سعودی، و میریانا سپولیاریچ، رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، افتتاح شد، در شرایطی برگزار می‌شود که جهان شاهد افزایش درگیری‌های مسلحانه و گسترش دامنه منازعات است؛ وضعیتی که فشارهای بی‌سابقه‌ای را بر نظام قوانین بین‌المللی که برای حمایت از غیرنظامیان در زمان جنگ تدوین شده، وارد می‌کند.

سرلشکر الرویلی در سخنرانی خود در حضور بیش از ۱۲۵ افسر ارشد نظامی از ۹۰ کشور جهان، تأکید کرد که برگزاری این کارگاه برای نخستین‌بار در پادشاهی عربی سعودی، تأییدی بر تعهد راسخ این کشور به احترام به حقوق بین‌الملل بشردوستانه، ترویج فرهنگ آن و تقویت اجرای آن در محیط عملیات نظامی است.

منظومه حقوقی و نهادی

رئیس ستاد کل ارتش توضیح داد که پادشاهی عربی سعودی، تحت رهبری خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، و شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، توجه ویژه‌ای به احکام حقوق بین‌الملل بشردوستانه در قوانین ملی خود داشته و نظام‌هایی را تصویب کرده که نقض قوانین جنگ را جرم‌انگاری می‌کند و در آن به اصول اساسی قواعد بین‌المللی حاکم بر عملیات نظامی پایبند است.

وی افزود: «این نظام‌ها همچنین تضمین‌کننده پاسخ‌گویی عادلانه در چارچوب یک منظومه حقوقی و نهادی مستحکم هستند که دادگاه‌های تخصصی در آن نقش مؤثری ایفا می‌کنند و به پرونده‌هایی که ممکن است در میدان جنگ رخ دهد، رسیدگی می‌کند؛ امری که با احکام و تضمین‌های حقوق بین‌الملل بشردوستانه هم‌راستا است».

سرلشکر فیاض الرویلی، رئیس ستاد کل ارتش (وزارت دفاع پادشاهی عربی سعودی)

سرلشکر فیاض الرویلی اظهار کرد که تعهد پادشاهی عربی سعودی «با تعالیم شریعت اسلامیِ معتدل که به رحمت، عدالت و نیکوکاری حتی در زمان جنگ و رفتار انسانی با اسیران جنگی فراخوانده، هم‌خوانی دارد». او افزود: «این ارزش‌های والا، پایه‌ای استوار برای تقویت حقوق بشر در زمان صلح و جنگ به‌شمار می‌روند و بخشی جدایی‌ناپذیر از اصول ثابت پادشاهی در احترام به انسان و حفظ کرامت او هستند».

وی بیان کرد که وزارت دفاع پادشاهی عربی سعودی از آغاز فعالیت خود، اصول حقوق بین‌الملل بشردوستانه را در برنامه‌های آموزشی نظامی و دوره‌های آموزشی برای تمامی نیروهای خود گنجانده است؛ به‌گونه‌ای که این اصول به‌درستی در میدان توسط نیروهای مسلح درک و اجرا شوند.

الرویلی اعلام کرد که این وزارتخانه برنامه‌های آموزشی تخصصی متعددی در زمینه حقوق بین‌الملل بشردوستانه اجرا کرده است؛ چه در همکاری با کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و چه از طریق تلاش‌های نیروهای خود و نهادهای ذی‌ربط در پادشاهی. وی تأکید کرد که هدف این است که پادشاهی عربی سعودی به الگویی جهانی در اجرای حقوق بین‌الملل و آموزش آن تبدیل شود.

رئیس ستاد کل ارتش، همکاری با کمیته بین‌المللی صلیب سرخ را الگویی برجسته از همکاری ثمربخش در زمینه‌های آموزش و آگاهی‌بخشی حقوقی و انسانی دانست که به تقویت توانمندی‌های ملی کمک می‌کند و حرفه‌ای‌گری و انضباط را در انجام وظایف ارتقا می‌دهد.

وی توضیح داد که تعهد پادشاهی عربی سعودی تنها به جنبه‌های حقوقی و نظامی محدود نمی‌شود، بلکه از طریق تلاش‌های برجسته‌ای که «مرکز امداد و اقدامات بشردوستانه ملک سلمان» در مناطق درگیری و بلایای طبیعی در سراسر جهان انجام می‌دهد، شامل ابعاد انسانی و امدادی نیز می‌شود. این مرکز ارزش‌های رحمت و همبستگی را تجسم می‌بخشد و به اصول بی‌طرفی و عدم تبعیض که در حقوق بین‌الملل بشردوستانه نهادینه شده، پایبند است.

از متن به میدان

میریانا سپولیاریچ، رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، تأکید کرد که برگزاری کارگاه امسال ویژه افسران ارشد نظامی در لحظه‌ای سرنوشت‌ساز انجام می‌شود؛ چراکه جهان شاهد افزایش تعداد و شدت درگیری‌هاست، در حالی که قوانین تدوین‌شده برای حمایت از غیرنظامیان در زمان جنگ تحت فشارهای عظیمی قرار دارند.

سپولیاریچ برگزاری این نشست با حضور نمایندگانی از ۹۰ کشور – از جمله کشورهایی که در دو سوی خطوط درگیری قرار دارند – در ریاض را نشانه‌ای از مسئولیت مشترک همه کشورها در احترام به حقوق بین‌الملل بشردوستانه و تضمین اجرای آن دانست.

رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ همچنین از پادشاهی عربی سعودی به‌خاطر میزبانی این گردهمایی جهانی افسران ارشد نظامی که با هدف تبدیل قواعد جنگ از متونی بر روی کاغذ به اجرای واقعی در میدان نبرد برگزار می‌شود، قدردانی کرد.

جلسات کارگاه افسران ارشد درباره قواعد بین‌المللی حاکم بر عملیات نظامی (SWIRMO) به‌مدت شش روز ادامه خواهد داشت و محورهای متعددی را در بر می‌گیرد؛ از جمله: عملیات رزمی در مناطق شهری، فناوری‌های نوین نظامی، عملیات چندملیتی و تقویت حفاظت از غیرنظامیان و تأسیسات غیرنظامی در میدان‌های نبرد.


نخست وزیر فلسطین: توافق آتش‌بس و «اعلامیه نیویورک» دو خط موازی هستند

نخست‌وزیر فلسطین دکتر محمد مصطفی در حال گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» (تصویری از: ترکی العقیلی)
نخست‌وزیر فلسطین دکتر محمد مصطفی در حال گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» (تصویری از: ترکی العقیلی)
TT

نخست وزیر فلسطین: توافق آتش‌بس و «اعلامیه نیویورک» دو خط موازی هستند

نخست‌وزیر فلسطین دکتر محمد مصطفی در حال گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» (تصویری از: ترکی العقیلی)
نخست‌وزیر فلسطین دکتر محمد مصطفی در حال گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» (تصویری از: ترکی العقیلی)

نخست وزیر فلسطین، دکتر محمد مصطفی، در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» در ریاض تأکید کرد که توافق آتش‌بس در غزه و «اعلامیه نیویورک» در خصوص راه‌حل دو کشور که توسط سعودی و فرانسه هدایت شد، دو خط موازی هستند. مصطفی تأکید کرد که اهمیت این توافقات در تحقق و رسمیت‌بخشی به کشور فلسطین و به‌رسمیت شناختن آن از طریق اجرای مفاد «اعلامیه نیویورک» است. او توضیح داد که آتش‌بس در غزه «ضروری است، اما به تنهایی کافی نیست».
او همچنین فاش کرد که «برخی کشورها شرط کرده‌اند که آتش‌بس در غزه قبل از به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین برقرار شود»، و افزود که «نقش اصلی در مدیریت امور غزه باید بر عهده دولت فلسطین باشد».
دکتر مصطفی همچنین به برگزاری نشست هماهنگی عالی‌رتبه «اتحاد جهانی برای اجرای راه‌حل دو کشور» در ریاض اشاره کرد که به رهبری سعودی، نروژ و اتحادیه اروپا برگزار شد. او این نشست را اولین نشست برای پیگیری نتایج کنفرانس و «اعلامیه نیویورک» دانست که در آن موضوعات مهمی چون به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین مورد بحث قرار گرفت. در این نشست که نمایندگانی از ۳۵ کشور حضور داشتند، مصطفی خاطرنشان کرد که «سعودی و فرانسه بر حفظ این حجم و ادامه کار برای اجرای آنچه در (اعلامیه نیویورک) توافق شده است، تأکید کردند».

چادرهای آوارگان در خان یونس در جنوب غزه (آ.ف.ب)

«ارتباط به‌رسمیت شناختن با آتش‌بس»

مصطفی همچنین به پیوست «اعلامیه نیویورک» اشاره کرد که گام‌های مشخصی را برای طرف‌های مختلف، از جمله کشورهای مختلف، سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی، برای تحقق و تحقق کشور فلسطین در زمین در طی ۱۸ ماه آینده، شرح داده است. او افزود که این پیوست شامل «برنامه عملیاتی» است که جوانب مختلفی را دربر می‌گیرد، از جمله به‌رسمیت شناسی، وضعیت قانونی، بازسازی غزه، وحدت غزه با کرانه باختری، نیروهای بین‌المللی، روابط با اسرائیل و چگونگی تغییر وضعیت اقتصادی فلسطین.
در خصوص به‌رسمیت شناسی بین‌المللی فلسطین، مصطفی اعلام کرد که «تعهد بین‌المللی هنوز بالا است»، حتی اگر برخی کشورهای مانند دانمارک و ژاپن به‌رسمیت شناسی دولت فلسطین را به توقف آتش‌بس در غزه مشروط کرده‌اند. او همچنین ابراز امیدواری کرد که این موضع تغییر کند و با توجه به داده‌هایی که در پیوست «اعلامیه نیویورک» آمده، تغییر کند.

«تشکیل کشور مستقل»

محمد مصطفى تأکید کرد که دولت فلسطین به‌وضوح از توافق آتش‌بس در غزه حمایت کرده است، زیرا این توافق به کاهش درد و رنج مردم فلسطین در غزه، به‌ویژه در دو سال گذشته، کمک می‌کند، و او این وضعیت را با «جنایات، کشتار و ویرانی غیرقابل بخشش» توصیف کرد.
وی همچنین وعده داد که دولت فلسطین آماده است تا با تمامی شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی، از جمله ایالات متحده آمریکا، برای ادامه آتش‌بس و تحقق کامل برنامه‌های توافق‌شده برای تشکیل کشور فلسطینی مستقل در غزه، کرانه باختری و پایتختی قدس همکاری کند. مصطفی به «چالش‌ها»ی پیش‌روی این مسیر اشاره کرده و اظهار امیدواری کرد که تمام طرف‌ها برای تحقق این توافق همکاری کنند.

تصویری از امضای توافقات بین سعودی و فلسطین با حضور نخست‌وزیر فلسطین و وزیر امور خارجه سعودی (واس)

تقویت حضور دولت فلسطین در غزه پس از توافق آتش‌بس

نخست وزیر فلسطین درخصوص تقویت حضور دولت فلسطین در غزه پس از توافق آتش‌بس گفت: «کار در چند جبهه در جریان است و نیاز به تقویت این حضور به‌طور تدریجی وجود دارد، هرچند که در حال حاضر حضور جزئی است.»
وی به یاد آورد که دولت فلسطین از زمان توافق اسلو در سال 1993 بر غزه حکومت می‌کرد و تمام وزارتخانه‌ها به جز بخش امنیتی را در اختیار داشت، قبل از اینکه حماس در سال 2007 کنترل غزه را به دست گیرد.

«کمیته پشتیبانی اجتماعی»

مصطفی در پاسخ به سؤال «الشرق الاوسط» در خصوص گام‌هایی که دولت فلسطین برای تقویت حضور خود در غزه برداشته است، گفت: «از چند ماه پیش، ما گام‌هایی برداشته‌ایم تا یک اتاق عملیات دولتی را از رام‌الله ایجاد کنیم که بر غزه متمرکز باشد و روزانه با کارکنان دولتی در غزه همکاری کند. این کارکنان 42 نماینده از وزارتخانه‌ها، نهادها و مؤسسات مختلف فلسطین هستند و همچنین با مؤسسات بین‌المللی همکاری می‌کنند.»

جلسه هماهنگی سطح بالا برای حل مسأله دو کشور در ریاض (هیئت اتحادیه اروپا در سعودی)

او همچنین به تصمیمات صادره از قبیله‌های عربی و سپس نشست‌های مشترک عربی-اسلامی در ریاض و در نهایت سازمان ملل اشاره کرد که شامل «اعلامیه نیویورک» درباره تشکیل کمیته اداری برای پشتیبانی اجتماعی بود تا امور را هماهنگ کند تا دولت فلسطین به‌طور کامل در غزه مستقر شود.
مصطفی تأکید کرد که کمیته «پشتیبانی اجتماعی» پس از تثبیت آتش‌بس و خروج اسرائیل از غزه فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. او همچنین یادآوری کرد که وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی از این کمیته پشتیبانی خواهند کرد، چرا که این کمیته به‌تنهایی قادر به مدیریت غزه و خدمات آن نخواهد بود.

نیروی بین‌المللی شورای امنیت

از نظر امنیتی، مصطفی آمادگی دولت فلسطین را برای همکاری با نیروی بین‌المللی که از طریق «شورای امنیت» و با درخواست دولت فلسطین تأسیس خواهد شد، برای حمایت از امنیت فلسطین و تأمین مرزها با اسرائیل اعلام کرد. او به توافقات موجود برای آموزش نیروهای امنیتی فلسطینی توسط مصر و اردن نیز اشاره کرد.

نیروهای اسرائیلی نزدیک به رام‌الله در کرانه باختری (رویترز)

مصطفی در پاسخ به ابهام‌های موجود در مورد نقش دولت فلسطین در آینده غزه طبق طرح آتش‌بس اعلام‌شده از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا، تأکید کرد که «دولت فلسطین باید نقش اساسی در مدیریت امور غزه در زمینه‌های حکومتی، امنیتی، خدماتی و تمام بخش‌ها داشته باشد»، و این بر اساس قوانین اساسی فلسطین، توافقات اسلو، قوانین بین‌المللی و تصمیمات سازمان ملل است.

اصلاحات سیاسی و بنیادی

نخست وزیر فلسطین همچنین درباره «اصلاحات بنیادی و سیاسی» که دولت فلسطین در حال انجام آنهاست صحبت کرد و توضیح داد که «دولت اصلاحات بنیادی را از 15 ماه پیش آغاز کرده است و یک برنامه اصلاحی جامع با 30 بند را توسعه داده است.»

ورودی مقر مجلس قانون‌گذاری فلسطین در شهر غزه (آ.ف.ب)

او افزود که این برنامه‌ها به اتحادیه اروپا و بانک جهانی ارائه شده و مورد تشویق قرار گرفته است. وی همچنین گفت که این برنامه‌ها به‌طور جدی در حال اجرا است و از زمانی که آغاز شده، بیشتر از برنامه زمان‌بندی شده پیش رفته است.
مصطفی در زمینه اصلاحات سیاسی، به اعلام رئیس‌جمهوری محمود عباس درباره برخی اقدامات مهم اشاره کرد، از جمله برگزاری انتخابات دموکراتیک ریاست‌جمهوری و پارلمانی طی یک سال پس از آتش‌بس، ایجاد کمیته‌ای برای بازنگری در قانون اساسی و تضمین برگزاری انتخابات آزاد برای احزاب سیاسی، به‌علاوه اجرای قوانین جدید برای انتخابات محلی و احزاب.

همکاری با سعودی

مصطفی همچنین از دعوت سعودی برای مشارکت دولت فلسطین در «کنفرانس ابتکار آینده سرمایه‌گذاری» که از 27 تا 30 اکتبر برگزار خواهد شد، قدردانی کرد. او این رویداد را «فرصت بزرگی» برای دیدار با رهبران و بحث در مورد اقتصاد و تکنولوژی دانست، که تأثیر مثبتی بر اقتصاد فلسطین خواهد داشت.

پرچم فلسطین و خیابان‌های خالی در شهر الخلیل در کرانه باختری (آوریل 2024) (آ.ف.ب)

وی افزود که هیأت فلسطینی در جریان این سفر با مقامات سعودی ملاقات خواهد کرد تا توافقات قبلی میان دو کشور را توسعه دهند، و اشاره کرد که طرفین از «یادداشت‌های تفاهم» به توسعه برنامه‌های دقیق و جامع منتقل شده‌اند.
نخست وزیر فلسطین همچنین به پیشرفت در بخش‌های تحول دیجیتال و اقتصاد دیجیتال در توافق با سعودی اشاره کرد و از تمایل دولت فلسطین برای بهره‌برداری از تجربیات سعودی در این زمینه، به‌ویژه در راستای «چشم‌انداز 2030» سعودی‌ها، سخن گفت.


سعودی نقض‌های انسانی در الفاشر سودان را محکوم کرد

عناصر «نیروهای پشتیبانی سریع» با سلاح در خیابان‌های الفاشر سودان ( تلگرام – AFP)
عناصر «نیروهای پشتیبانی سریع» با سلاح در خیابان‌های الفاشر سودان ( تلگرام – AFP)
TT

سعودی نقض‌های انسانی در الفاشر سودان را محکوم کرد

عناصر «نیروهای پشتیبانی سریع» با سلاح در خیابان‌های الفاشر سودان ( تلگرام – AFP)
عناصر «نیروهای پشتیبانی سریع» با سلاح در خیابان‌های الفاشر سودان ( تلگرام – AFP)

پادشاهی عربی سعودی نگرانی عمیق و محکومیت خود را نسبت به نقض‌های شدید انسانی که در جریان حملات اخیر «نیروهای پشتیبانی سریع» به شهر الفاشر در سودان رخ داده است، ابراز کرد.

در بیانیه‌ای که روز سه‌شنبه توسط وزارت خارجه این کشور صادر شد، تأکید شد که «نیروهای پشتیبانی سریع» باید وظیفه خود در حفاظت از غیرنظامیان را انجام دهند، دسترسی کمک‌های انسانی را تضمین کنند و به قوانین بین‌المللی انسانی پایبند باشند، مطابق آنچه در «بیانیه جده» درباره ‹پایبندی به حفاظت از غیرنظامیان در سودان› که در تاریخ ۱۱ می ۲۰۲۳ امضا شده است، آمده است.

پادشاهی عربی سعودی همچنین خواستار بازگشت به مذاکرات برای دستیابی فوری به آتش‌بس شد و اهمیت وحدت، امنیت و ثبات سودان را تأکید کرد. در بیانیه یادشده همچنین بر لزوم حفظ نهادهای مشروع کشور و رد دخالت‌های خارجی که مدت درگیری را طولانی و رنج مردم سودان را افزایش می‌دهد، تأکید شد.