عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
آخرین خبرها
فرهنگ و هنر

لبنان؛ کنفرانس «کتاب من» برای تشویق مطالعه و ارتقاء فرهنگ عربی

این کنفرانس با حمایت آژانس توسعۀ بین‌المللی آمریکا به منظور دربرگیری 910 مدرسه دولتی در لبنان صورت می‌پذیرد

لبنان؛ کنفرانس «کتاب من» برای تشویق مطالعه و ارتقاء فرهنگ عربی
    بیروت: فیفیان حداد
TT
TT

لبنان؛ کنفرانس «کتاب من» برای تشویق مطالعه و ارتقاء فرهنگ عربی

لبنان؛ کنفرانس «کتاب من» برای تشویق مطالعه و ارتقاء فرهنگ عربی

همواره فرزندان ما از درس‌های مدرسه‌ای برای یادگیری زبان عربی شکایت می‌کنند، اغلب آنان بر این باورند که این درس خشک و تکراری است و در نتیجه برای تسلط، اعراب‌گذاری و بر زبان آوردن حروف آن به درستی، برای آنان دشوار است. 
از این رو طرح «کتاب من» که در حال حاضر در حدود 260 مدرسه دولتی در مقطع ابتدایی در لبنان اعمال می‌شود، تا بتواند از طریق یک برنامه آموزشی مدرن عامل تشویق در یادگیری زبان عربی باشد.
این طرح در دانشگاه کلمبیا آمریکا برای زبان انگلیسی اجرا شد، و اکنون نسخه عربی آن نیز تهیه گردید تا به عنوان یک نقطه عطفی در منابع درسی آموزش عربی گنجانده شود. علاوه بر لبنان، که نزدیک به چهار سال از این طرح  در برخی از مدارس خود بهره می‌گیرد، کشورهای دیگر همچون کشور‌های حوزه خلیج عربی از آن در مدارس خود، استفاده می‌کنند.
در همین راستا موسسه «وورلد لیرنینگ» (آموزش جهانی)، کنفرانسی را درباره آموزش فرهنگ مطالعه درسی در بخش آموزش با همکاری اکرم شهیب وزیر آموزش و پرورش لبنان و مرکز آموزشی تحقیقات و توسعه در هتل هیلتون بیروت برگزار می‌کند. 
در این کنفرانس تعدادی از اساتید دانشگاه‌ها، متخصصان، مقامات و کارشناسان آموزشی در عرصه سواد آموزی و مطالعه حضور دارند.
قرار است شرکت‌کنندگان، آخرین تحولات در زمینه آموزش مطالعه درسی و راه‌کارهای بهبود آن در میان دانش‌آموزان در بخش آموزش دولتی را مورد بحث و گفتگو قرار ‌دهند. این کنفرانس همچنین موضوعاتی همچون جدیدترین یافته‌های تحقیقات در زمینه سواد آموزی و ارائه تلاش‌های وزارت آموزش و پرورش برای بهبود و تقویت فرآیند یادگیری، به ویژه در کلاس‌های ابتدایی را بررسی می‌کند.
پولت عساف مدیر طرح «کتاب من» در این زمینه به «الشرق الاوسط» گفت: « به منظور اجرای هماهنگ این سیستم آموزشی برای منابع درسی لبنان، که همه ما آن را کامل می‌دانیم و نیازی به اصلاح کردن ندارد... انتظار می‌رود در روزهای آینده، 650 مدرسه دولتی دیگر به این طرح ملحق شوند».
وی افزود: « هدف طرح «کتاب من» بهبود نتایج یادگیری، افزایش دسترسی به روش‌های آموزشی و حمایت از مدیریت آموزشی است. در حال حاضر در حدود هزار معلم زبان عربی این طرح را در مدارس دولتی اعمال می‌کنند».
وی تاکید کرد که «این طرح آموزشی بر روی سه رکن اساسی استوار است: ایجاد روش‌های نوین تدریسی، ارائه بهترین شیوه‌های آموزش مطالعه درسی و همچنین معرفی منابع درسی دیجیتالی و چاپی است».

پربازدید

 
 
فرهنگ و هنر

ناهید راچلین «بیگانه»… پیشگام رمان ایرانی در مهاجرت

ناهید راچلین «بیگانه»… پیشگام رمان ایرانی در مهاجرت
TT
TT

ناهید راچلین «بیگانه»… پیشگام رمان ایرانی در مهاجرت

ناهید راچلین «بیگانه»… پیشگام رمان ایرانی در مهاجرت

با درگذشت ناهید راچلین، رمان‌نویس ایرانی-آمریکایی و یکی از برجسته‌ترین نویسندگان ایرانی که به زبان انگلیسی درباره گسست‌های هویتی، رنج‌های تبعید و برخورد فرهنگ‌ها می‌نوشت، در ۳۰ آوریل ۲۰۲۵، در سن ۸۵ سالگی، زندگی خلاقانه‌ای به پایان رسید. به گفته منتقدان، راچلین «پراکند‌ه‌ترین رمان‌نویس ایرانی در آمریکا» بود و نخستین کسی بود که تصویری دقیق از درون جامعه ایران پیش از سقوط حکومت شاه ارائه داد.
ناهید راچلین– که نام خانوادگی او پس از ازدواج چنین شد و نام خانوادگی ایرانی‌اش «بُزرگمهر» بود – در ۶ ژوئن ۱۹۳۹ در شهر اهواز به دنیا آمد. او در خانواده‌ای با ده فرزند رشد یافت؛ خانواده‌ای که در آن سنت‌های ایرانی با تأثیرات غربی درآمیخته بودند. پدرش ابتدا قاضی بود و سپس پس از استعفا، وکیل شد. به‌نظر می‌رسد دوران کودکی‌اش پرآشوب بوده، چرا که در ماه‌های نخست زندگی به عمه‌اش مریم سپرده شد تا او را بزرگ کند. وقتی به سن ۹ سالگی رسید، پدرش برای جلوگیری از ازدواج زودهنگام او – همان‌گونه که مادرش در همین سن ازدواج کرده بود – دختر را از عمه باز پس گرفت.
این واقعه تأثیر عمیقی بر شخصیت راچلین گذاشت. او بعدها نوشت که حس می‌کرد از مادر واقعی‌اش ربوده شده است، و هرگز او را «مادر» خطاب نکرد. در تمام عمر، همیشه در رؤیای بازگشت به آغوش امن عمه مریم بود.
راچلین در این فضای خانوادگی پرتنش و با وجود مخالفت پدر، برای فرار از فشارهای خانواده و جامعه، با کمک برادرش پرویز، بر رفتن به آمریکا برای ادامه تحصیل پافشاری کرد. سرانجام در کالج زنانه «لیندوود» در ایالت میزوری پذیرفته شد و بورسیه کامل گرفت، اما تنها پس از وعده بازگشت به ایران برای ازدواج، پدرش به او اجازه سفر داد.
ناهید در دنیای جدید آمریکایی، با نوعی دیگر از انزوا روبه‌رو شد. او بعدها در خاطراتش «دختران پارسی» (۲۰۰۶) نوشت: «گمان می‌کردم از زندانی گریخته‌ام، اما خود را در زندانی دیگر از تنهایی یافتم.»
در این زندان تازه، نوشتن برایش پناهگاه شد و زبان انگلیسی فضایی از آزادی برای او گشود؛ فضایی که هنگام نوشتن به فارسی احساس نمی‌کرد. او در مصاحبه‌ای گفته بود: «نوشتن به زبان انگلیسی آزادی‌ای به من داد که هنگام نوشتن به فارسی هرگز حس نمی‌کردم.»
راچلین در سال ۱۹۶۱ مدرک کارشناسی روان‌شناسی گرفت. پس از فارغ‌التحصیلی، نامه‌ای کوتاه برای پدرش نوشت و او را از تصمیمش برای عدم بازگشت به ایران آگاه کرد. در پی آن، پدرش تا دوازده سال با او قطع رابطه کرد. در این مدت، راچلین تابعیت آمریکایی گرفت (۱۹۶۹)، با روان‌شناس آمریکایی هاوارد راچلین ازدواج کرد و صاحب دختری به نام لیلا شد. او بورسیه «والاس استگنر» در نویسندگی خلاق را دریافت کرد و در همین دوران شروع به نوشتن نخستین رمانش «بیگانه» (Foreigner) کرد که در سال ۱۹۷۸ – تنها یک سال پیش از انقلاب ایران – منتشر شد.

رمان «بیگانه» با احساسی لطیف، دگرگونی تدریجی شخصیتی به نام «فری» را روایت می‌کند؛ زیست‌شناسی ایرانی در اوایل دهه سوم زندگی‌اش که پس از ۱۴ سال زندگی آرام و یکنواخت در حومه سرد بوستون، به هویتی سنتی و محافظه‌کار در ایران بازمی‌گردد. رمان نشان می‌دهد چگونه دیدگاه‌های غربی فری به‌تدریج در بستر جامعه ایرانی محو می‌شوند. او شوهر آمریکایی‌اش را ترک می‌کند، کارش را کنار می‌گذارد، حجاب را می‌پذیرد و از خود می‌پرسد که آیا آمریکا واقعاً کشوری منظم و آرام است و ایران آشفته و غیرمنطقی یا برعکس، آمریکا جامعه‌ای سرد و عقیم است و ایران سرزمینی پرشور و با قلبی گشوده؟ منتقد آمریکایی «آن تایلر» در نقدی در نیویورک تایمز چنین پرسشی را مطرح کرد. از سوی دیگر، نویسنده ترینیدادی «وی. اس. نایپول» در توصیف این رمان گفت: «بیگانه»، به‌گونه‌ای پنهان و غیرسیاسی، هیستری قیام‌هایی را پیش‌بینی کرد که منجر به سقوط نظام شاه شد و به استقرار جمهوری دینی تحت رهبری خمینی انجامید.
آثار ناهید پیش از انقلاب در ایران منتشر نشدند. سانسور حکومتی آنها را به‌خاطر تصویر منفی از جامعه ایران، به‌ویژه توصیف محله‌های فقیر و هتل‌های ویران، ممنوع کرده بود؛ تصویری که در تضاد با روایت مدرن‌سازی دوران شاه بود. پس از انقلاب نیز دولت خمینی، که نسبت به هرگونه تصویر منفی از ایران حساس بود، به ممنوعیت آثار راچلین ادامه داد. در نتیجه، هیچ‌یک از آثارش تاکنون به فارسی ترجمه نشده‌اند و کتاب‌هایش در ایران ممنوع بوده‌اند.
راچلین همچنین رمان «ازدواج با بیگانه» (۱۹۸۳) را نوشت که با نگاهی تند، چگونگی تحمیل قدرت نظام دینی خمینی بر جامعه ایران را به تصویر کشید. پس از آن آثار دیگری نیز منتشر کرد، از جمله: «آرزوی دل» (۱۹۹۵)، «پریدن از روی آتش» (۲۰۰۶)، «سراب» (۲۰۲۴) و دو مجموعه داستان کوتاه: «حجاب» (۱۹۹۲) و «راه بازگشت» (۲۰۱۸). همچنین خاطراتش با عنوان «دختران پارسی» (۲۰۰۶) منتشر شد. آخرین رمانش «دورافتاده» قرار است در سال ۲۰۲۶ منتشر شود؛ داستان دختری نوجوان که زودهنگام به ازدواج واداشته شده است، الهام‌گرفته از سرگذشت مادر خودش.
راچلین در تمامی آثارش، به کندوکاو زخم‌های ایران در نیمه دوم قرن بیستم می‌پرداخت: سرکوب سیاسی، سلطه سنت، ناپدید شدن معلمان و نویسندگان منتقد، سلطه ساواک، و نیز آن حسرت سوزان برای کودکی‌ای که ناتمام ماند و دردهای هویت دوپاره. مضمون مادری نیز در نوشته‌هایش پررنگ است؛ از رابطه پیچیده با مادر زیستی، تا عشق عمیقش به عمه‌اش، و در نهایت رابطه‌اش با دخترش لیلا که از او به عنوان «بهترین دوست زندگی‌ام» یاد کرده است. راچلین با زبان، احساسات متلاطم خود میان دو جهان را به‌دقت بیان می‌کرد، اما ژرف‌ترین لحظه فقدان برایش در سال ۱۹۸۱ رخ داد، زمانی که از مرگ خواهر عزیزش باری – پس از سقوط از پله – باخبر شد. غم چنان بر او چیره شد که تا ۲۵ سال نتوانست درباره باری بنویسد، اما در پایان خاطراتش فصلی صمیمی به او اختصاص داد و نوشت: «آری، باری عزیز، این کتاب را می‌نویسم تا تو را به زندگی بازگردانم.»
ناهید راچلین در نیویورک بر اثر سکته مغزی درگذشت – به گفته دخترش – و با مرگ او، ادبیات مهاجرت ایرانی یکی از ژرف‌ترین نویسندگان خود را از دست داد؛ صدایی نادر که شجاعت رویارویی و شفافیتِ حسرت را در کنار هم داشت، و توانست با دقت، تصویر شکاف‌های روانی و فرهنگی نسلی از ایرانیان را ثبت کند که سرنوشت‌شان گسست میان شرق و غرب بود.