ظریف به دنبال کشف فرصت‌هایی برای میانجیگری عراق

محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران روز گذشته در حالی سفری به بغداد را آغاز کرد که قرار است برهم صالح رئیس‌جمهور عراق سفرهایی به سعودی و ترکیه را انجام دهد و محمد الحلبوسی رئیس پارلمان این کشور نیز برای بررسی فرصت‌های کاهش تنش در منطقه را در ایالات متحده آمریکا جستجو کند.

به گزارش الشرق الاوسط، این سفرها در حالی اتفاق می‌افتد که آمریکا موضع خود را در قبال ایران به ویژه پس از دستور دونالد ترامپ رئیس‌جمهور این کشور برای اعزام ۱۵۰۰ سرباز بیشتر به منطقه تشدید کرده‌است.

پیش از این، کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق از سفر برهم صالح رئیس‌جمهوری این کشور به ترکیه و سعودی طی ساعات آینده خبر داد. 

این کمیسیون اعلام کرد سفر برهم صالح رئیس‌جمهوری عراق به ترکیه و سعودی، پس از کمتر از دو روز از سفری صورت می‌گیرد که صالح به عمان انجام داد و در نشست سه‌جانبه با عبدالله ثانی پادشاه اردن و محمود عباس (ابومازن) رئیس تشکیلات فلسطین شرکت کرد. 

ریبوار کریم عضو این کمیسیون گفت: دیدار اخیر عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق از کویت و سفر برهم صالح به اردن با هدف تبادل‌نظر دربارهٔ اوضاع منطقه و بحث و بررسی تنش موجود میان آمریکا و ایران صورت گرفت. 

وی افزود: این دیدارها به‌منظور دور کردن سایه جنگ از دولت و ملت عراق صورت می‌گیرد که در حال حرکت به سمت مرحله ثبات و شکوفایی اقتصادی است و این مسئله مستلزم ثبات امنیتی، نظامی و سیاسی است. 

کریم همچنین اظهارکرد: صالح و عبدالمهدی در اردن و کویت به گفت و گو در رابطه با مبادلات تجاری و اقتصادی میان عراق و کشورهای همسایه و شکل و شمایل این روابط در صورت بروز هرگونه مشکلی در مرحله پیش رو پرداختند؛ در صورت پایان تنش‌های کنونی منطقه، عراق همچنان به اجرای توافقنامه‌های دو جانبه اخیر با همسایگان خود ادامه خواهد داد. 

از سوی دیگر، حیدر الملا عضو سابق پارلمان عراق و از رهبران ائتلاق اصلاح و سازندگی به «الشرق الاوسط» گفت: محمد الحلبوسی رئیس پارلمان عراق به ایران و ایالات متحده سفر و فرصت‌های وساطت بین دو طرف و آنچه که می‌توان برای کاهش تنش در منطقه را بررسی خواهد کرد.

الملا دربارهٔ میزان کارساز بودن این میانجیگری گفت: «ما امروز رو در روی یک واقعیت هستیم؛ یا اینکه ایران به میز مذاکره برای بررسی پیامدهای ناشی از نفوذ در منطقه چه در یمن و چه در منطقه خلیج یا عراق و شام و کاهش آن برگردد یا دست و پنجه نرم کردن با حمله نظامی احتمالی».

الملا توضیح داد: «باتوجه به این داده‌ها، صحبت کردن دربارهٔ میانجیگری‌ها در این مرحله چیزی جز تحرک در وقت اضافه نیست به طوری که منطقه پس از ماه رمضان به سوی دو احتمال حرکت می‌کند؛ یا مذاکره برای کاهش نفوذ ایران در منطقه یا عملیات نظامی برای خنثی کردن این نفوذ».

از سوی دیگر، احسان الشمری رئیس مرکز اندیشه سیاسی در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است: «این سفرها و تلاش‌های رهبران عراق پس از نشست رئیس‌جمهور با سیاستمداران عراق حاصل شده‌است به طوری که سازوکاری برای حرکت در این مسیر و همچنین تعامل با جنگ احتمالی در همه جوانب وضع شده‌است».

الشمری افزود: «عراق در دل بحران واقع شده‌است بنابراین باید به صورت جدی و بدون در نظر گرفتن نتائج این تلاش‌ها حرکت کند».

در این میان، نوری المالکی نخست‌وزیر پیشین عراق به تنش موجود در روابط ایران و آمریکا اشاره و بیطرفی در این زمینه را رد کرد و گفت: «با توجه به اظهارات رهبران ایران مبنی بر اینکه این کشور خواهان جنگ نیست، زبان بیطرفی دیگر قابل قبول نیست».

 المالکی روز شنبه در دیدار با محمد الحلبوسی رئیس مجلس عراق برای تحولات سیاسی و امنیتی گفت: «منطقه با چالش‌های بزرگی روبروست و ضرورت دارد به منظور آرام کردن اوضاع سیاست تشدید تنش و زور را از منطقه دور کرد».

وی اظهار امیدواری کرد که تلاش‌های عراق به پایان تنش موجود میان واشنگتن و تهران بیانجامد. در مقابل، ایاد علاوی نخست‌وزیر اسبق عراق و رهبر تشکل المنبر العراقی نیز خواستار اعمال وضعیت فوق‌العاده برای مقابله با پیامدهای این بحران شد.

به گفته علاوی، «این طرح و جزئیات وضعیت فوق‌العاده را تشکل المنبر العراقی با همفکری رهبران سیاسی مختلف تدوین کرده و با محوریت امنیت و سلامت عراق، به مسائل مالی، اقتصادی، امنیت غذایی و رسانه ای می‌پردازد».