سفر ترامپ به ریاض؛ مدیران آمریکایی به دنبال فرصت‌های تازه در سعودی

مدیران عامل به «الشرق الأوسط» گفتند که قصد دارند همکاری‌ها در زمینه‌های دفاعی، انرژی، فناوری و فضا را گسترش دهند

عکسی آرشیوی که ولیعهد، شاهزاده محمد بن سلمان، و رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، را در جریان سفر اخیر وی به پادشاهی سعودی نشان می‌دهد (واس)
عکسی آرشیوی که ولیعهد، شاهزاده محمد بن سلمان، و رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، را در جریان سفر اخیر وی به پادشاهی سعودی نشان می‌دهد (واس)
TT

سفر ترامپ به ریاض؛ مدیران آمریکایی به دنبال فرصت‌های تازه در سعودی

عکسی آرشیوی که ولیعهد، شاهزاده محمد بن سلمان، و رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، را در جریان سفر اخیر وی به پادشاهی سعودی نشان می‌دهد (واس)
عکسی آرشیوی که ولیعهد، شاهزاده محمد بن سلمان، و رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، را در جریان سفر اخیر وی به پادشاهی سعودی نشان می‌دهد (واس)

به‌نظر می‌رسد که مدیران اجرایی ارشد شرکت‌های آمریکایی و سعودی انتظارات بالایی از سفر رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، و هیئت همراهش به سعودی دارند؛ سفری که قرار است روز سه‌شنبه انجام شود. آنان از قراردادهای بزرگی در حوزه‌های مهم خبر داده‌اند که در جریان «همایش سرمایه‌گذاری سعودی-آمریکایی» هم‌زمان با این سفر، رونمایی خواهد شد. در این رویداد پنج تن از مقامات عالی‌رتبه دولت آمریکا و ده مدیر ارشد شرکت‌های آمریکایی حضور دارند.

برخی از مدیران شرکت‌های خصوصی در سعودی و آمریکا که در این همایش شرکت کرده‌اند، به «الشرق الأوسط» گفتند که قرار است همکاری‌هایی در زمینه‌های متنوع آغاز شود. مهم‌ترین آن‌ها شامل دفاع، فضا، انرژی، هوش مصنوعی و فناوری است. به گفته آنان، سعودی خود را به‌عنوان یک بازیگر اصلی در صحنه تجارت، سرمایه‌گذاری و اقتصاد جهانی تثبیت کرده است.

این همایش که در ریاض برگزار می‌شود، به موضوعاتی همچون انرژی و پایداری، تأمین مالی و خدمات مالی، فناوری و هوش مصنوعی، تولید، فضا، دفاع، سلامت، نوآوری و سرمایه‌گذاری جسورانه می‌پردازد.

از میان ۲۰۰۰ شرکت‌کننده در همایش، برخی از چهره‌های برجسته عبارت‌اند از: اسکات بیزنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی، دیوید ساکس، مسئول هوش مصنوعی و ارزهای دیجیتال در کاخ سفید.

همچنین مدیران برجسته‌ای مانند: ایلان ماسک (مدیرعامل اسپیس‌اکس و تسلا)، مارک زاکربرگ (مدیرعامل متا)، لری فینک (مدیرعامل بلک‌راک)، جین فریزر (مدیرعامل سیتی‌گروپ)، کریستیانو آمون (رئیس کوالکام)، آرویند کریشنا (رئیس IBM)، استیون شوارزمان (رئیس بلک‌استون)، سم آلتمن (مدیرعامل OpenAI)، کیلی اوتبرگ (مدیرعامل بوئینگ)، الکس کارپ (مدیرعامل Palantir)، روث بورات (رئیس بخش سرمایه‌گذاری در گوگل و آلفابت) حضور خواهند داشت.

روابط راهبردی مستحکم

نیل بوش، رئیس شرکت جهانی Sky Tower در حوزه فناوری اقتصاد سبز، در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» گفت: سفر ترامپ دستاوردهای اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری مهمی خواهد داشت. او افزود: «تصمیم ولی‌عهد برای سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در آمریکا، زمینه‌ساز پروژه‌هایی واقعی و سودمند برای دو کشور خواهد بود.»

او همچنین اظهار کرد: «ریاض و واشنگتن همواره روابطی مستحکم و راهبردی داشته‌اند که در دوره ریاست‌جمهوری پدر و برادرم نیز ادامه داشت. قطعاً این سفر و اعلام‌های آینده، این پیوند را تقویت خواهد کرد.»

به باور او، همایش سرمایه‌گذاری مشترک، سکویی برای گسترش شراکت‌های راهبردی بین دو کشور در حوزه‌های مختلف خواهد بود. این رویداد فرصتی فراهم می‌کند برای گردهمایی مقامات ارشد، مدیران شرکت‌ها، کارآفرینان جاه‌طلب و سرمایه‌گذاران جهانی تا دیدگاه‌های نوآورانه خود را برای همکاری اقتصادی و فناورانه به اشتراک بگذارند.

قراردادهای بزرگ

ادوارد اسکات پرویت، مدیر پیشین آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا و از اعضای دولت نخست ترامپ، نیز گفت: «این سفر روابط اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری را بین ریاض و واشنگتن در حوزه‌هایی همچون انرژی، فناوری و سایر صنایع حیاتی تقویت خواهد کرد.»

او پیش‌بینی کرد که همایش سرمایه‌گذاری، فرصتی طلایی برای تشویق شرکت‌های آمریکایی و سعودی برای گسترش همکاری و امضای قراردادهای متعدد فراهم خواهد کرد. به گفته او، این همکاری‌ها باعث تقویت بخش خصوصی در هر دو کشور و توسعه اقتصادی-صنعتی مشترک خواهد شد.

پرویت که خود نیز یک کارآفرین و عضو هیئت همراه است، بر وجود فرصت‌های درخشان برای دو بخش دولتی و خصوصی در زمینه‌هایی مثل هوش مصنوعی، انرژی، فناوری و نوآوری تأکید کرد. به باور او، این فرصت‌ها می‌توانند بنیان همکاری‌هایی راهبردی شوند که زیرساخت‌های مالی آینده را تقویت کند.

چشم‌انداز ۲۰۳۰

عبدالله بن زید الملیحی، رئیس شرکت سعودی «التمیّز»، نیز در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» اظهار کرد: «سفر ترامپ اشتیاق تازه‌ای در سرمایه‌گذاری‌های مشترک سعودی-آمریکایی ایجاد کرده و پروژه‌های جدیدی در دست راه‌اندازی است که در راستای اهداف راهبردی دو کشور و هم‌سو با چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودی قرار دارد.»

او گفت: «در این همایش، همکاری‌هایی در حوزه‌هایی مانند دفاع، فضا، انرژی، هوش مصنوعی و فناوری، به همراه ابتکارات جدید بین دو کشور کلید خواهد خورد.»

المليحی همچنین اعلام کرد که شرکت او قصد دارد شراکت‌هایی با سرمایه‌گذاران آمریکایی در حوزه‌های انرژی، دفاع و فضا اعلام کند. او پیش‌بینی کرد که قراردادهای این دوره، متفاوت از گذشته بوده و زمینه‌ساز انعطاف صنعتی پیشرفته و همکاری‌های نوآورانه خواهد بود.

او افزود: «فعالیت‌های اقتصادی دو کشور از این سفر بهره‌مند خواهند شد. این سفر افق‌های تازه‌ای برای فعالان اقتصادی گشوده تا در افزایش سطح شراکت‌های اقتصادی در زمینه‌هایی مانند انرژی، هوش مصنوعی، فناوری‌های پیشرفته و صنایع دفاعی و فضایی نقش مؤثری ایفا کنند.»

در پایان گفت: «این سفر آغازگر فصل تازه‌ای از همکاری‌های مؤثر و پیشرفته است؛ همکاری‌هایی که زنجیره تأمین، داده‌پردازی و پایه‌های صنعتی هوشمند و بومی‌شده را بنا می‌نهد و با چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودى همسو است. سفر ترامپ، آغازی نو برای مشارکت‌های راهبردی میان دو کشور است.»



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»