بهای کشمکش روسیه و ایران در سوریه را شهروندان می‌پردازند

صفی جدیدی به صف‌های طولانی که سوری‌ها برای به گرفتن مواد اولیهٔ زندگی عادت به ایستادن در آنها کردند، اضافه شد که برای گرفتن کارت هوشمند است که دولت دمشق به عنوان شرطی برای خرید مقدار معینی بنزین و نفت دولتی گذاشته‌است.

علیرغم اینکه مضیقه اتفاق جدیدی در سوریه نیست اما تحریم‌های اقتصادی که آمریکا در اکتوبر سال گذشته علیه ایران اعمال کرد منجر به تغییر قواعد بازی ایران و روسیه شد که بر اساس اظهارات ناظران، تبعات آن را سوری‌ها می‌پردازند.

سیستم کارت هوشمند در واقع به روز رسانی کارت جیره‌بندی کاغذی است که قبلاً رژیم بشار اسد آن را برای سوری‌ها اجباری کرده‌بود و شهروند با داشتن آن ماهانه مواد غذایی اساسی همچون روغن، شکر، برنج و غیره را با نرخی ویژه می‌خرید.

همچنان صف‌های طولانی پشت درهای سازمان‌های مصرفی در دههٔ هشتاد قرن میلادی پیش، از یاد و خاطر سوری‌ها فراموش نشده‌است که برای گرفتن جیرهٔ خود در آن می‌ایستادند. هنگامی که ریاضت عنوان بارز سیستم اقتصادی حافظ اسد بود.

طرح کارت هوشمند که دولت رژیم در سه ماههٔ اخیر آن را آغاز کرد نشان دهندهٔ مضیقهٔ اقتصادی کشور است. با بغرنج‌تر شدن بحران سوخت و انرژی به نظر می‌رسد که راه‌حلی برای آن در آیندهٔ نزدیک وجود نداشته باشد به خصوص که سخنرانی بشار اسد در هفتهٔ گذشته این حتمیت را به وجود آورد که «چالش اساسی تأمین مواد ضروری است که با مشکلاتی در نتیجهٔ محاصره مواجه است». وی آنچه از آن به عنوان «جنگ محاصره» نام برد را به جنگ‌های نظامی تشبیه کرد.

بعد از سخنرانی بشار اسد اظهارات دولت باعث تقویت نگرانی سوری‌ها در خصوص طولانی بودن بحران شد؛ چرا که بعد از سخنرانی وی نرخ نفت در بازار سیاه از ۳۵۰ لیره به ۵۵۰ لیره افزایش یافته و نایاب شد. نرخ گاز نیز در بازار سیاه به کپسولی ۸ هزار لیره رسید. ساعت‌های صرفه‌جویی در مصرف برق نیز بیشتر شد و وزرات برق بیانیه‌ای صادر کرد که در آن از سوری‌ها خواست تا بر صبر و شکیبایی خود بیفزایند و اعلام کرد که وضعیت آنها را درک می‌کند. این وزارت افزایش دو ساعتهٔ صرفه‌جویی در برق را در نتیجهٔ تحریم‌ها عنوان کرد.

این وزارت عنوان کرد «افزایش شدت اقدامات اقتصادی اجباری یک جانبه.. که به خصوص بر بخش انرژی تحمیل شده‌است منجر به توقف واردات مادهٔ روغن سوخت شد که در تولید برق استفاده می‌شود. علاوه بر آن کاهش ۵ تا ۷ درجه‌ای دمای هوا نسبت به سا ل گذشته باعث افزایش مصرف تا ۹۰ درصد شده‌است». این وزارت از سوری‌ها خواست تا شرایطی که کشور و به خصوص بخش انرژی از سر می‌گذراند را درک کنند.

 علیرغم اینکه تحریم‌ها اتفاق جدیدی برای سوریه نیست اما بر اساس اظهارات یک کارشناس اقتصادی در دمشق در گفتگو با «الشرق الاوسط» تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران در اوایل اکتوبر گذشته باعث تغییر قواعد بازی اقتصادی ایران و روسیه شد که سوری‌ها بهای آن را می‌پردازند. بر اساس نظر این کارشناس با اینکه حمایت ایران و روسیه از رژیم متوقف نشده‌است اما آنها برای حل بحران انرژی و مشتقات نفتی که وضعیت مردمی این رژیم را در لبهٔ پرتگاه قرار داده‌است، اقدامی نمی‌کنند. وی توضیح می‌دهد که سیستم امنیتی تابع رژیم شروع به دستگیری افرادی کرده‌است که نظرات منفی خود راجع به آن را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند و بیشتر آنها در شهرهای ساحل سوری آخرین پناهگاه پیروان رژیم و منبع نیروی انسانی مبارزانش است.

این کارشناس گفت که ایران به دلیل عدم قدرت رژیم سوریه در پرداخت وام‌های اعتباری که او به آن داده‌است، مشکلاتی برای واردات گاز به وجود آورده‌است. روسیه نیز با رژیم در زمینهٔ وارد کردن گاز از طریق دریا همکاری نمی‌کند به خصوص که پایگاه‌های دریایی روسیه نیز در ساحل سوریه به او فشار می‌آوردند تا امتیازات بیشتری به او به قیمت روابطش با ایران بدهد.

این کارشناس تأکید کرد که شهروند سوری بهای «ورشکستگی رژیم» و «کشمکش روسیه و ایران» را می‌دهد که گلوی رژیم می‌فشارد. به خصوص که روسیه فرصت بهره‌وری از تحریم‌ها علیه ایران را از دست نمی‌دهد و همزمان با تحمیل تحریم‌های آمریکایی، ایران با شرکت زاروبژنفت روسیه در تهران قراردادی به ارزش ۷۴۲ میلیون دلار برای افزایش تولید دو میدان نفتی در غرب ایران امضا کرد. در سوریه نیز روسیه نیز در حال تضعیف نقش نظامی و اقتصادی ایران از طریق مهار شبه‌نظامیان شیعه و گروه‌های نظامی حمایت شده از سوی ایران است. از لحاظ اقتصادی نیز از طریق به دست گرفتن قراردادهای اصلی بخش نفت، انرژی، فسفات و سیمان در حال دور کردن ایران از آن است. این در حالی است که محمد مهدی مفتح سخنگوی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ایران از قرض گرفتن ۵ میلیارد دلار از روسیه توسط دولت روحانی برای پروژه‌های توسعه‌ای خبر داد.