عبد الباسط الساروت؛ «بلبل انقلاب» و «چه گوارا»‌ سوریه

دیوارنگاری مخالفان سوریه با طرح چهره عبد الباسط الساروت (فرانس پرس)
دیوارنگاری مخالفان سوریه با طرح چهره عبد الباسط الساروت (فرانس پرس)
TT

عبد الباسط الساروت؛ «بلبل انقلاب» و «چه گوارا»‌ سوریه

دیوارنگاری مخالفان سوریه با طرح چهره عبد الباسط الساروت (فرانس پرس)
دیوارنگاری مخالفان سوریه با طرح چهره عبد الباسط الساروت (فرانس پرس)

شرح حال عبد الباسط الساروت همچون حکایت هشت ساله سوریه است. داستان زندگی او با سرگذشت نیروهای نظامی یا شهروندان غیر نظامی مخالف حکومت سوریه فرق دارد. 
حکایت عبد الباسط دربرگیرنده همه «تحولات و رویدادهای» سوریه است؛ از اعتراضات مسالمت آمیز گرفته تا درگیری های نظامی. او تجربه اعتراضات و محاصره و آوارگی و فقر را در همه جای کشورش از سر گذراند؛ از حمص (پایتخت انقلاب) گرفته تا ادلب (آخرین پایگاه اپوزیسیون).
الساروت پیش از آغاز انقلاب سوریه در ۲۰۱۱ دروازه بان تیم ملی فوتبال جوانان سوریه و دروازه بان تیم «الکرامه» حمص بود و به همین خاطر نیز نام او را «نگاهبان انقلاب» گذاشتند. او از جمله نخستین کسانی بود که به اعتراضات مسالمت آمیز در سوریه پیوست و بعدها به عنوان هماهنگ کننده و رهبر اعتراضات مطرح شد. 
او هم شرکت کننده و هم هماهنگ کننده و برگزار کننده اعتراضات بود و بعدها کار هدایت اعتراضات را به عهده گرفت. او برای انقلاب سوریه سرود می خواند و «خواننده انقلاب» یا «بلبل انقلاب» لقب گرفت. الساروت از جمله اولین کسانی بود که به عملیات نظامی و پیکار پیوست. وقتی اعتراضات سوریه به خشونت کشیده شد الساروت اسلحه به دست گرفت و در جبهه های درگیری در کنار نیروهای اپوزیسیون رژیم سوریه در حمص پیکار کرد. 
محاصره حمص دو سال طول کشید و نیروهای حکومتی در نیمه های ۲۰۱۴ وارد مناطق حضور نیروهای اپوزیسیون در «پایتخت انقلاب» شدند. الساروت هم در کنار دیگر نیروهای اپوزیسیون به ادلب منتقل شد. به ادلب «سوریه کوچک» می گفتند چرا که نیروها و گروه های اپوزیسیون از همه بخش های سوریه به ادلب منتقل شدند.
الساروت در آغاز به عضویت گروه های اسلام گرا و بعدها گروه های میانه رو در آمد و به گفته یکی از فرماندهان «ارتش العزه» محمود المحمود به عنوان یکی از «نمادهای انقلاب» مطرح شد. المحمود از الساروت با عنوان «جوان خوش اخلاق و پیکارجوی با همت و با اراده انقلابی شناخته می شد که همواره عزم و اراده را به هم قطارانش منتقل می کرد». الساروت هم پیشگام تظاهرات مردم بود و هم طلایه دار در جبهه های درگیری در شمال حماه. او جزو اولین نیروهایی بودند که به دنبال حمله گروه های اپوزیسیون در شمال حماه در روز پنجشنبه وارد روستای تل ملح شد. او در ویدیویی به همرزمانش روحیه می داد و در عین حال بر تداوم درگیری ها.. تا دمشق تاکید می کرد. راجعین یا حمص و راجعین یا الغوطه الشرقیه از جمله سروده های معروف الساروت هستند.
او هم همچون بقیه رهبران گروه های اپوزیسیون از جمله عبد القادر صالح «فرمانده لشکر توحید» یا زهران علوش «فرمانده ارتش اسلام» کشته شد. صالح و علوش در حمله های هوایی در حلب و غوطه دمشق کشته شدند.
 الساروت با شعارها و سروده ها و مشارکت موثر در اعتراضات به «نماد انقلاب» تبدیل شد. او نیز همدرد ده ها هزار نفر از شهروندان کشورش بود که پدر و مادر و خویشاوندان خود را از دست داده اند.
 پدر و چهار تن از برادران الساروت در درگیری ها و بمباران در حمص کشته شدند. او هم همچون چندین میلیون نفر از هم وطنانش هم طعم محاصره را چشید و هم خانه به دوشی و آوارگی و فقر. 
فیلم «عوده الی حمص» (بازگشت به حمص) در سال ۲۰۱۴ به کارگردانی طلال دیرکی روی پرده سینما رفت. این فیلم داستان دو جوان حمصی را بازگو می کرد که یکی از آنها ساروت بود. 
آلبوم سروده های معروف او که در اعتراضات سال ۲۰۱۲ رواج پیدا کردند منتشر شد. عکس او روی تمبرها در سال ۲۰۱۲ چاپ شد. این تمبرها توسط مخالفان برای ثبت رویدادهای انقلاب طراحی شدند.
همزمان با انتشار خبر درگذشت الساروت هواداران رژیم جشن و پایکوبی کردند و او را «تروریست» خواندند. مخالفان رژیم با ارسال پیام تسلیت به او لقب های فراوانی دادند.. که آخرین مورد «چه گوارای سوریه» بود.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.