بهای کشمکش روسیه و ایران در سوریه را شهروندان می‌پردازند

​کارت هوشمند به روزرسانی کارت جیره‌بندی است

بهای کشمکش روسیه و ایران در سوریه را شهروندان می‌پردازند
TT

بهای کشمکش روسیه و ایران در سوریه را شهروندان می‌پردازند

بهای کشمکش روسیه و ایران در سوریه را شهروندان می‌پردازند

صفی جدیدی به صف‌های طولانی که سوری‌ها برای به گرفتن مواد اولیهٔ زندگی عادت به ایستادن در آنها کردند، اضافه شد که برای گرفتن کارت هوشمند است که دولت دمشق به عنوان شرطی برای خرید مقدار معینی بنزین و نفت دولتی گذاشته‌است.
علیرغم اینکه مضیقه اتفاق جدیدی در سوریه نیست اما تحریم‌های اقتصادی که آمریکا در اکتوبر سال گذشته علیه ایران اعمال کرد منجر به تغییر قواعد بازی ایران و روسیه شد که بر اساس اظهارات ناظران، تبعات آن را سوری‌ها می‌پردازند.
سیستم کارت هوشمند در واقع به روز رسانی کارت جیره‌بندی کاغذی است که قبلاً رژیم بشار اسد آن را برای سوری‌ها اجباری کرده‌بود و شهروند با داشتن آن ماهانه مواد غذایی اساسی همچون روغن، شکر، برنج و غیره را با نرخی ویژه می‌خرید.
همچنان صف‌های طولانی پشت درهای سازمان‌های مصرفی در دههٔ هشتاد قرن میلادی پیش، از یاد و خاطر سوری‌ها فراموش نشده‌است که برای گرفتن جیرهٔ خود در آن می‌ایستادند. هنگامی که ریاضت عنوان بارز سیستم اقتصادی حافظ اسد بود.
طرح کارت هوشمند که دولت رژیم در سه ماههٔ اخیر آن را آغاز کرد نشان دهندهٔ مضیقهٔ اقتصادی کشور است. با بغرنج‌تر شدن بحران سوخت و انرژی به نظر می‌رسد که راه‌حلی برای آن در آیندهٔ نزدیک وجود نداشته باشد به خصوص که سخنرانی بشار اسد در هفتهٔ گذشته این حتمیت را به وجود آورد که «چالش اساسی تأمین مواد ضروری است که با مشکلاتی در نتیجهٔ محاصره مواجه است». وی آنچه از آن به عنوان «جنگ محاصره» نام برد را به جنگ‌های نظامی تشبیه کرد.
بعد از سخنرانی بشار اسد اظهارات دولت باعث تقویت نگرانی سوری‌ها در خصوص طولانی بودن بحران شد؛ چرا که بعد از سخنرانی وی نرخ نفت در بازار سیاه از ۳۵۰ لیره به ۵۵۰ لیره افزایش یافته و نایاب شد. نرخ گاز نیز در بازار سیاه به کپسولی ۸ هزار لیره رسید. ساعت‌های صرفه‌جویی در مصرف برق نیز بیشتر شد و وزرات برق بیانیه‌ای صادر کرد که در آن از سوری‌ها خواست تا بر صبر و شکیبایی خود بیفزایند و اعلام کرد که وضعیت آنها را درک می‌کند. این وزارت افزایش دو ساعتهٔ صرفه‌جویی در برق را در نتیجهٔ تحریم‌ها عنوان کرد.
این وزارت عنوان کرد «افزایش شدت اقدامات اقتصادی اجباری یک جانبه.. که به خصوص بر بخش انرژی تحمیل شده‌است منجر به توقف واردات مادهٔ روغن سوخت شد که در تولید برق استفاده می‌شود. علاوه بر آن کاهش ۵ تا ۷ درجه‌ای دمای هوا نسبت به سا ل گذشته باعث افزایش مصرف تا ۹۰ درصد شده‌است». این وزارت از سوری‌ها خواست تا شرایطی که کشور و به خصوص بخش انرژی از سر می‌گذراند را درک کنند.
 علیرغم اینکه تحریم‌ها اتفاق جدیدی برای سوریه نیست اما بر اساس اظهارات یک کارشناس اقتصادی در دمشق در گفتگو با «الشرق الاوسط» تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران در اوایل اکتوبر گذشته باعث تغییر قواعد بازی اقتصادی ایران و روسیه شد که سوری‌ها بهای آن را می‌پردازند. بر اساس نظر این کارشناس با اینکه حمایت ایران و روسیه از رژیم متوقف نشده‌است اما آنها برای حل بحران انرژی و مشتقات نفتی که وضعیت مردمی این رژیم را در لبهٔ پرتگاه قرار داده‌است، اقدامی نمی‌کنند. وی توضیح می‌دهد که سیستم امنیتی تابع رژیم شروع به دستگیری افرادی کرده‌است که نظرات منفی خود راجع به آن را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند و بیشتر آنها در شهرهای ساحل سوری آخرین پناهگاه پیروان رژیم و منبع نیروی انسانی مبارزانش است.
این کارشناس گفت که ایران به دلیل عدم قدرت رژیم سوریه در پرداخت وام‌های اعتباری که او به آن داده‌است، مشکلاتی برای واردات گاز به وجود آورده‌است. روسیه نیز با رژیم در زمینهٔ وارد کردن گاز از طریق دریا همکاری نمی‌کند به خصوص که پایگاه‌های دریایی روسیه نیز در ساحل سوریه به او فشار می‌آوردند تا امتیازات بیشتری به او به قیمت روابطش با ایران بدهد.
این کارشناس تأکید کرد که شهروند سوری بهای «ورشکستگی رژیم» و «کشمکش روسیه و ایران» را می‌دهد که گلوی رژیم می‌فشارد. به خصوص که روسیه فرصت بهره‌وری از تحریم‌ها علیه ایران را از دست نمی‌دهد و همزمان با تحمیل تحریم‌های آمریکایی، ایران با شرکت زاروبژنفت روسیه در تهران قراردادی به ارزش ۷۴۲ میلیون دلار برای افزایش تولید دو میدان نفتی در غرب ایران امضا کرد. در سوریه نیز روسیه نیز در حال تضعیف نقش نظامی و اقتصادی ایران از طریق مهار شبه‌نظامیان شیعه و گروه‌های نظامی حمایت شده از سوی ایران است. از لحاظ اقتصادی نیز از طریق به دست گرفتن قراردادهای اصلی بخش نفت، انرژی، فسفات و سیمان در حال دور کردن ایران از آن است. این در حالی است که محمد مهدی مفتح سخنگوی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ایران از قرض گرفتن ۵ میلیارد دلار از روسیه توسط دولت روحانی برای پروژه‌های توسعه‌ای خبر داد.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.