مراحل پیدایش، اوج و افول داعش در عراق و سوریه

با حملهٔ نهایی نیروهای دموکراتیک سوریه به پشتیبانی آمریکا به آخرین نقطهٔ اشغالی گروهک تروریستی داعش در الباغوز در نزدیکی مرزهای سوریه و عراق، این گروهک در حال از دست دادن کنترل خود بر تمامی زمین‌هایی است که پیش از آن حکومت خود را بر آنها اعلام کرده بود.

در زیر به ترتیب به دوره‌های زمانی پیدایش، اوج و افول این گروهک افراط‌گرا اشاره می‌شود:

۲۰۰۴–۲۰۱۱: در دورهٔ آشوب پس از حملهٔ آمریکا به عراق گروهکی از القاعده جدا شد که در سال ۲۰۰۶ به «گروهک داعش در عراق» تغییر نام داد.

۲۰۱۱: بعد از شروع بحران سوریه، ابوبکر بغدادی رهبر این گروهک نیروهایی را به آنجا فرستاد تا گروهی تابع «حکومت اسلامی» تأسیس کنند. وی در سال ۲۰۱۳ ارتباط خود را کاملاً با القاعده قطع کرد و اسم گروهک خود را به «حکومت اسلامی در عراق و شام» تغییر داد.

۲۰۱۴: پیروزی‌های گروهک با کنترل فلوجه در عراق و الرقه در سوریه در اوایل این سال و سپس موصل و تکریت در ژوئن و به دست گرفتن مرزهای سوریه محقق شد. ابوبکر بغدادی نیز از منبر مسجد بزرگ النوری در موصل حکومت «خلافت» در مناطق تحت کنترل خود را اعلام کرد که نام آن را «حکومت اسلامی» گذاشته بود.

با این اتفاق دورهٔ تروریسم در این مناطق شروع شد. در سوریه این گروهک سر صدها نفر از عشیرهٔ الشعیطات را از تن برید. در عراق نیز سر هزاران ایزدی در سنجار را برید و بیش از ۷ هزار زن و دختر را به عنوان بردهٔ جنسی اسیر کرد. این گروهک همچنین سر گروگان‌های خارجی را در فیلم‌هایی ویدئویی از تن جدا کرد.

در سپتامبر آمریکا ائتلافی برای جنگ علیه داعش تشکیل داد که حمله‌های هوایی خود را برای جلوگیری از پیشروی آنها آغاز کرد. یگان‌های حمایت از خلق کُرد نیز داعش را وادار به عقب‌نشینی از شهر عین العرب در مرزهای ترکیه کردند.

۲۰۱۵: افراط‌گرایانی در پاریس به یک روزنامهٔ توهین کننده و فروشگاه مواد غذایی یهودی حمله کردند و این شروع حملات خونین آنها در جهان بود که مسئولیت تمام آنها را تقبل کردند. افراط‌گرایانی در لیبی نیز سر مسیحی‌ها را زده و با داعش بیعت کردند، بعد از آن نیز بیعت‌هایی از دیگر کشورها با آن شد.

در ماه می گروهک تروریستی داعش شهر الرمادی عراق و شهر تاریخی تدمر سوریه را تحت کنترل خود درآورد اما در پایان سال پیشروی آن در دو کشور کاهش یافت.

۲۰۱۶: عراق توانست در ماه ژوئن کنترل دوبارهٔ فلوجه را به دست آورد که اولین شهری بود که این گروهک در ابتدای پیروزی‌هایش آن را تحت کنترل خود درآورده بود. در آگوست نیز نیروهای دموکراتیک سوریه به پشتیبانی آمریکا کنترل منبج را به دست گرفتند.

اما پیشروی نیروهای مسلح کُرد در مناطقی نزدیک به مرزها باعث نگرانی ترکیه شد و آن را وادار به حمله علیه یگان‌های حمایت از خلق کُرد و داعش کرد. دشمنی ترکیه و این یگان‌ها باعث پیچیده شدن عملیات نظامی علیه حکومت اسلامی شد.

۲۰۱۷: در این سال گروهک داعش شکست‌های سنگینی خورد؛ با حملهٔ نیروهای عراقی کنترل خود را در ژوئن بر موصل از دست داد و بعد از ماه‌ها حملات سخت، بغداد اعلام کرد حضور داعش در عراق به پایان رسید. در سپتامبر ارتش سوریه با حمایت روسیه و ایران به سمت دیرالزور پیشروی کرد تا مجدداً حاکمیت خود را بر منطقهٔ فرات به دست آورد. در اکتوبر نیروهای دموکراتیک سوریه موفق به راندن داعش از الرقه شدند.

۲۰۱۸: دولت سوریه کنترل دوبارهٔ مناطق اشغالی داعش در الیرموک واقع در جنوب دمشق در مرزهای جولان اشغالی را به دست آورد. نیروهای دموکراتیک سوریه نیز به پیشروی خود در کناره‌های عراق ادامه دادند در حالی که نیروهای عراقی کنترل دیگر مناطق مرزی را در دست داشت. ایالات متحدهٔ آمریکا نیز متعهد به خارج کردن نیروهای خود از سوریه شد.

۲۰۱۹: نیروهای دموکراتیک سوریه روستای الباغوز آخرین منطقهٔ اشغالی داعش در کنار رود فرات را محاصره کردند.