غرفه سعودی در نمایشگاه کتاب قاهره بازدیدکنندگان را غافل‌گیر کرد

سفیر سعودی به «الشرق الاوسط»: چهره‌ای تمدنی شکوفا از سعودي ارائه می‌کند

غرفه سعودی در نمایشگاه کتاب قاهره بازدیدکنندگان را غافل‌گیر کرد
TT

غرفه سعودی در نمایشگاه کتاب قاهره بازدیدکنندگان را غافل‌گیر کرد

غرفه سعودی در نمایشگاه کتاب قاهره بازدیدکنندگان را غافل‌گیر کرد

فرهنگ در معنای عام آن، بخش مشترکی از میراث مردم جهان است و یک عامل بسیار بنیادین برای تقویت امنیت و همزیستی و نهادینه کردن اخلاق مبتنی بر گفتگو و همزیستی مسالمت‌آمیز در سطح جهانی است، تا آینده‌ای بهتر برای مردم جهان تأمین شود. با چنین واژگانی غرفه سعودی، یکی از بزرگترین غرفه‌های نمایشگاه بین‌المللی کتاب قاهره، بازدیدکنندگان خود را که با نامه اي كه با امضاي مخصوص خادم حرمین شریفین مهر شده بود، استقبال کرد.
 این نامه در غرفه شماره ۴، در سرزمین نمایشگاه‌ها، به‌نمایش گذاشته شده‌بود.
شاید یکی از امور جالب توجه در غرفه، قسمت مربوط به (سیره پیامبر در چند دقیقه) است که شهر مدینه را در زمان پیامبر (ص)، در دقایقی کوتاه در قالب یک فیلم سه بعدی نشان می‌دهد. این فیلم سنت معماری کهن مدینه را معرفی میکند، و بازدید کننده را به یک سفر روحانی مجازی می‌برد تا خانه پیامبر و نقش صحابه را با شرح مناسبی به بازدیدکننده نشان دهد. 
در این اتاق خانواده‌های مصری و عربی و دانشجویان عرب با جوانب مختلف زندگی پیامبر بزرگ معرفی شدند.
در یک صفحه‌نمایش هولوگرام می‌توان با دولتی که حضرت محمد بنا نهاد آشنا شد و ویژگی‌های تمایزبخش آن را به‌چشم دید. از بزرگ‌ترین ویژگی‌های این دولت معاصربودن و به‌روز بودن آن بود که تمام ویژگی و دستگاه‌های عمومی دولت‌های جدید را، با توجه به زمان خود، دارد. 
کارگردان این فیلم، محمود زکریا در گفتگو با الشرق الاوسط بیان کرد که این نمایش نشان می‌دهد که در آن زمان دولت حضرت محمد یک دولت کاملاً جدید و به‌روز به‌حساب می‌آمد. مدت زمان در نظر گرفته برای این فیلم، که ۱۷ دقیقه است بهترین روش برای آشنا کردن مردم با این دولت محمدی است.
در این گردش روحانی که عهده‌دار انجام آن کانون موزه سیرت نبوی است، بازدیدگنندگان با جوانب مختلف سیرت نبوی آشنا می شوند. در این گردش روحانی «الشرق الاوسط»، یاسر عبدالمحسن مدیر موزه نبوی همراه آن بود. او بیان کرد که طرح «السلام» امسال سعی می‌کند تمام واجبات زنان و مردان و کودکان مسلمان را با زبان انگلیسی و فرانسوی عرضه کند.
در این غرفه تعداد زیادی از انتشارات خصوصی و دولتی حضور داشتند و برخی از آنها به نمایندگی از وزارت‌خانه‌ها و دانشگاه‌ها و کتابخانه‌ها فعالیت می‌کردند، و در این میان همه انتشارات موجود در سطح سعودی به بازدیدکنندگان معرفی شدند. 
البته در خصوص شرکت سعودی در نمایشگاه کتاب قاهره دکتر خالد بن عبدالله النامی رایزن فرهنگی سفارت سعودی در قاهره، تأکید کرد که این مشارکت از اهمیت زیادی برخوردار است و باید سعودی در چنین نمایشگاه‌هایی در سطح عربی و جهانی مشارکت کند.
 او مشارکت سعودی در این نمایشگاه را متناسب با حجم و تاریخ این مملکت دانست و آن را تلاشی برای معرفی فرهنگ و تاریخ و جنبش اقتصادی کنونی سعودی توصیف کرد.
اضافه بر این قسمت فرهنگی این غرفه فعالیت زیادی را مشاهده می‌کند که حاکی از تلاش‌های فرهنگی زیاد این غرفه است و در همین غرفه سخنرانی و درس‌گفتار و گفتگوهای زیادی صورت گرفته‌است.
 سفیر سعودی نیز از این تلاش‌ها دیدار و آن را تشویق کرد و گفت: غرفه سعودی در این نمایشگاه چهره‌ای تمدنی شکوفا از سعودي ارائه می‌کند
از سوی دیگر، عبدالله بن هادی الهاجری مدیر کانون فکری جنگ تصریح کرد که این مرکز طبق دیدگاه‌های محمد بن سلمان تشکیل شده‌است و هدف آن را مبارزه با اندیشه‌های افراطی بیان کرد. 
او در این راستا بیان کرد که مبارزه با افراطگری تنها از راه اندیشه ممکن است و بسندگی به مبارزه امنیتی کافی نیست. 
او اضافه کرد که اینک سعی می‌کنیم ۳ هزار کتاب را برای مبارزه با افراط گرایی چاپ کنیم. اضافه بر این، فیلم‌های کوتاه دیگری را نیز در نظر گرفتیم که سعی می‌کند کمکی برای فهم و درک حالت‌های افراطگری شود و برای از بین بردن آنها تلاش کند.



فیروز در نود سالگی... نغمه‌ای جاودان از لبنان

در هر خانه‌ای تصویری از او هست... فیروز، نماد لبنان، به نود سالگی رسید و هرگز پیر نشد (الشرق الأوسط)
در هر خانه‌ای تصویری از او هست... فیروز، نماد لبنان، به نود سالگی رسید و هرگز پیر نشد (الشرق الأوسط)
TT

فیروز در نود سالگی... نغمه‌ای جاودان از لبنان

در هر خانه‌ای تصویری از او هست... فیروز، نماد لبنان، به نود سالگی رسید و هرگز پیر نشد (الشرق الأوسط)
در هر خانه‌ای تصویری از او هست... فیروز، نماد لبنان، به نود سالگی رسید و هرگز پیر نشد (الشرق الأوسط)

او که انسی الحاج شاعر، «جاودانه»اش نامید، فیروزی که هر سال که می‌گذرد، پیوندش با دل‌ها عمیق‌تر و صدایش بیشتر در گوش‌ها و خاطره‌ها حک می‌شود. سال‌ها، حتی اگر نود باشد، برای یک اسطوره که زمان نامش را بر ستون‌های جاودانگی حک کرده است، چه اهمیتی دارند؟

فیروز سکوت را بر پرگویی و انزوا را بر اختلاط و حضور ترجیح داد (اینستاگرام)

در نود سالگی‌اش، «بانوی آواز» در خانه‌اش در یکی از روستاهای کوهستانی لبنان نشسته و حافظ خاطرات یک ملت است. لبنانی‌ها دوست دارند بگویند: «تا زمانی که فیروز خوب است، لبنان هم خوب است». گویی حضور او در جایی از این لبنان خسته، پشت دری بسته‌که تنها عده‌ای اندک آن را می‌کوبند، برای نگهداری این کشور از هم پاشیده کافی است. همان‌طور که یک ترانه صبحگاهی از او کافی است تا آفتاب بر خلیج بیروت بتابد:
«یا مینا الحبايب یا بیروت... یا شطّ اللی دايب یا بیروت... یا نجمة بحریّة عم تتمرجح عالمیّ...»

بانوی سکوت

نهاد حداد که به فیروز لبنان و عرب تبدیل شد، در خانه دوردستش شمع نود سالگی‌اش را در کنار فرزندانش خاموش می‌کند. فیروز هرگز اهل سر و صدا نبوده است و این روزها نیز زمانی برای جشن گرفتن نیست، چرا که شناب افزایش شمار قربانیان و ویرانی‌ها در این کشور سریع‌تر از سال‌های عمر است.
او که به عنوان «بانوی سکوت» شناخته می‌شود، کمتر سخن می‌گوید و بیشتر آواز می‌خواند. آوازش تاریخ هنر و موسیقی را سیراب کرده، اما سخنش اندک بوده است. این را می‌توان از تعداد کم مصاحبه‌هایش فهمید. بسیاری به او به خاطر این سکوت طولانی خرده گرفتند، اما او ترجیح داد از طریق ترانه‌ها پاسخ دهد.
در ترانه‌هایش که از مرز زمان و مکان می‌گذرند و در سخنان معدودی که از طریق رسانه‌ها بیان کرده، فیروز حرف‌های بسیاری زده است. افکارش از حکمتی ساده و فلسفه‌ای بی‌ادعا سرچشمه می‌گیرند.

«پادشاهی من جایی برای گریه ندارد»

فیروز در زندگی شخصی‌اش به ندرت از «من» سخن گفته است؛ شاید به خاطر خجالتی بودن یا برای حفظ هاله استثنایی‌اش. این موضوع حتی در ترانه‌هایش نیز دیده می‌شود. اما در برخی از آثار جدیدش، به ویژه در آهنگ «فیكن تنسوا» از آلبوم «كيفك إنت» (1991)، برای اولین بار «منِ» خود را آشکار کرد:
«أنا البيسمّوني الملكة وبالغار متوّج زمني ومملكتي ما فيها بكي وجبيني ولا مرة حني».

فیروز مادر

فیروز، همچنان که زندگی خصوصی‌اش را پشت عینک‌های تیره مخفی کرد، تلاش داشت زندگی خانوادگی‌اش را نیز دور از چشم‌ها نگه دارد. با این حال، جزئیات زیادی از تراژدی خانوادگی او به رسانه‌ها و حتی به ترانه‌هایش راه یافت.

فیروز در مصاحبه‌ای معروف با فریدریک میتران، همسرش عاصی الرحبانی را فردی «سخت‌گیر و دیکتاتور» توصیف کرد. اما با وجود چالش‌های زندگی مشترکشان، زمانی که عاصی بیمار شد، برایش چنین خواند:
«سألوني الناس عنك يا حبيبي كتبوا المكاتيب وأخذها الهوا».

فیروز، این صدای جاودانه، حتی در نود سالگی همچنان نماد یک ملت است و صدایش در خانه هر لبنانی جاودان باقی مانده است.
افتخارات بسیاری که زندگی فیروز را روشن کرده‌اند، با اندوه‌ها و آزمون‌های دشواری مانند از دست دادن دخترش لیال در اوج جوانی همراه بوده‌اند. در حالی که این فاجعه در ترانه‌ها و مصاحبه‌های مطبوعاتی حضور نداشت، داستان پسرش هَلی و بیماری او در کودکی، به طور غیرمستقیم، در آثاری چون «بکوخنا یا ابني» (۱۹۶۶) با کلمات شاعر میشال طراد و آهنگ‌سازی برادران الرحبانی انعکاس یافت.

فیروز نودمین سالگرد تولد خود را جشن می‌گیرد. او متولد 21 نوامبر 1934 است (فیس‌بوک)

«علوّاه لو فيّي يا عينيّي لأطير اتفقّدك يا رجوتي بعدك زغير...». روایت شده که این شعر به پسر نوزاد شاعر تقدیم شده بود، اما کلمات آن مورد توجه برادران الرحبانی قرار گرفت و با داستان فیروز و پسر بیمار او که به خاطر کنسرت‌ها و سفرهای هنری مجبور به ترک او می‌شد، همخوانی یافت.
فیروز در نود سالگی هنوز شخصاً از هَلی که از راه رفتن، شنیدن و صحبت کردن محروم است، مراقبت می‌کند. او در سال ۱۹۹۹ بار دیگر او را با صدای خود در ترانه «سلّملي عليه» به یاد آورد. برخی منابع می‌گویند این ترانه توسط او و زیاد درباره هَلی نوشته شده است:
«سلّملي عليه وقلّه إني بسلّم عليه وبوّسلي عينيه وقلّه إني ببوّس عينيه».

عکسی که دختر فیروز، ریما الرحبانی، در سال ۲۰۲۲ از مادرش همراه با دو برادرش هَلی و زیاد منتشر کرد (اینستاگرام)

مشهورترین سفیر لبنان

فیروز با صدایش نقشه وطن را ترسیم کرد و صدای خود را وقف افتخار لبنان نمود، همان‌طور که در ترانه «وعدي إلك» از نمایشنامه «أيام فخر الدين» (۱۹۶۶) می‌گوید. این عشق تنها در ترانه‌ها نبود؛ او حتی در شدیدترین سال‌های جنگ نیز همچون نگهبانی از کلیدهای کشور باقی ماند. وقتی موشکی به ساختمانی که او در آن سکونت داشت برخورد کرد، ترسید و سکوتش عمیق‌تر شد و به دعا پناه برد.
ترانه‌هایی که توسط عاشقان لبنان، عاصی و منصور الرحبانی، ساخته شده بود، چون گردنبندی الماس بر گلوی فیروز نشستند.

این ترانه‌ها در صدای او به سرودهای ملی تبدیل شدند و هر واژه و نغمه، افتخار او به لبنانی بودن را به نمایش گذاشتند.
شاعر جوزیف حرب شاید این عشق فیروزی به لبنان را از شمال تا جنوب در ترانه «إسوارة العروس» که فیلمون وهبی آهنگ‌سازی کرده بود، خلاصه کرده باشد:
«لمّا بغنّي اسمك بشوف صوتي غلي... إيدي صارت غيمة وجبيني علي».

در بزرگ‌ترین پایتخت‌های جهان، صدای فیروز طنین‌انداز شد:
«بمجدك احتميت بترابك الجنّة ع اسمك غنيت ع اسمك رح غنّي».
او وعده داد و وفا کرد، و لبنان در تمامی محافل بین‌المللی همراه او باقی ماند تا جایی که به مشهورترین سفیر این کشور در سراسر جهان تبدیل شد.
در نود سالگی، فیروز همچون شمعی بر پلکان بعلبک ایستاده است؛ روغن در چراغ می‌ریزد تا تاریکی را روشن کند. شاید قلعه زیر سنگینی سال‌ها و چالش‌ها بلرزد، اما سقوط نمی‌کند. صدای «بانو» پلی است که از دشت بقاع به بیروت، به جنوب، و تا فلسطین، دمشق و مکه امتداد می‌یابد. او همچنان شهرها را در آغوش می‌گیرد و از دیوارهای آتشین با ندای خود عبور می‌کند:
«بيتي أنا بيتك وما إلي حدا من كتر ما ناديتك وسع المدى... أنا عالوعد وقلبي طاير صوبك غنّية»