جهش کیفی در انتظار اقتصاد دیجیتالی سعودی در سال ۲۰۲۴

پادشاهی عربی سعودی کارآفرینی و اقتصاد دیجیتالی را در بخش ارتباطات و داده‌ها تقویت می‌کند (الشرق الاوسط)
پادشاهی عربی سعودی کارآفرینی و اقتصاد دیجیتالی را در بخش ارتباطات و داده‌ها تقویت می‌کند (الشرق الاوسط)
TT

جهش کیفی در انتظار اقتصاد دیجیتالی سعودی در سال ۲۰۲۴

پادشاهی عربی سعودی کارآفرینی و اقتصاد دیجیتالی را در بخش ارتباطات و داده‌ها تقویت می‌کند (الشرق الاوسط)
پادشاهی عربی سعودی کارآفرینی و اقتصاد دیجیتالی را در بخش ارتباطات و داده‌ها تقویت می‌کند (الشرق الاوسط)

یک تغییر کیفی در اقتصاد دیجیتالی پادشاهی عربی سعودی در سال ۲۰۲۴ پیش‌بینی می‌شود. پادشاهی عربی سعودی شاهد شتاب استثنایی توسعه در سطوح مختلف است و آن را در آستانه یک تحول بزرگ در سال‌های آینده قرار می‌ده؛ از برنامه‌هایش برای میزبانی اکسپو ۲۰۳۰ و جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ گرفته تا اجرای بسته‌ای از راه حل‌ها در مقیاس بزرگ برای مهار بحران آب و هوا. واضح است که پادشاهی مصمم است از نظر رفاه اقتصادی و اجتماعی جایگاه رهبری را به دست گیرد.
در میان این دگرگونی که توجه همه جهان را به خود جلب کرده‌است، اقتصاد دیجیتالی به عنوان یکی از مولفه‌ها و قابلیت‌های اصلی آن برجسته می‌شود. پادشاهی سعودی سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی را در زمینه‌های هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، امنیت سایبری و تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ، بر اساس آگاهی عمیق دولت از اهمیت این حوزه‌ها و اعتقاد به اینکه آنها ستون‌های اصلی اقتصاد تجربه مطلوب هستند، اختصاص داده‌است. این در حالی است که پادشاهی می‌خواهد سهم اقتصاد دیجیتالی از تولید ناخالص داخلی را تا سال ۲۰۲۵ به ۱۹٫۲ درصد برساند. این امر طیف وسیعی از فرصت‌های ارزشمند را برای برجسته‌ترین بازیگران بخش فناوری دیجیتال و حامیان حوزه فناوری در سطوح داخلی و بین‌المللی آزاد خواهد کرد.

 

کار ویژه

سال ۲۰۲۴ نقطه عطف مهمی برای اقتصاد دیجیتالی و حامیان آن خواهد بود، زیرا انتظار می‌رود حجم هزینه‌های مربوط به فناوری داده و ارتباطات در سال جاری از ۳۴٫۵ میلیارد دلار فراتر رود. در این میان، پادشاهی سعودی در حال آماده شدن برای میزبانی مجدد کنفرانس فنی بزرگ (LEAP) با شعار «به سوی جهان‌های جدید» است و شرکت‌های فناوری را تشویق می‌کند تا پروژه‌های نوآورانه و ایده‌های سازنده بیشتری ارائه دهند.
این چشم‌اندازهای امیدوارکننده ما را به این پرسش دعوت می‌کند که در سال ۲۰۲۴ به‌طور خاص در پادشاهی سعودی انتظار چه چیزی را خواهیم داشت؟

 

دولت ابتکار عمل را به دست می‌گیرد

شکی نیست که دولت سعودی انقلاب دیجیتال کنونی را در این کشور رهبری می‌کند. در نتیجه تلاش‌های خستگی ناپذیر خود، سال گذشته پادشاهی در میان کشورهای G20 در رتبه دوم قرار گرفت و در آمادگی سیستم‌های دیجیتال در رتبه چهارم جهانی جای گرفت. برای دستیابی به اهداف برنامه تحول ملی تعیین شده برای سال ۲۰۲۵، مطمئناً شاهد تعدادی ابتکار عمل خواهیم بود که راه را برای ظهور پروژه‌های اقتصاد دیجیتالی بیشتر هموار می‌کند؛ از آن جمله می‌توان به ایجاد پلتفرم‌های الکترونیکی دولتی بیشتر از جمله پلتفرم «ابشر» وزارت کشور و ارائه خدمات دیجیتالی به شهروندان و ساکنان از طریق اپلیکیشن‌های موبایلی اشاره کرد که اپلیکیشن «توکلنا» نمونه بارز این موضوع است.
همچنین شاهد انعقاد قراردادهای راهبردی بسیاری با نهادهای بین‌المللی، نهادها و ادارات دولتی داخلی خواهیم بود. در واقع کار برای اجرای طرح ایجاد یک مرکز دیجیتال یکپارچه در شهرک اقتصادی ملک عبدالله در حال انجام است.

 

بخش‌های سنتی:

به سوی تحولی ریشه ای

۵۲ درصد از مؤسسات سعودی در حال کار بر روی تغییر مدل‌های کسب‌وکار سنتی خود به سمت شکلی هستند که همگام با الزامات مرحله باشد و روش کار دیجیتالی را اتخاذ کند. با توجه به این تلاش‌ها، انتظار می‌رود بخش‌های مراقبت‌های بهداشتی، خدمات مالی، خرده‌فروشی، خدمات تخصصی و آموزش در پنج سال آینده شاهد رشد سریعی باشند. من معتقدم که چشم‌انداز شرکت‌هایی که در این زمینه‌ها فعالیت می‌کنند این است که برنامه‌های خود را برای بهره‌برداری از پتانسیل فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و.. به بهترین شکل ممکن تنظیم کنند.
در واقع، اخیراً همکاری خود را با شرکت «رایانش ابری»، ارائه‌دهنده پیشرو خدمات فناوری اطلاعات مراقبت‌های بهداشتی، گسترش دادیم تا حضور خود را در منطقه در پاسخ به تقاضای فزاینده برای این خدمات افزایش دهیم. رهبران بخش مراقبت‌های بهداشتی، مانند گروه بیمارستان‌های دکتر سلیمان الحبیب، به سمت راه حل‌های شبکه ای که به آنها امکان می‌دهد سوابق خود را دیجیتالی کنند و عملیات خود را کاملاً روان و خودکار کنند. و کارهای روزانه خود را مطابق با بالاترین سطح اطمینان و ایمنی انجام دهند. همان‌طور که در مورد سایر بخش‌ها، نهادها مشتاق هستند تا استراتژی‌های فناوری خود را در حالی که آماده می‌شوند تا مسیرهای رشد آینده خود را ترسیم کنند و توانایی خود را برای برآورده کردن تقاضای بالای مورد انتظار افزایش دهند، بررسی کنند.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که پذیرش فناوری نباید فقط یک وظیفه باشد. در عوض، من امیدوارم که شرکت‌ها این روند جدید را از منظری صرفاً استراتژیک ببینند تا اطمینان حاصل کنند که پایه دیجیتالی مناسبی برای فعال کردن رشد فناوری و اجرای تحول دیجیتال به کارآمدترین روش را دارند.

اصلاح مهارت‌ها و قابلیت‌ها

این واقعیت که نسل جوان و آگاه به فناوری سعودی، اکثریت قریب به اتفاق جمعیت پادشاهی را تشکیل می‌دهند، موضوع جدیدی نیست؛ بحث‌های زیادی در مورد نیاز به تقویت مهارت‌های جوانان سعودی و دادن بهترین فرصت‌های یادگیری به آنها وجود دارد تا بتوانند نقش فعالی در اقتصاد دیجیتال هدفمند داشته باشند. بر اساس نتایج نظرسنجی) (KPMG به نظر می‌رسد که جذب و توسعه استعدادهای مورد نیاز برای پاسخگویی به نیازهای تحول دیجیتال در پادشاهی، کانون توجه ۴۱ درصد از شرکت‌هایی است که در نظرسنجی شرکت کردند. این نرخ به‌طور کلی با میانگین جهانی در این موضوع مطابقت دارد؛ بنابراین، متوجه می‌شویم که دولت سعودی، قبلاً روی توسعه برنامه‌های مفصلی برای پر کردن این شکاف با آموزش و توسعه ۲۰ هزار متخصص در هوش مصنوعی و داده‌ها کار کرده‌است. من از بخش خصوصی انتظار دارم که همین روند را دنبال کند و تلاش‌های خود را برای این هدف بیشتر کند. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های آن، همکاری اپل و آکادمی طویق با Extreme Networks برای راه‌اندازی آکادمی توسعه‌دهنده اپل، به عنوان اولین مورد در نوع خود در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا برای توانمندسازی و الهام بخشیدن به زنان جوان آینده‌دار سعودی در زمینه‌های فناوری و توسعه برنامه‌های کاربردی است.
پادشاهی عربی سعودی از نظر سیستم‌های استارت آپی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا رتبه چهارم را دارد. این امر یکی از تأثیرات مثبت تلاش‌های آموزشی توسط بخش‌های دولتی و خصوصی در پادشاهی است. از این منظر، من معتقدم که در سال آینده شاهد تعدادی پروژه جدید کارآفرینی مبتنی بر فناوری خواهیم بود.

 

فرصت‌های بی شمار

شکی نیست که فرصت‌های موجود در پادشاهی عربی سعودی بی شمار است، اما روندهایی که سال ۲۰۲۴ و پس از آن را رقم خواهند زد، فراتر از فناوری‌ها و راه حل‌های جدید خواهند بود و بیشتر به افراد، شرکت‌ها و بازیگران کلیدی وابسته خواهد بود که ابتکار عمل را بر عهده خواهند گرفت و تحول را رهبری می‌کنند؛ بنابراین، Extreme Networks به عنوان حامی اقتصاد دیجیتالی، معتقد است که بیشترین تأثیر ما در سال آینده با ابداع بهترین راه‌ها برای همکاری با مشتریان، شرکا و همتایان در حمایت از «چشم‌انداز سعودی ۲۰۳۰» و در تلاش برای جذب متخصصان قادر به تحکیم شکوفایی پادشاهی سعودی حاصل خواهد شد.



اقتصاد بدون نفت سعودی خوش درخشید؛ سهم ۵۴٪ فعالیت های متنوع از تولید ناخالص داخلی


پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
TT

اقتصاد بدون نفت سعودی خوش درخشید؛ سهم ۵۴٪ فعالیت های متنوع از تولید ناخالص داخلی


پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)
پرسنل زن در یکی از کارخانه های سعودی (الشرق الاوسط)

فعالیت های غیر نفتی سعودی نقش کلیدی در اقتصاد این کشور در راستای تنوع منابع درآمد و کاهش وابستگی به نفت دارد. در این میان اقدامات دولت مثل وضع قوانین و ضوابط برای فعالیت های غیر نفتی به رونق گرفتن بخش غیر نفتی کمک کرده و سهم بخش غیر نفتی از تولید ناخالص داخلی در سال گذشته بیش از ۵۴ درصد بوده است.
دولت سعودی که درهای این کشور را به روی دنیا باز کرد قوانین و مقررات دیجیتالی متنوعی برای تامین نیازمندی های سرمایه گذاران وضع نمود و وضع سرمایه گذاری در کشور را جذاب کرد. هدف اصلی دست یابی به اهداف اصلی یعنی قطع وابستگی کشور به درآمدهای نفتی است.
کارشناسان اقتصادی تاکید می کنند که اصلاحات اقتصادی اخیر بستر خوبی برای بخش خصوصی و داخلی و بین المللی ایجاد کرده است.

برنامه های نوید بخش

دکتر محمد مکنی استاد مدیریت مالی و سرمایه گذاری دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود در گفتگو با «الشرق الاوسط» به بخش غیر نفتی پررونق که مورد توجه دولت است اشاره می کند و گفت «حجم سرمایه گذاری و پیشرفت در بخش هایی مثل گردشگری و سرگرمی و ورزش پرشتاب و کلان است. استراتژی ملی صنایع در حال متحول کردن ۱۳ بخش مثل خودرو و ماشین آلات برقی و تجهیزات نظامی است که در افزایش رشد ناخالص غیر نفتی سهیم هستند».
سازمان آمار سعودی در گزارش تازه خود گفت تولید ناخالص داخلی غیر نفتی در سه ماه اول سال جاری رشد بیش از ۴ درصدی داشته و پیش بینی می شود که این رشد همچنان افزایش پیدا کند. نرخ بومی سازی در بخش هایی مثل صنایع نظامی به حدود ده درصد و دارو سازی به حدود ۴۰ درصد رسیده و صادرات غیر نفتی افزایش قابل ملاحظه دارد.
مکنی خاطر نشان کرد که چالش های ژئوپلیتیکی در پرتو جنگ تجاری آمریکا و چین شاید باعث کاهش فعالیت های غیر نفتی به خصوص در بخش صنعتی شود. شاخص مدیران خرید بانک ریاض در ماه مه ۵۵.۸ واحد افزایش یافته و این بیانگر بهبود چشمگیر کسب و کارهاست.
مکنی توضیح داد که تصور می شود همه زیر شاخه ها مثل سفارشات و صادرات جدید نیز بهبود پیدا کردند.

زیر ساختارها

از سوی دیگر فدوی البواردی پژوهشگر اقتصادی و مشاور فنی به «الشرق الاوسط» گفت «سرمایه گذاری داخلی در زیرساختارها نقش کلیدی در توسعه بخش های غیر نفتی دارد که شامل توسعه شهرهای صنعتی و مناطق لجستیکی و زیرساختارهای دیجیتالی برای جذب سرمایه گذاری می شود. این سرمایه گذاری ها در افزایش تنوع سازی در بخش هایی مثل گردشگری و تکنولوژی و انرژی های تجدید پذیر و خدمات سلامت و آموزشی سهیم هستند که در نهایت درآمدهای غیر نفتی را افزایش می دهند».
افزون بر این، دولت سعودی با بهبود فضای کسب و کارها و ایجاد تسهیلات برای سرمایه گذاران و تقویت ابتکارعمل های کارآفرینی دست به توسعه بخش غیر نفتی خصوصی می زند.
فدوی البواردی اضافه کرد تحول دیجیتالی و فناوری از جمله ابزارهای مهم در راستای بهبود کارآرایی و افزایش نوآوری هستند. دولت مقررات و سیاست های تشویقی نیز وضع کرده و قوانین و ضوابط مشوق بیشتری مثل قانون شرکت های تجاری و سیستم های حمایت از سرمایه گذاران برای تشویق فعالیت های غیر نفتی صادر خواهند شد.

ابتکار و کارآفرینی

فدوی البواردی بر لزوم ساده کردن اقدامات و ارایه مشوق های مالیاتی و اهمیت افزایش همکاری بین بخش های دولتی و خصوصی برای تامین مالی پروژه های زیرساختی و توسعه صنعتی و دست یابی به یکپارچگی در اجرای ابتکار عمل ها تاکید کرد.
افزایش سرمایه گذاری در بخش های آموزشی و مهارت آموزی برای توسعه مهارت های نیروی های انسانی سعودی نیز همگام با رونق بخش غیر نفتی دنبال می شود. تشویق ابتکار و کارآفرینی با برنامه حمایت استارت آپ ها و تامین مالی و هدایت فنی در کانون تلاش دولت سعودی هستند.
فدوی البواردی پیش بینی می کند که تلاش های تنوع سازی همچنان باعث نتایج قابل ملاحظه می شود. افزایش سهم بخش غیر نفتی از تولید ناخالص داخلی به خصوص بخش های گردشگری و سرگرمی و تکنولوژی و منابع تجدید پذیر در کنار ادامه اصلاحات و بهبود کسب و کارها از جمله برنامه های دیگر دولت سعودی است.