با آغاز سکوت انتخاباتی در عراق، شدیدترین جنگ رسانهای میان احزاب، ائتلافها و مؤلفههای سیاسی پایان یافت. اکنون نگاهها به صندوقهای رأی دوخته شده است. صندوقهایی که روز یکشنبه برای رأیدهندگان ویژه باز شد و روز سهشنبه برای همه عراقیها گشوده میشود.
برخی احزاب نگران فشار گروههای نفوذدار بر اعضای نیروهای امنیتی برای رأی دادن به فهرست خاص هستند. همزمان، رقابت برای تصاحب بیشترین کرسیهای پارلمانی و تشکیل دولت آینده افزایش یافته است.
رهبر «جریان صدر»، مقتدی صدر، با انتقاد شدید از فراخوان برخی طرفهای سیاسی شیعی برای مشارکت در انتخابات، بار دیگر بر تحریم کامل رأیگیری تأکید کرد.
صدر در پست خود نوشت: «برخی میگویند: فاسد را با فاسد دفع کنید، این فراخوان فساد است و اصل ‹تجربهشده را تجربه نکن› را نادیده میگیرد. شاید تجربهشده بتواند فاسد را دفع کند، اما خدا فساد را دوست ندارد.»
او افزود: «ما فاسد را با اصلح دفع میکنیم؛ رأی دادن به تجربهشده یعنی ریشهدار شدن فاسد و تسلط فاسد.»
صدر خطاب به همه، از جمله نیروهای امنیتی، تأکید کرد: «همه شما مسئول هستید، حتی نیروهای امنیتی.»
اگرچه رأیدهی ویژه شامل اعضای نیروهای امنیتی و آوارگان، وزن سیاسی ائتلافها را تعیین نمیکند، اما نشان میدهد این افراد تحت فشار قرار گرفتهاند یا آزادانه نمایندگان خود را انتخاب میکنند.
زمانبندی تشکیل دولت
بر اساس قانون، تشکیل دولت آینده دستکم ۴ ماه پس از اعلام نتایج انتخابات طول میکشد. این نتایج دو هفته برای رسیدگی به اعتراضات نیاز دارند. سپس پارلمان تشکیل و رئیس جمهور جدید انتخاب میشود. در این مدت، دولت امور روزمره را اداره میکند.
با وجود تأکید ائتلافها به ویژه «چارچوب هماهنگی» بر رعایت زمانبندی قانونی، ورود نیروهای مسلح به انتخاب نخستوزیر میتواند زمان تشکیل دولت را طولانیتر کند.
اختلافات درون مؤلفهها
این بار اختلافات سیاسی، متفاوت از پنج دوره گذشته است. پیشتر اختلافات عمدتاً میان مؤلفهها «شیعی، سنی، کرد» بود. اکنون منازعات داخل همان مؤلفهها جریان دارد.
در مؤلفه کردی، اختلاف میان «حزب دموکرات کردستان» و «اتحادیه ملی» اکنون حول منصب رئیس جمهور است.
این منصب از انتخابات سال ۲۰۰۵ در اختیار «اتحادیه ملی» بوده و «حزب دموکرات» مسئولیتهای حاکمیتی اقلیم کردستان را دارد. مسعود بارزانی، رهبر کرد، خواستار انتخاب فردی از حزب دموکرات برای این سمت است، هرچند اختیارات محدود است.
«اتحادیه ملی» بر حفظ ریاست جمهوری اصرار دارد، اما عربهای سنی نیز تمایل به تصدی این منصب دارند. محمد الحلبوسی، رئیس پیشین پارلمان، معتقد است این منصب باید به عربهای سنی برسد، در حالی که کردها ریاست پارلمان را برعهده دارند.
شیعیان که سنتاً نخستوزیری را در اختیار دارند، درباره اختلاف کرد-سنی تقسیم شدهاند و نگرانیهایی از تصدی عربهای سنی بر این منصب، به ویژه اعمال اختیارات قانونی نهان آن، دارند.
رقابت سرنوشتساز شیعه-شیعه
رقابت شیعه-شیعه، مهمترین و خطرناکترین اختلاف است. این درگیری میان «ائتلاف دولت قانون» به رهبری نوری المالکی و محمد شیاع السودانی، نخستوزیر فعلی، جریان دارد.
گرچه هنوز زمان انتخاب نخستوزیر آینده مشخص نیست، ورود گسترده نیروهای مسلح غیر دولتی و فشار برخی از احزاب «چارچوب هماهنگی» نشان میدهد اختلافات شیعی تشدید خواهد شد. این در حالی است که نفوذ ایران کاهش یافته و نقش آمریکا افزایش یافته است.
رقابت انتخاباتی، به ویژه میان ائتلافهای شیعی، شدید و پرتنش بوده است. اما معرکه اصلی منصب نخستوزیر است. تا کنون السودانی شانس بالایی دارد، زیرا میتواند بیشترین کرسیهای پارلمان را کسب کند. برخی نیروهای شیعی، به ویژه «ائتلاف المالکی» و گروههای مسلح، نگرانند که دومین دوره نخستوزیری او نفوذ آنها را به ویژه در چارچوب تحرکات آمریکا و اسرائیل علیه ایران کاهش دهد.






