«آتش‌بس غزه»: توافق در مرحله‌ای حساس

تلاش‌های فشرده مصر و قطر برای دستیابی به توافق

واکنش یک جوان فلسطینی پس از حمله هوایی اسرائیل به مدرسه‌ای که پناهجویان در آن در خان‌یونس در جنوب غزه پناه گرفته بودند (رویترز)
واکنش یک جوان فلسطینی پس از حمله هوایی اسرائیل به مدرسه‌ای که پناهجویان در آن در خان‌یونس در جنوب غزه پناه گرفته بودند (رویترز)
TT

«آتش‌بس غزه»: توافق در مرحله‌ای حساس

واکنش یک جوان فلسطینی پس از حمله هوایی اسرائیل به مدرسه‌ای که پناهجویان در آن در خان‌یونس در جنوب غزه پناه گرفته بودند (رویترز)
واکنش یک جوان فلسطینی پس از حمله هوایی اسرائیل به مدرسه‌ای که پناهجویان در آن در خان‌یونس در جنوب غزه پناه گرفته بودند (رویترز)

در میانه مذاکرات، تماس‌ها و نشست‌های واسطه‌ها، مذاکرات مربوط به آتش‌بس در نوار غزه وارد مرحله‌ای حساس شده است. این مذاکرات در قالب نشست‌های فنی دنبال می‌شود. مقامات مصری از تلاش‌های فشرده مصر و قطر با همه طرف‌ها برای دستیابی به توافق آتش‌بس در غزه خبر داده‌اند.

این نشست‌ها در دوحه و با حضور نمایندگان اسرائیل برگزار می‌شود. منابعی به «الشرق الأوسط» اعلام کردند که توافق نهایی پس از بررسی جزئیات نهایی، از جمله نام گروگان‌های زنده و زندانیان فلسطینی، نزدیک است. این منابع احتمال دادند که این توافق هفته آینده نهایی و پیش از یکی از اعیاد یهودی (25 دسامبر)، مشروط بر پیشرفت فعلی در مذاکرات اعلام شود.

شبکه «القاهره الإخباریة» نیز تأیید کرده که تلاش‌های مشترک مصر و قطر برای دستیابی به آتش‌بس ادامه دارد.

یک منبع فلسطینی به «الشرق الأوسط» گفت که اطلاعات موجود، هرچند محدود و محرمانه، نشان‌دهنده پیشرفت در توافق است. این توافق بر اساس پیشنهاد مصر درباره توافق جزئی تدوین شده و اکنون بحث‌ها بر سر جزئیات فنی به‌ویژه تعداد گروگان‌ها متمرکز است.

وی افزود: «در ابتدا صحبت از 30 گروگان بود، اما حماس اعلام کرده که مرحله اول شامل 18 گروگان خواهد بود که شامل زنان و سالمندان هستند. تخمین زده می‌شود که جهاد اسلامی نیز 4 گروگان در اختیار داشته باشد. بر این اساس، برای هر گروگان، دو روز آتش‌بس برقرار خواهد شد و اگر تعداد گروگان‌ها افزایش یابد، مدت آتش‌بس نیز بیشتر خواهد شد.»

این منبع همچنین گفت: «در مورد زندانیان فلسطینی، صحبت از آزادی 40 تا 50 نفر به‌ازای هر گروگان است که 4 نفر از آن‌ها جزو زندانیان قدیمی با احکام سنگین خواهند بود. در مجموع، بحث بر سر آزادی 1200 زندانی فلسطینی است، هرچند ممکن است اسرائیل در مورد برخی اسامی مخالفت کند.»

وی تأکید کرد که حماس تاکنون انعطاف نشان داده و از درخواست برای عقب‌نشینی کامل اسرائیل به پذیرش عقب‌نشینی‌های جزئی در محورها اصلی، از جمله محورهای فیلادلفیا، نتساریم و مناطق شمالی غزه، عقب‌نشینی کرده است. همچنین توافقی بر سر آزادی حرکت از جنوب به شمال و ورود حجم زیادی از کمک‌ها، از جمله سوخت، حاصل شده است.

پیش‌بینی می‌شود توافق و زمان اجرای آن پیش از عید «حانوکا» (25 دسامبر) مشروط بر نهایی شدن جزئیات اعلام شود.

یک منبع مصری نیز به «الشرق الأوسط» گفت که توافق بسیار نزدیک است و احتمالاً هفته آینده اعلام خواهد شد. وی افزود: «اختلافات کنونی بیشتر بر سر نام زندانیان فلسطینی است. حماس خواستار آزادی مروان البرغوثی است، اما اسرائیل مخالف است. با این حال، حماس به پذیرش توافق جزئی رضایت داده که اجازه ورود حجم بیشتری از کمک‌ها را می‌دهد. همچنین، مذاکرات در طول آتش‌بس به نحوه عقب‌نشینی کامل نیروهای اسرائیلی اختصاص خواهد یافت.»

روز دوشنبه، مقامات اسرائیلی در دوحه برای گفت‌وگوهای فنی درباره آتش‌بس میان اسرائیل و حماس حضور یافتند. به گفته یک منبع آگاه، این نشست‌ها میان گروه‌های فنی از اسرائیل و قطر برگزار شده است. منابع دیگر نیز تأیید کردند که مذاکرات بر پر کردن شکاف‌های موجود متمرکز است.

یک منبع مصری به شبکه «القاهره الإخباریة» گفت که خبر سفر بنیامین نتانیاهو به قاهره، که توسط رویترز و فرانس‌پرس منتشر شده بود، صحت ندارد.

تحلیلگران معتقدند اسرائیل با تبلیغ این توافق و صحبت از دوران پس از جنگ، در تلاش است تا پیروزی خود را نشان دهد. از سوی دیگر، حماس نیز به نظر می‌رسد که انعطاف لازم را برای پذیرش توافق جزئی نشان داده است.

تحلیلگران همچنین بر این باورند که نتانیاهو نیز برای جلوگیری از هرگونه تنش داخلی مجبور به پذیرش این توافق شده است. این توافق همچنین به او امکان خواهد داد که با اجرای این توافق، فشار مربوط به موضوع گروگان‌ها را به‌طور موقت کاهش دهد.

عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، نیز روز سه‌شنبه در گفت‌وگویی تلفنی با نیکوس خریستودولیدس، رئیس‌جمهور قبرس، بر اهمیت دستیابی سریع به توافق آتش‌بس در غزه تأکید کرد. وی همچنین خواستار مبادله گروگان‌ها و تضمین ارسال کمک‌های انسانی بدون مانع به ساکنان غزه شد.

 



سازمان ملل «اعلامیه نیویورک» را تصویب کرد؛ حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور فلسطین


نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
TT

سازمان ملل «اعلامیه نیویورک» را تصویب کرد؛ حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور فلسطین


نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)

مجمع عمومی سازمان ملل روز جمعه «اعلامیه نیویورک» را با حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور مستقل فلسطین تصویب کرد. ۱۴۲ کشور رأی موافق دادند، ۱۰ کشور مخالفت کردند و ۱۲ کشور رأی ممتنع دادند.

این اعلامیه هفت صفحه‌ای نتیجه کنفرانس بین‌المللی در سازمان ملل در ژوئیه گذشته است که با میزبانی پادشاهی عربی سعودی و فرانسه درباره بحران چند دهه‌ای برگزار شد. آمریکا و اسرائیل این کنفرانس را تحریم کردند.

نماینده اسرائیل در سازمان ملل، دنی دانون، هشدار داد تصویب این اعلامیه جنگ را طولانی‌تر کرده و روند مذاکره را تضعیف می‌کند.

مورگان اورتگاس، نماینده آمریکا، نیز این اقدام سازمان ملل را تبلیغاتی دانست که تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به درگیری را تضعیف می‌کند. او تصویب «اعلامیه نیویورک» را پاداشی برای جنبش حماس توصیف کرد.

اسرائیل نزدیک به دو سال است که از ناتوانی مجمع عمومی و شورای امنیت در محکومیت حمله بی‌سابقه حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که باعث آغاز جنگ غزه شد، انتقاد می‌کند.

با این حال، متن اعلامیه که با ابتکار فرانسه و پادشاهی عربی سعودی تهیه شده، در این زمینه صریح است. در آن آمده است: «حملات حماس علیه غیرنظامیان در ۷ اکتبر را محکوم می‌کنیم» و «حماس باید همه گروگان‌ها را آزاد کند».

اعلامیه همچنین تأکید می‌کند: «در چارچوب پایان جنگ در غزه، حماس باید حکومت خود را در این منطقه خاتمه دهد و سلاح‌هایش را با پشتیبانی و تعهد بین‌المللی به تشکیلات خودگردان فلسطین، در راستای تشکیل کشور مستقل و دارای حاکمیت فلسطین تحویل دهد».

اين اعلامیه خواستار توقف فوری جنگ غزه است، حملات اسرائیل علیه غیرنظامیان، زیرساخت‌ها، محاصره و گرسنگی در غزه را محکوم می‌کند و از استقرار «نیروی بین‌المللی موقت برای ثبات» در غزه با مجوز شورای امنیت سازمان ملل حمایت می‌کند.


لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
TT

لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)

مقام‌های لبنانی با نگرانی به سخنان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، واکنش نشان دادند. او خروج اسرائیل از لبنان را به خلع سلاح حزب‌الله مشروط کرده بود. منابع وزارتی این موضع را «نشانه‌ای منفی» توصیف کردند که بر مأموریت فرستاده آمریکایی، تام بَرّاک، تأثیر خواهد گذاشت. بَرّاک دوشنبه شب از تل‌آویو به بیروت رسید و قرار است سه‌شنبه با مقام‌های لبنانی دیدار کند.

منابع یادشده گفتند: «سخنان نتانیاهو مایه اطمینان نیست، به‌ویژه که حزب‌الله هر اقدام احتمالی را به خروج کامل اسرائیل از لبنان مشروط کرده است». این منابع افزودند این شرایط «مأموریت بَرّاک را ناکام گذاشته و به نقطه آغاز بازگردانده است». همچنین هشدار دادند که حزب‌الله تهدید کرده در واکنش به خیابان خواهد آمد.

نمایندگان بلوک «توسعه و آزادی» به رهبری نبیه بری، اظهارات نتانیاهو را «ایجاد اخلال و سردرگمی» پیش از سفر بَرّاک دانستند. آنها همچنین به واکنش مورگان اورتاگوس، معاون فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، اشاره کردند. او پیش‌تر از بَرّاک به بیروت رسیده و سخنان نتانیاهو را در شبکه «ایکس» بازنشر کرده و زیر آن نوشته بود: «سپاس». این منابع تأکید کردند «لازم است موضعی واحد و هماهنگ از سوی لبنان در برابر سخنان نتانیاهو اعلام شود».

۵ اوت، دولت لبنان به ارتش مأموریت داد طرحی برای خلع سلاح حزب‌الله آماده کند و تا پایان سال اجرا شود. این تصمیم با مخالفت حزب‌الله روبه‌رو شد و این گروه تهدید کرد برای اعتراض به خیابان می‌آید.

رئیس‌جمهور لبنان، جوزف عون، گفت: «دولت تصمیم‌هایی گرفته که تاکنون سابقه نداشته است. هیئت دولت جایگاه تبادل نظر و تصمیم‌گیری پس از بحث و بررسی است و این روند به‌درستی انجام می‌شود». او همچنین بر اهمیت جلب توجه عربی و بین‌المللی به لبنان با تقویت اعتماد تأکید کرد و در دیدار با هیئتی از «اتحادیه بازرگانان برای حمایت و توسعه» گفت: «لبنان فرصت‌های بسیاری دارد که باید از آنها به‌درستی استفاده شود. راه‌حل، خروج از بن‌بست‌های مذهبی و حزبی است. تنها حزب باید لبنان باشد و تنها مذهب، مذهب لبنانی. لبنانِ مذاهب کشور نمی‌سازد، این دولت است که باید از همه مذاهب حمایت کند و وطن را حفظ کند».

نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، نیز گفت: «اسرائیل باید به حاکمیت لبنان احترام بگذارد و از سرزمین‌هایی که همچنان اشغال کرده خارج شود. این اقدام به ارتش امکان می‌دهد استقرار خود را در جنوب تکمیل کند، به تجاوزها پایان دهد و اسرا را آزاد کند تا مسیر بازسازی و بهبود آغاز شود». او تأکید کرد: «ارتش لبنان متعلق به همه لبنانی‌هاست و تجهیز و تقویت آن پایه امنیت و ثبات است».

این سخنان در دیدار با دو عضو کنگره آمریکا، دارن لحود و استیو کوهن، مطرح شد. لحود در این دیدار از اقدامات دولت لبنان برای گسترش حاکمیت بر سراسر خاک کشور، محدود کردن سلاح در دست دولت و اصلاحات قضایی و مالی تمجید کرد و آنها را گامی مهم برای بازسازی اعتماد جامعه جهانی به لبنان دانست.

او افزود: «ارتش نقش اساسی در تأمین امنیت و ثبات دارد. من در کنگره تلاش می‌کنم تا حمایت از ارتش ادامه یابد». در این دیدار همچنین بر اهمیت تمدید مأموریت نیروهای یونیفل برای پشتیبانی از ارتش لبنان در جنوب تأکید شد.

از سوی دیگر، نتانیاهو تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله را «بسیار مهم» خواند و گفت اسرائیل آماده کاهش حضور خود در جنوب لبنان است «اگر گام‌های اجرایی در این مسیر برداشته شود».

دفتر نتانیاهو اعلام کرد: «اسرائیل گام مهم دولت لبنان به رهبری جوزف عون و نواف سلام را به رسمیت می‌شناسد. این تصمیم بسیار مهم است. بر همین اساس، اسرائیل آماده است با لبنان همکاری کند تا حزب‌الله خلع سلاح شود و آینده‌ای امن‌تر و باثبات‌تر برای دو کشور رقم بخورد».

زیرنویس عکس:
آرشیوی از حمله هوایی اسرائیل به جنوب لبنان (Reuters)

طبق این بیانیه، اگر ارتش لبنان برای اجرای خلع سلاح حزب‌الله اقدام کند، اسرائیل نیز تدابیری متقابل، از جمله کاهش تدریجی حضور نیروهایش در هماهنگی با سازوکار امنیتی تحت رهبری آمریکا خواهد اندیشید.

این مواضع پس از دیدارهای بَرّاک در تل‌آویو مطرح شد. او میان لبنان و اسرائیل میانجی‌گری می‌کند. بَرّاک پیش‌تر گفته بود دولت لبنان «گام اول» را برداشته و اسرائیل باید اقدام متقابل انجام دهد. توافق آتش‌بس نوامبر گذشته به همین اصل «گام به گام» استوار بود. بر اساس آن، حزب‌الله باید از مرزها دور شود، سلاح تنها در اختیار نهادهای رسمی لبنان باشد و اسرائیل از مناطقی که در جنگ اخیر اشغال کرده خارج شود. با این حال، اسرائیل همچنان پنج ارتفاع استراتژیک را در کنترل دارد و حملات روزانه به مناطق لبنان ادامه دارد.

وزارت بهداشت لبنان اعلام کرد یک نفر در حمله پهپاد اسرائیلی به خودروی «رابید» در جاده عین‌المزراب در تبنین، شهرستان بنت‌جبیل، کشته شد. پهپاد دیگر اسرائیل نیز خودرویی را در جاده صربین هدف قرار داد اما موشک به خودرو اصابت نکرد و وسط جاده افتاد.

به گزارش «خبرگزاری ملی لبنان»، یکشنبه شب نیز «نیروی دشمن به کارخانه حرب در مسیر مرکبا - عدیسا وارد شد، آن را بازرسی کرد و بر درِ کارخانه برای مالک آن هشدار گذاشت».


وزیر خارجه ایران: خلع سلاح حزب‌الله طرحی اسرائیلی است

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، می‌گوید خلع سلاح حزب‌الله یک طرح کاملاً اسرائیلی است (عکس: علی خمج)
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، می‌گوید خلع سلاح حزب‌الله یک طرح کاملاً اسرائیلی است (عکس: علی خمج)
TT

وزیر خارجه ایران: خلع سلاح حزب‌الله طرحی اسرائیلی است

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، می‌گوید خلع سلاح حزب‌الله یک طرح کاملاً اسرائیلی است (عکس: علی خمج)
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، می‌گوید خلع سلاح حزب‌الله یک طرح کاملاً اسرائیلی است (عکس: علی خمج)

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، گفت موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر علیه تهران «بسیار عالی» بوده است. او اظهار کرد که ریاض در این بحران از ایران و مردم ایران حمایت کرده است.

عراقچی در گفت‌وگویی مفصل با روزنامه «الشرق الاوسط» که به‌زودی منتشر می‌شود، تأکید کرد ایران آماده از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده، مشروط بر دریافت تضمین‌های عدم تجاوز است.

او هم‌زمان احتمال درگیری تازه با اسرائیل را رد نکرد و تأکید کرد کشورش برای همه شرایط آماده است. او افزود گزینه نظامی شکست‌خورده است.

وزیر خارجه ایران توضیح داد که نشست وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی درباره تحولات غزه، همراه با صدور بیانیه‌های خوب و تصمیمات مهم بود. اما به گفته او، نکته اصلی این است که «مردم غزه بیش از بیانیه و تصمیم، به حمایت عملی نیاز دارند. پیش از هر چیز به غذا، آب و دارو نیاز دارند و سپس به صلح، عدالت و پایان اشغالگری».

عراقچی اتهام مداخله ایران در امور لبنان را رد کرد و گفت کشورش همانند دیگر کشورها دیدگاه‌های خود را بیان می‌کند. او اظهار کرد موضوع سلاح حزب‌الله به خود حزب و دولت لبنان مربوط است، اما «طرح خلع سلاح آن کاملاً اسرائیلی است».

عراقچی گفت ایران از وحدت سرزمینی سوریه، حفظ حاکمیت و مرزهای آن حمایت می‌کند و با هرگونه تلاش برای تقسیم این کشور مخالف است. او اضافه کرد تاکنون هیچ تماسی با دولت جدید سوریه برقرار نشده است.

در پاسخ به پرسشی درباره تهدید بستن تنگه هرمز، وزیر خارجه ایران تأکید کرد سیاست رسمی ایران «کاملاً روشن» است و بر صلح و آرامش در منطقه حیاتی خلیج تأکید دارد. او گفت: «ایران کشوری تولیدکننده و صادرکننده نفت است و اقتصادش به میزان زیادی بر آن متکی است، بنابراین می‌خواهد که کشتیرانی برای همه آزاد باشد».

عراقچی فاش کرد اسرائیل در جنگ اخیر تلاش کرد نبرد را به منطقه خلیج بکشاند و «جنگ نفتی» به راه بیندازد، اما به گفته او، تهران همه تلاش خود را کرد تا جنگ به خلیج کشیده نشود.