اگر هوش مصنوعی غالب شود چه مى شود؟



سیستمهای هوش مصنوعی به سرعت در حال توسعه برای خدمت به انسان هستند (Shutterstock)
سیستمهای هوش مصنوعی به سرعت در حال توسعه برای خدمت به انسان هستند (Shutterstock)
TT

اگر هوش مصنوعی غالب شود چه مى شود؟



سیستمهای هوش مصنوعی به سرعت در حال توسعه برای خدمت به انسان هستند (Shutterstock)
سیستمهای هوش مصنوعی به سرعت در حال توسعه برای خدمت به انسان هستند (Shutterstock)

یکی از مهم ترین دلایل افزایش سهام شرکتهای فناوری در سال 2023، خوش بینی نسبت به هوش مصنوعی و اثرات آن است که در سال 2024 آشکارتر خواهد شد. آیا هوش مصنوعی بازار کار را تهدید می کند؟ آیا این امر باعث می شود که اکثریت کارگران و کارمندان از سال آینده بیکار شوند؟ در واقع، بسیاری از مردم این سئوال را مطرح کرده‌اند و برجسته‌ترین چهره فناوری، ایلان ماسک، به بهانه اینکه ماشین‌ها در حل و پردازش داده‌ها سریع‌تر از انسان‌ها هستند و به مقابله می‌پردازند، خواستار قانونی برای محدود کردن رشد هوش مصنوعی شد. اما سئوال همچنان باقی است؛ آیا این پیشنهاد اغراق آمیز است یا احتمال وقوع آن وجود دارد؟
در زمینه تخصصی خود معمولا نظراتی می شنوم که هوش مصنوعی حوزه مدیریت دارایی و بازارهای مالی را حذف و جایگزین آنها می شود. البته این تصور از درک این ماشین و هوش انسانی ناقص است، زیرا اساس هوش مصنوعی به میزان ورودی اطلاعات تاریخی و نحوه شمارش، مرتب‌سازی و شکل‌دهی منطق از طریق آن بستگی دارد، در حالی که رابطه انسان با گذشته نسبی است و عمق آن فقط در جزئیات است و انتخاب او از جزئیات مسائل غالباً تابع دلیل نیست، استدلال منطقی خاص، ممکن است ناشی از باورهاى قدیمی یا سوء ظن غیر واقعی باشد.

از منطق استفاده کن
انسان در اعمال خود غیرمنطقی است، اما ذهنی دارد که از طریق آن می تواند منطق را به کار گیرد، بنابراین می بینیم که بسیاری از نظرات و عقاید او قابل پیش بینی نیست، حتی رفتار منطقی انسان نیز با جزئیات رابطه دارد و به گذشته به عنوان یک قاعده برای اتكا نگاه نمی کند، بلکه اغلب آن را زیر سئوال می برد، به این معنی که یک فرد باهوش و موفق با گذشته رابطه کیفی دارد و اغلب متمايل به پرسش و انتقاد است، برخلاف ماشینی که ممکن است نحوه دسترسی به جزئیات مهم را نداند. و مهمتر از آن، از نظر کمی و نه کیفی به گذشته متکی است، حتی اگر منطقی برای نتیجه گیری داشته باشد.
برای مثال، پیش‌بینی سیاست فدرال رزرو برای افزایش، به تعویق انداختن یا کاهش نرخ‌های بهره توسط هوش انسانی مورد مناقشه قرار گرفت که در بازارها منعکس شد. قبل از آن، در سال 2007، هوش انسانی در مورد کیفیت دارایی های وام مسکن نیز متفاوت بود، که بزرگترین بحران اقتصادی مالی بود که بازارها را درگیر کرد. در هر دو بحران، اقلیتی بودند که خطر را زود احساس کردند و فعالانه با آن برخورد کردند. این طبیعت انسان است. اقلیت به دلایل زیادی از اکثریت فراتر می رود که مهمترین آنها داشتن ذهنی آزاد بدون محدودیت یا تقلید از دیگران است. در مورد ماشین، نمی تواند از میانگین تخمینهای انسانی که اغلب اشتباه می کنند، منحرف شود. به عنوان مثال در بحران اپیدمی کووید، هیچ اطلاعات تاریخی برای کمک به هوش مصنوعی وجود نداشت، آنچه در این بحران مطرح شد بیشتر اغراق و ترس بود که باعث شد هوش مصنوعی مدل مناسبی برای ارائه ایده آل ترین راه حلها نداشته باشد.

کوشش و نوآوری
اما هوش مصنوعی به عنوان یک گام بزرگ در پیشرفت بشر باقی مى ماند زیرا کار سنتی و معمول را کوتاه می کند، برخی از خطاهای انسانی را کاهش می دهد و فضای بیشتری برای تلاش و نوآوری می دهد. زیبایی نوآوری در این است که با افزایش سن به بلوغ می رسد. همچنین انتظار می رود که میانگین طول عمر انسان در آینده افزایش یابد، اما خطر این هوش به نظر من این است که مشاغلی را که در آنها سخت کوشی و ارتباط انسانی کمتر است حذف می کند، بنابراین ممکن است شکاف بین طبقات اجتماعی و ثروت بین مردم را افزایش دهد. افلاطون هزاران سال پیش گفت که ارباب و طبقه بالا کسانی هستند که با ذهن خود کار می کنند و طبقه پایین کسانی هستند که با بدن خود کار می کنند و گفته او در طول اعصار تثبیت می شود.
بالاخره هوش مصنوعی افزوده ای بر رشد انسان است نه تهدیدی برای آن، بنابراین انسان باید توجه خود را نسبت به سطح تحصیلات افزایش دهد، زیرا علم سن ندارد و محدودیتی برای افق دستیابی به آن وجود ندارد. از هنجار فاصله بگیرد، گذشته را بدیهی نگیرید و مهمتر از همه فراموش نکند که بخندد، عشق بورزد، رویاپردازی کند و به آینده خوش بین باشد و هوش کند انسان سریعتر و بهتر از یک ماشین فوق العاده باقی می ماند.



ریاض با ناسا برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی همکاری می‌کند

ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
TT

ریاض با ناسا برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی همکاری می‌کند

ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)
ماهواره برای جمع‌آوری داده‌های دقیق درباره فعالیت خورشیدی و تأثیر آن بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است تا به پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا کمک کند (شاترستاک)

در گامی که نشان‌دهنده صعود پادشاهی عربی سعودی به عنوان یک بازیگر تأثیرگذار در بخش جهانی فضا است، این کشور به نمایندگی از «سازمان فضایی سعودی»، توافقنامه اجرایی با سازمان فضایی آمریکا (ناسا) برای پرتاب نخستین ماهواره سعودی ویژه مطالعه اقلیم فضا امضا کرده است. این ماهواره بخشی از مأموریت تاریخی «آرتمیس ۲» خواهد بود؛ دومین پرواز سرنشین‌دار در چارچوب برنامه «آرتمیس» ناسا که از مهم‌ترین پروژه‌های فضایی جهان به شمار می‌آید.

این همکاری ادامه توافقنامه‌ای جامع است که در ژوئیه ۲۰۲۴ میان دولت‌های پادشاهی عربی سعودی و ایالات متحده آمریکا به امضا رسید و همچنین تعهد سعودی به اجرای توافقنامه بین‌المللی «آرتمیس» را نشان می‌دهد؛ توافقی که ائتلافی از کشورهای مشارکت‌کننده در اکتشاف صلح‌آمیز ماه، مریخ و سیارک‌ها را در بر می‌گیرد.

ولی‌عهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، در حال دست دادن با رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ در جریان سفر تاریخی به پادشاهی (رویترز)

مأموریتی سعودی با دیدگاه جهانی

اهمیت این توافق تنها به بُعد نمادین آن محدود نمی‌شود، بلکه گامی عملی در تثبیت نقش پادشاهی به عنوان یک بازیگر علمی و فناورانه در عرصه فضا محسوب می‌شود. ماهواره سعودی، که یکی از ابتکارات راهبردی در قالب برنامه توسعه صنعت ملی و خدمات لجستیک (ندلب) است، با هدف جمع‌آوری داده‌های علمی دقیق درباره فعالیت‌های خورشیدی و تأثیر آن‌ها بر میدان مغناطیسی زمین طراحی شده است. این داده‌ها برای پشتیبانی از پژوهش‌های جهانی در زمینه فضا، افزایش ایمنی فضانوردان در مأموریت‌ها، و تضمین کارایی و پایداری سامانه‌های ارتباطی و ماهواره‌ای که ستون فقرات زیرساخت دیجیتال جهان هستند، حیاتی تلقی می‌شوند.

تقویت توان داخلی و نوآوری ملی

همزمان با جنبه علمی بین‌المللی، این مأموریت ابعاد ملی مهمی نیز دارد؛ از جمله کمک به بومی‌سازی فناوری‌های پیشرفته فضایی در کشور و افزایش سهم محتوای بومی در صنایع راهبردی. این مأموریت همچنین از تلاش‌ها برای پرورش سرمایه انسانی سعودی در زمینه علوم فضایی حمایت می‌کند؛ از طریق آموزش و توانمندسازی نیروهای ملی برای طراحی، اجرای و بهره‌برداری از سامانه‌های فضایی. در همین زمینه، «سازمان فضایی سعودی» تأکید دارد که این پروژه‌ها صرفاً برای تثبیت جایگاه در نقشه جهانی فضا نیست، بلکه برای تحقق اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰ کشور در راستای ساختن اقتصادی دانش‌محور بر پایه نوآوری، فناوری و انتقال دانش نیز طراحی شده‌اند.

 

شراکت راهبردی در لحظه‌ای نمادین

توافق‌نامه در حاشیه سفر رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ به پادشاهی امضا شد؛ لحظه‌ای با بار راهبردی که استحکام روابط دوجانبه و عمق همکاری میان دو کشور در حوزه فناوری و نوآوری را نشان می‌دهد.

در واکنش به این رویداد، مقام‌های دو طرف تأکید کردند که این پروژه افق‌های جدیدی برای همکاری‌های پژوهشی و فناورانه می‌گشاید و نقش پادشاهی را به عنوان نیرویی بلندپرواز در حوزه فضا که بر شراکت‌های علمی پیشرفته تکیه دارد، تقویت می‌کند.

این گام همچنین در چارچوب راهبرد گسترده‌تری است که پادشاهی برای مشارکت در پروژه‌های بزرگ بین‌المللی فضایی دنبال می‌کند؛ با هدف ایفای نقشی واقعی در تولید دانش و گسترش مرزهای کشف علمی. پادشاهی از طریق «سازمان فضایی سعودی» در پی تثبیت جایگاه خود به عنوان یک قدرت نوظهور فضایی است که باور دارد اکتشاف فضا، امتداد طبیعی آرمان‌های توسعه‌ای آن است.