«حماس»؛ ایجاد شبکه ارتباطی از طریق مبادلات خصوصی و پیام‌های مکتوب

اطلاعات درباره راه‌های ارتباط رهبری جنبش در غزه با جهان خارج و مدیریت مذاکرات آتش‌بس و زندانیان

يحيى السنوار قائد «حماس» في قطاع غزة في صورة تعود إلى عام 2022 (د.ب.أ)
يحيى السنوار قائد «حماس» في قطاع غزة في صورة تعود إلى عام 2022 (د.ب.أ)
TT

«حماس»؛ ایجاد شبکه ارتباطی از طریق مبادلات خصوصی و پیام‌های مکتوب

يحيى السنوار قائد «حماس» في قطاع غزة في صورة تعود إلى عام 2022 (د.ب.أ)
يحيى السنوار قائد «حماس» في قطاع غزة في صورة تعود إلى عام 2022 (د.ب.أ)

شرایط جنگ اسرائیل در نوار غزه که بیش از ۳ ماه است ادامه دارد، رهبری جنبش تحت تعقیب یعنی حماس را مجبور کرده‌است که تدابیر امنیتی سخت گیرانه تری را در روند ارتباطی چه در درون رهبری سیاسی در غزه، چه با رهبری «گردان‌های القسام»، جناح مسلح جنبش، یا با رهبری جنبش در خارج از کشور دنبال کند.
مقامات حماس برای مشورت و اتخاذ تصمیمات مربوط به جنگ، پیشنهادات آتش‌بس و معاملات مبادله باید با یکدیگر ارتباط نزدیک داشته باشند.
رهبری جنبش در غزه سرنوشت هر پیشنهاد یا معامله ای را تعیین می‌کند، که آن را در بحث‌های مداوم قرار می‌دهد، اما به صورت مخفیانه برای اطمینان از اینکه اطلاعات در مورد آنچه در راهروهای داخلی آن اتفاق می‌افتد به بیرون درز نمی‌کند.

یک تونل حماس در خان یونس... این تونل‌ها همچنین شامل مبادلات ارتباطی برای تسهیل ارتباط امن بین رهبران جنبش بود (AFP)

منابع نزدیک به رهبری حماس به "الشرق الاوسط" گفتند که رهبران این جنبش مکانیزم ویژه ای را برای برقراری ارتباط بین خود به ویژه با رهبران خارج از کشور با توجه به قطع تقریباً دائمی ارتباطات و اینترنت از مناطق نوار غزه و جلوگیری از ردیابی اسرائیل اتخاذ می‌کنند.
این منابع توضیح دادند که رهبران حماس و القسام در آغاز جنگ اسرائیل بر ارتباطات زمینی جنبش تکیه می‌کردند که مهندسان شاخه نظامی حماس در سال ۲۰۰۹ اختراع کرده بودند.
آنها هر از چند گاهی با استفاده از فناوری‌هایی که از خارج از نوار به احتمال زیاد با قاچاق آن از طریق تونل‌های مرزی با مصر آورده شده بود، شروع به توسعه آن کردند.
این منابع ادامه دادند که گردان‌های القسام صرافی‌های زیرزمینی متصل به خطوط ثابت بسیار قدیمی را در نقاط خاصی از سطح زمین نصب می‌کردند و برای جلوگیری از نفوذ دائماً بررسی می‌شود و تعمیر و نگهداری دوره‌ای ماهانه انجام می‌شد.

صالح العاروری یکی از رهبران حماس در خارج از کشور و در حمله ای که گمان می‌رود اسرائیلی است در ۲ ژانویه در حومه بیروت ترور شد (رویترز)

منابع نقل می‌کنند که چگونه هر رهبر در سطوح مختلف رهبری، اعم از سیاسی و نظامی، نقطه تماس خود را با شماره مشخصی دارد که در مواقع اضطراری از طریق آن ارتباط برقرار می‌شود.
این منابع گفتند که اسرائیل از این سامانه آگاه بوده، چندین بار سعی کرده آن را هک کند و سپس آن را هدف قرار دهد.
وی افزود: در یک جنگ مخفی اعلام نشده، دشمن در ماه می ۲۰۱۸ موفق شد یک صرافی ارتباطی را پس از تله انفجاری در غرب الزوایده در مرکز نوار غزه منفجر کند که سپس به ترور گروهی از (القسام) منجر شد؛ مهندسانی که سعی کردند یک آسیب‌پذیری امنیتی را که در آن نقطه رخ داده بود کشف کنند و تبادل نظر روی آنها منفجر شد».
وی ادامه داد: قبل و بعد از آن، دشمن چندین بار اقدام به نفوذ به این سامانه کرد.
و یک نیروی ویژه اسرائیلی قبل از فاش شدن موضوع آن در نوامبر ۲۰۱۸ در حین مأموریت در شرق خان یونس، به غزه نفوذ کرده و مجموعه‌ای از ماموریت‌ها از جمله تلاش برای نفوذ به سیستم ارتباطی حماس را انجام داده‌است.

موسی ابومرزوق، یکی از رهبران حماس، هنگام شرکت در مراسم تشییع جنازه صالح العاروری، رهبر این جنبش، پس از ترور وی در نزدیکی بیروت در ۲ ژانویه (AP)

به نظر می‌رسد که حماس شکل این ارتباطات را در آغاز جنگ کنونی اسرائیل در نوار غزه حفظ کرده‌است، اگرچه ارتش اشغالگر بر هدف قرار دادن برخی نقاط ارتباطی متمرکز شده و برخی از آنها را منهدم کرده‌است همچنین تونل‌هایی را که دارای مبادلات ارتباطی عمده بودند، ویران کرد.

دو سرباز اسرائیلی در مقابل یک تونل حماس در شمال نوار غزه (AFP)

حماس از ارتباطات داخلی خصوصی برای برقراری ارتباط با جنبش جهاد اسلامی استفاده کرد، پس از آن که قبلاً برخی از نقاط تماس را برای برقراری ارتباط در صورت لزوم در اختیار آن قرار داده بود.
این احتمالاً توضیح می‌دهد که چگونه تحویل اسرا و بازداشت شدگان در جریان آتش‌بس اخیر با خروج مشترک شبه نظامیان از «القسام» و «تیپ القدس» (شاخه مسلح «جهاد») همراه شد.
پس از از سرگیری درگیری‌ها، به دنبال عدم تمدید آتش‌بس بشردوستانه، اسرائیل به شدت به اهداف حماس حمله کرد.
با گسترش حملات، از جمله حملات زمینی، برای هدف قرار دادن اهداف وسیع تری در مرکز و جنوب نوار غزه، جنبش بسیاری از تونل‌های خود را که برای مبادلات ارتباطی تعیین شده بود، از دست داد، و همچنین بسیاری از نقاط ارتباطی خاص را در بالای زمین از دست داد.
این منابع تأیید کردند که این امر باعث شد که رهبری حماس و القسام در نوار غزه از روش‌های بسیار قدیمی ارتباط با یکدیگر برای مدیریت مذاکرات و سایر مسائل سازمانی با ادامه جنگ استفاده کنند.
او توضیح داد که حماس برای انتقال پیام‌های دست‌نویس از فردی به فرد دیگر و از مکانی به مکان دیگر به برخی از اعضای خود یا افراد نزدیک به آن، اما که برای عموم شناخته شده نیستند، متوسل شده‌است.
وی افزود: این امر با رعایت تدابیر شدید امنیتی برای جلوگیری از ردیابی ترافیک ارتباطات تحت هر شرایطی انجام می‌شود.
این پیام‌های مکتوب به افرادی منتقل می‌شود که به طرق مختلف با رهبری جنبش در خارج از کشور نیز ارتباط دارند.
رهبری جنبش در خارج از کشور برای هر تصمیمی که مربوط به جنگ باشد نیاز به تأیید رهبری داخل کشور دارد.
این منابع تأیید کردند که رهبران حماس و القسام در نوار غزه کسانی هستند که آخرین سنگ‌ها را برای هر توافقی می‌گذارند.



سفر روبیو به خاورمیانه برای تبلیغ طرح‌های ترامپ  

 AFP
AFP
TT

سفر روبیو به خاورمیانه برای تبلیغ طرح‌های ترامپ  

 AFP
AFP

در اولین سفر خود به منطقه خاورمیانه، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، به تبلیغ برنامه‌های رئیس‌جمهور دونالد ترامپ و پیشنهاد او برای انتقال فلسطینی‌ها از غزه و ساخت مجتمع‌های توریستی مشابه ریویرای فرانسه خواهد پرداخت.

بر اساس اظهارات مقامات وزارت امور خارجه آمریکا، روبیو از ۱۳ تا ۱۸ فوریه پس از شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان، به کشورهای اسرائیل، امارات متحده عربی و پادشاهی عربی سعودی سفر خواهد کرد.

روبیو تلاش می‌کند تا خشم و مخالفت گسترده عرب‌ها را پس از پیشنهاد ترامپ برای انتقال ساکنان غزه به مصر و اردن و تحویل گرفتن این منطقه از اسرائیل و اعمال کنترل آمریکا بر آن، که ترامپ آن را "مالکیت بلندمدت" با هدف بازسازی نامیده است، کاهش دهد. مقامات وزارت خارجه آمریکا اشاره کردند که روبیو قبلاً گفت‌وگوهایی با رهبران منطقه درباره آینده غزه آغاز کرده و این گفت‌وگوها را در طول سفر خود به خاورمیانه ادامه خواهد داد.

انتقال موقت یا دائمی؟

وزیر امور خارجه و دیگر مقامات کاخ سفید تلاش کرده‌اند تا از اظهارات ترامپ دفاع کنند، به ویژه در برابر انتقاداتی که این پیشنهاد را به معنای انتقال دائمی و تخلیه ساکنان غزه می‌دانند. روبیو در جریان سفر خود به جمهوری دومینیکن تأکید کرد که این انتقال موقت است و گفت: «غزه در حال حاضر به دلیل خطرات ناشی از مهمات منفجر نشده، غیرقابل سکونت است و مردم مجبور خواهند شد در جای دیگری زندگی کنند تا فرآیند بازسازی منطقه انجام شود.»

روبیو پیشنهاد ترامپ را "پیشنهادی بسیار سخاوتمندانه برای کمک به پاکسازی خرابی‌ها در غزه پس از ۱۵ ماه درگیری بین اسرائیل و حماس" توصیف کرد.

در جریان سفر خود به جمهوری دومینیکن، روبیو گفت که ترامپ همچنین به دنبال جلب حمایت برای بازسازی غزه از کشورهایی است که توانایی اقتصادی و فناوری لازم برای حمایت از این منطقه را دارند. او گفت: «من معتقدم رئیس‌جمهور ترامپ پیشنهاد کرده است که به آنجا برود و بخشی از راه‌حل باشد. اگر هر کشور دیگری مایل به پیشقدم شدن و انجام این کار باشد، این عالی خواهد بود.»

روبیو در پستی در پلتفرم "X" نوشت: «غزه باید از حماس پاک شود و همان‌طور که رئیس‌جمهور ترامپ گفته است، ایالات متحده آماده است تا غزه را رهبری کند و دوباره آن را زیبا سازد. هدف ما دستیابی به صلح پایدار در منطقه برای همه مردم است.»

او از برنامه ترامپ به عنوان یک ابتکار عمل بشردوستانه دفاع کرد و اشاره کرد که دولت‌های قبلی آمریکا نتوانسته‌اند ایده‌های غیرمتعارف برای مقابله با مناقشه اسرائیل و فلسطین ارائه دهند.

پیشنهاد سخاوتمندانه

علیرغم مخالفت‌های قانون‌گذاران کنگره و رد پیشنهاد از سوی کشورهای عربی و متحدان اروپایی، وزیر امور خارجه آمریکا انتقال فلسطینی‌ها را یک دیدگاه واقع‌بینانه از وضعیت فعلی برای بازسازی این منطقه ویران شده توصیف کرد. او گفت: «بسیاری از کشورهای جهان دوست دارند نگرانی خود را درباره غزه و مردم فلسطین ابراز کنند، اما تعداد کمی در گذشته حاضر به انجام کاری ملموس در این زمینه بوده‌اند... اگر هر کشوری مایل به پیشقدم شدن و انجام این کار باشد، این عالی خواهد بود، اما هیچ‌کس عجله‌ای برای انجام آن ندارد و این باید اتفاق بیفتد.»

کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، از "بشردوستانه" بودن ایده انتقال ۱.۸ میلیون فلسطینی از غزه به خارج از این منطقه "به طور موقت" برای امکان بازسازی دفاع کرد. او تصاویری از ویرانی‌ها نشان داد و گفت که این منطقه "غیرقابل سکونت است و ناعادلانه است که پیشنهاد کنیم مردم در چنین شرایط اسف‌باری زندگی کنند."

اظهارات مقامات دولت آمریکا سوالاتی را درباره پیشنهادات جدید ترامپ که با دهه‌ها سیاست آمریکا در تضاد است، برانگیخته است. سیاست‌های قبلی آمریکا خواستار حل دو دولت و ایجاد یک دولت فلسطینی بودند، بدون آن‌که انتقال بیشتر فلسطینی‌ها از غزه یا کرانه باختری را تحمیل کنند. حتی اسرائیل نیز ایده انتقال را مطرح نکرده است، بلکه با مقامات دولت قبلی بایدن برای تدوین یک برنامه "روز بعد" برای بازسازی و شکل حکومت در غزه گفت‌وگو کرده و خطوط کلی یک حکومت مشترک با مشارکت تشکیلات خودگردان فلسطین تحت نظارت سازمان ملل متحد را ترسیم کرده است تا اطمینان حاصل شود که حماس دوباره کنترل این منطقه را به دست نخواهد گرفت.