انتخابات در ایران؛ پیش‌بینی پیروزی محافظه کاران

إيرانيات يدلين بأصواتهن في مركز اقتراع جنوبي طهران الجمعة (أ.ف.ب)
إيرانيات يدلين بأصواتهن في مركز اقتراع جنوبي طهران الجمعة (أ.ف.ب)
TT

انتخابات در ایران؛ پیش‌بینی پیروزی محافظه کاران

إيرانيات يدلين بأصواتهن في مركز اقتراع جنوبي طهران الجمعة (أ.ف.ب)
إيرانيات يدلين بأصواتهن في مركز اقتراع جنوبي طهران الجمعة (أ.ف.ب)

رای‌دهندگان ایرانی روز جمعه در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کردند، که در آن شرط‌بندی اصلی همچنان میزان مشارکت است، زیرا محافظه کاران تمایل دارند زمام حکومت را حفظ کنند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این انتخابات به عنوان یک آزمون قدرت تلقی می‌شود زیرا اولین انتخابات پس از جنبش اعتراضی گسترده‌ای است که پس از مرگ مهسا امینی زن جوان در سپتامبر ۲۰۲۲ کشور را تکان داد.
علاوه بر انتخابات مجلس شورا، بیش از ۶۱ میلیون رای‌دهنده ایرانی برای انتخاب اعضای مجلس خبرگان رهبری که مسئول تعیین رهبر جمهوری اسلامی هستند، فراخوانده شدند.
مقامات بعدازظهر جمعه، از مشارکت «خوب» در ۵۹ هزار شعبه رای‌گیری خبر دادند.
هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان که مسئول سازماندهی این انتخابات است، تأکید کرد که میزان مشارکت در انتخابات «بیشتر» از آنچه در انتخابات قبلی در سال ۲۰۲۰ که در دوران بحران کووید برگزار شد، ثبت شده‌است.
چهار سال پیش، تعداد رای‌دهندگانی که رای خود را به صندوق انداختند، از ۴۲٫۵۷ درصد فراتر نرفت، که طبق آمار رسمی، کمترین میزان از زمان اعلام جمهوری اسلامی در سال ۱۹۷۹ است.
پیش‌بینی می‌شود نتایج انتخابات مجلس شورا که در آن به‌طور بی‌سابقه ۱۵ هزار و ۲۰۰ نامزد شرکت کردند، روز یکشنبه اعلام شود و مجلس شورا در اردیبهشت ماه تشکیل جلسه دهد.
طبق روال، علی خامنه‌ای، رهبر ایران، اندکی پس از هشت صبح (ساعت ۱۶:۳۰ به وقت گرینویچ) رای خود را به صندوق انداخت.
او در اظهاراتی کوتاه از ایرانی‌ها خواست تا «در اسرع وقت رای بدهند». او روز چهارشنبه خواستار مشارکت گسترده در رای‌گیری شده بود.
وی هشدار داده بود: «اگر انتخابات ضعیف برگزار شود همه ضرر می‌کنند و هیچ‌کس سودی نخواهد برد».
سپس تلویزیون دولتی تصاویری از مراکز رای‌گیری را نشان داد که در آن زنان و مردان به‌طور جداگانه و بی سر و صدا صف کشیده بودند تا رای خود را به صندوق بیندازند.
یک خبرنگار خبرگزاری فرانسه گزارش داد که نیروهای امنیتی به‌طور گسترده در مراکز رای‌گیری در تهران مستقر شده‌اند.

 

«نارضایتی»

 

مرادیانی، معلم ۳۵ ساله در یکی از شعب اخذ رای در جنوب تهران به خبرگزاری فرانسه گفت که رای خود را به صندوق انداخته‌است، چون «رهبری فرمودند شرکت بر همه واجب است مثل نماز».
اما برای بسیاری از ایرانی‌ها، نگرانی اصلی در حال حاضر اقتصاد با نرخ تورم بسیار بالای نزدیک به ۵۰ درصد است. در این زمینه هاشم هنرمند ۳۲ ساله خوزستانی (جنوب غربی) اظهار کرد: با توجه به نرخ تورم نزدیک به ۵۰ درصد، «بسیاری از مردم به دلیل نارضایتی از وضعیت سیاسی و اقتصادی ... و افزایش روزانه قیمت‌ها رای نمی‌دهند».
هانا (۲۱ ساله)، دانشجو در کردستان (غرب) که انتخابات را تحریم می‌کند، به نوبه خود گفت: «اگر من رای بدهم، چه فایده ای دارد؟ منتخبان به وعده‌های خود عمل نمی‌کنند».
موضوع شرکت در انتخابات ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا مقامات آن را به عنوان شاهدی بر مشروعیت خود در صحنه بین‌المللی با توجه به تنش‌های ژئوپلیتیکی معرفی می‌کنند.
خامنه‌ای روز چهارشنبه در دیدار با جمعی از جوانان رای اولی در تهران گفت: «دشمنان چهارچشمی مراقب ایران عزیز و انتخابات روز جمعه هستند».
وی افزود: «اگر دشمن احساس کند ایرانی‌ها توانایی ندارید، همه نوع امنیت آنها را تهدید خواهد کرد».
وی ادامه داد: «آمریکا، سیاست‌های اغلب اروپایی‌ها، صهیونیست‌های خبیث، سرمایه‌داران و کمپانی‌های بزرگی که با انگیزه‌ها و به دلایل گوناگون با دقت مسائل ایران را پیگیری می‌کنند، بیش از هر چیز دیگری از حضور مردم در انتخابات و قدرت مردمی ایران بیمناک‌اند».
به نوبه خود، سپاه پاسداران ایران معتقد است که «مشارکت قوی» از «مداخله‌های خارجی» احتمالی در زمینه جنگ غزه بین اسرائیل و جنبش حماس فلسطینی مورد حمایت ایران جلوگیری می‌کند.
ایالات متحده روز پنجشنبه گفت که «انتظار ندارد» انتخابات ایران «آزاد و عادلانه» باشد.

 

محافظه کاران در قدرت

به گفته کارشناسان، انتظار نمی‌رود که تغییری در موازنه سیاسی درون مجلس شورا ایجاد شود.
در غیاب رقابت مؤثر اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان، اردوگاه اکثریت متشکل از گروه‌های محافظه‌کار و افراطی‌محافظه‌کار، همچنان تا حد زیادی کنترل مجلس شورا را در دست خواهد داشت.
این انتخابات تسلط گسترده محافظه کاران را که در حال حاضر بیش از ۲۳۰ کرسی از ۲۹۰ کرسی را در اختیار دارند، تقویت خواهد کرد.
اردوگاه اصلاح طلبان و اعتدال گرایان از انتخابات ۲۰۲۰ به حاشیه رانده شده‌اند و تنها پس از حذف تعداد زیادی از نامزدها توسط شورای نگهبان، امیدوار است برخی کرسی‌ها را به دست آورد.
از سوی دیگر، محافظه کاران نیز کنترل خود را بر مجلس خبرگان رهبری تقویت خواهند کرد، نهادی متشکل از ۸۸ نفر از روحانیون که برای یک دوره ۸ ساله با رای مستقیم انتخاب می‌شوند. آنها رهبر جدید را انتخاب و بر کار و امکان عزل او نظارت می‌کنند.
۱۴۴ نامزد خبرگان در این انتخابات با هم رقابت می‌کنند که همگی مرد هستند.
در حالی که نامزدی چهره‌های سرشناس رد شد که در راس آن حسن روحانی، رئیس‌جمهور میانه‌رو سابق (۲۰۱۳–۲۰۲۱) بود که با وجود ۲۴ سال عضویت در مجلس خبرگان، نامزدی وی برای مجلس خبرگان رد شد.
روحانی روز چهارشنبه گفت که رای دادن اقدامی است که باید توسط «کسانی که به وضعیت موجود معترضند» و «خواهان آزادی بیشتر» انجام شود.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.