حادثه قتل یک جوان لبنانی در داخل اردوگاه شاتیلا برای آوارگان فلسطینی در بیروت، چند روز پیش، به‌دلیل عبور او از یک ایست بازرسی نیروهای امنیتی فلسطینی، بار دیگر توجه‌ها را به سلاح سبک که به‌طور گسترده و بی‌ضابطه میان فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها در اردوگاه‌های فلسطینی و همچنین در سراسر مناطق لبنان رواج دارد، جلب کرد.
تصمیم دولت لبنان درباره انحصار سلاح که در ماه اوت گذشته اتخاذ شد، و همچنین طرح ارتش برای اجرای این تصمیم، شامل سلاح سبک، دست‌کم در مرحله کنونی نمی‌شود؛ زیرا تمرکز مأموریت‌های فعلی صرفاً بر سلاح‌های متوسط و سنگین متعلق به «حزب‌الله» و گروه‌های فلسطینی مختلف است.
سلاح لبنانی
برخی جریان‌های سیاسی لبنانی بر این باورند که جمع‌آوری سلاح سنگین که به یک مطالبه فوری بین‌المللی تبدیل شده، برای برقراری امنیت در لبنان کافی نیست؛ زیرا سلاح سبک همان ابزاری است که معمولاً در درگیری‌های داخلی و جنگ‌های داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مخالفان «حزب‌الله» بارها خواستار آن شده‌اند که هرگونه راه‌حل درباره سلاح این حزب، شامل سلاح سبک آن نیز باشد؛ چراکه این نوع سلاح، خطر بزرگ‌تری در داخل لبنان محسوب می‌شود.
در همین زمینه، سرتیپ بازنشسته جورج نادر تأکید کرد: «سلاح سبک خطرناک‌تر از سلاح سنگین است؛ جنگ لبنان با ‹کلاشینکف› آغاز شد و عملیات سربریدن و کوچ اجباری از روستاها با همین سلاح انجام شد، همان‌طور که ترورها و حوادث هفتم ماه مه، زمانی که ‹حزب‌الله› در سال ۲۰۰۸ به غرب بیروت یورش برد، با همین سلاح صورت گرفت». وی در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» اظهار کرد: «با تصمیم انحصار سلاح، نباید هدفمان آرام کردن اسرائیل باشد، بلکه باید آرامش را برای لبنانی‌ها فراهم کنیم. بنابراین، اگر تصمیمی برای جمع‌آوری همه سلاح‌ها، از جمله سلاح سبک، وجود نداشته باشد، خطر برای امنیت ملی باقی خواهد ماند و کابوس جنگ داخلی همچنان لبنانی‌ها را آزار خواهد داد».
او افزود: «متأسفانه در هر خانه لبنانی، سلاح سبک وجود دارد و در هر مناسبت اجتماعی از این سلاح استفاده می‌کنیم و قربانیان بی‌گناهی بر جای می‌مانند. برای پایان دادن به این فاجعه، باید از توقف صدور مجوز سلاح آغاز کنیم و به‌صورت مرحله‌ای به بازرسی خانه‌ها در همه شهرها و روستاهای لبنان بپردازیم تا همه انواع سلاح‌ها را تحویل گرفته و جمع‌آوری کنیم».
سلاح فلسطینی
در خصوص سلاح فلسطینی که ارتش لبنان به‌صورت مرحله‌ای و از چند اردوگاه دریافت کرده، این سلاح نیز شامل سلاح سبک نمی‌شود؛ با وجود آنکه در بیانیه مشترک رؤسای جمهوری لبنان و فلسطین در جریان سفر رئیس‌جمهور فلسطین به بیروت در ماه مه، هر دو بر پایبندی خود به «اصل انحصار سلاح در دست دولت لبنان و ایمان به پایان دوران سلاح خارج از سلطه دولت لبنان» تأکید کردند، بدون آنکه نوع خاصی از سلاح برای تحویل مشخص شود.
هشام دبسی، مدیر «مرکز توسعه مطالعات»، تأکید کرد: «ابتکار فلسطینی که رئیس‌جمهور فلسطین محمود عباس با خود به لبنان آورد، مبتنی بر تحویل نوع خاصی از سلاح نیست. موضع رسمی فلسطین روشن است و از ابتکار اعمال حاکمیت لبنان بر اردوگاه‌های فلسطینی و انحصار سلاح در دست نیروهای مسلح لبنانی حمایت می‌کند. اما واقعیت اجرایی وضعیت متفاوتی را رقم زده؛ زیرا دولت لبنان آمادگی ورود به اردوگاه‌ها را ندارد، بنابراین موضوع به تحویل سلاح متوسط و سبک محدود شد، بر اساس تعریفی که ارتش لبنان ارائه داد. این همان چیزی است که ‹سازمان آزادی‌بخش فلسطین› با همه گروه‌هایش توانست به‌عنوان بخشی از ابتکار فلسطینی، نه تمام آن، محقق کند؛ زیرا این ابتکار به پایان دادن به هرگونه وضعیت مسلحانه فردی یا جمعی در داخل اردوگاه‌ها می‌پردازد». وی در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» اظهار کرد: «مسئله سلاح‌های سبک به مرحله بعدی موکول شد، مشابه وضعیت لبنان، نه به‌طور خاص برای وضعیت فلسطینی».
او افزود: «امنیت اردوگاه‌ها طبق توافق، با هماهنگی کامل با نیروهای مسلح لبنان، تحت فرماندهی و پوشش سیاسی آن‌ها، به‌عهده نیروهای امنیتی فلسطینی گذاشته شده. این موضوع به‌درخواست فلسطینی‌ها نبود، بلکه در درجه اول به‌درخواست لبنانی‌ها بود، با توجه به شرایط دشواری که لبنان و نیروهای مسلح آن با آن مواجه‌اند. بنابراین، مسئله به موضع فلسطینی در مخالفت با تحویل سلاح سبک مربوط نمی‌شود؛ بلکه رهایی از این سلاح، یک مطالبه اعلام‌شده فلسطینی از مدت‌ها پیش است و مرتبط با ورود دولت لبنان با همه نهادهای امنیتی، نظامی، قضایی و اجتماعی‌اش به اردوگاه‌هاست تا صاحب حاکمیت مطلق بر اردوگاه‌های فلسطینی باشد».
