دوازده محور گفتگو بین آمریکا و ترکیه و اروپا درباره منطقه امنیتی در شمال سوریهhttps://persian.aawsat.com/home/article/1574836/%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%88-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87
دوازده محور گفتگو بین آمریکا و ترکیه و اروپا درباره منطقه امنیتی در شمال سوریه
لندن: ابراهیم حمیدی
TT
TT
دوازده محور گفتگو بین آمریکا و ترکیه و اروپا درباره منطقه امنیتی در شمال سوریه
نشانه های توافق آمریکا و ترکیه بر سر ایجاد منطقه امنیتی در شمال شرق سوریه مشخص تر شده است اما دو طرف هنوز در دوازده مورد با یکدیگر اختلاف نظر دارند و به دنبال گفتگو بر سر این مسائل می توانند به توافق نهایی برسند. همزمان با این تحول، روسیه هم به دنبال مذاکره درباره احیای «توافق اضنه» بین آنکارا و دمشق است: ۱-نام این منطقه به درخواست آنکارا به عنوان «منطقه امنیتی» شناخته می شود. ترکیه با نامگذاری آن با عنوان «منطقه حائل» یا «منطقه امن» بین ترکیه و کردها مخالف است. ۲-این منطقه به عمق ۲۰ مایل یعنی چیزی حدود ۳۰ تا ۳۲ کیلومتر در خاک سوریه از جرابلس در شمال حلب تا مرز عراق است. این منطقه به دلیل وجود برخی مواضع رژیم دمشق از پشت قامشلی عبور می کند. ۳-این منطقه عاری از تسلیحات سنگین و پایگاه های نظامی آمریکا خواهد بود. ۴-طرح خروج حدود هفت هزار نیروی هسته مرکزی یگان های مدافع خلق کرد از منطقه امنیتی توسط دولت ترکیه مطرح شد. ۵-نیروهای پیشمرگه از کردستان عراق با حمایت مسعود بارزانی رییس اقلیم کردستان و نیروهای وابسته به جریان الغد به ریاست الجربا به احتمال زیاد وارد منطقه امنیتی می شوند. ۶-آنکارا خواستار آزادی فعالیت در منطقه امنیتی برای «پیگرد عوامل تروریستی» شد. ۷-ترکیه در شرایط کنونی مخالف استقرار نیروهای دولتی سوریه است. ۸-دولت ترکیه طرح تشکیل شوراهای منتخب محلی با حضور ساکنان بومی و نیز بازگشت پناهجویان به بخش شمالی سوریه را مطرح کرد. ۹-پاریس خواهان «حمایت از کردها» به خاطر نقش آفرینی آنها در پیکار با «داعش» و نیز فشار افکار عمومی فرانسه است. ۱۰-واشنگتن خواستار استقرار نیروهای ناظر و ویژه اروپایی در «منطقه امنیتی» است. ۱۱-واشنگتن طرحی برای نقش آفرینی حمایت هوایی و اطلاعاتی و نیروهای واکنش سریع آمریکا در عراق و خاورمیانه مطرح کرد. ۱۲-واشنگتن خواهان حفظ پایگاه نظامی التنف در نقطه مرزی سه کشور سوریه و عراق و اردن است.
موارد یاد شده در چند روز آینده در نشست های کمیته مشترک بین آمریکا و ترکیه در واشنگتن مورد بررسی قرار می گیرد. این نشست ها با حضور مقام های ارشد دو کشور برگزار می شود. مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا و مولود چاووش اوغلو در نشستی در حاشیه اجلاس وزرای کشورهای عضو ائتلاف جهانی ضد «داعش» و نیز وزیران کشورهای عضو ائتلاف جهانی ضد «داعش» درباره مسائل مطرح شده گفتگو می کنند.
آمادگی پاکستان برای حملهی «نزدیکالوقوع» هندhttps://persian.aawsat.com/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/5138276-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D9%88%D8%B9-%D9%87%D9%86%D8%AF
نیروهای شبهنظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی میدهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان میدهد هند قصد دارد بهزودی حملهای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر میشود که نگرانیها دربارهی تشدید تنش میان دو کشور بهدنبال حملهای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.
روابط میان این دو همسایهی مجهز به سلاح هستهای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلینو، اسلامآباد را مسئول حملهی هفتهی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حملهای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخستوزیر هند، نارندرا مودی، در جلسهای غیرعلنی در روز سهشنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.
دولت پاکستان هرگونه دخالت در حملهی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیهای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان میدهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثهی پاهالگام، که بهانهای بیاساس است، قصد دارد حملهی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجهی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حملهای نخواهد بود.
سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشتهاند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقهی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود میدانند.
حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتشبس در سمت پاکستانی مرز زندگی میکنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آمادهسازی پناهگاههای زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویتشده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچههایمان را نجات دهیم.»
تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتشبس تبادل آتش داشته است. این منطقهی بهشدت نظامیشده دارای پایگاههایی در ارتفاعات بالای کوههای هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب میشود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سهشنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کردهاند.
تنشها در هفتهی پس از حملهی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاههای مرزی بهسرعت بالا گرفته است.
بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
مودی هفتهی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آنها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنجشنبه گفت: «به همهی جهان میگویم: هند هویت هر تروریست و حامیاش را شناسایی خواهد کرد، آنها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردستترین نقاط زمین بروند، تعقیبشان میکنیم.»
این اظهارات نگرانیها را دربارهی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.
وزارت امور خارجهی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو بهزودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آنها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سهشنبه با شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجهی هند، تماس گرفت و طبق گفتهی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجیگری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخستوزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیدهی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضیاش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».
پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقهی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانوادههایی را از هم جدا کرد که نسلها در کنار هم زندگی میکردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زدهاند.
گشتهای ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حملهی کشمیر تحت تعقیباند. دو نفر از آنها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند میگوید آنها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آنها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گستردهای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.
در آخرین مورد از تشدید تنشها در کشمیر، در حملهی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقهی تحت کنترل هند، یک بمبگذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگندههای هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.