روحانی منتقدان برجام را وسوسه کرد: رفع تحریم تسلیحاتی تا سال آینده

روحانی منتقدان برجام را وسوسه کرد: رفع تحریم تسلیحاتی تا سال آینده
TT

روحانی منتقدان برجام را وسوسه کرد: رفع تحریم تسلیحاتی تا سال آینده

روحانی منتقدان برجام را وسوسه کرد: رفع تحریم تسلیحاتی تا سال آینده

حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران ضمن بهره‌برداری از فضای انتقادی در ایران از قراردادن محمدجواد ظریف وزیر خارجه این کشور در سیاهه تحریم‌های آمریکا، برای دفاع از توافق هسته ای گفت: اگر برجام تا سال آینده پابرجا بماند «تمامی تحریم‌های تسلیحاتی لغو می‌شود».
به گزارش الشرق الاوسط، حسن روحانی در جلسه شورای اداری استان آذربایجان شرقی در تبریز، روی ادامه برجام شدیداً تأکید کرد چرا که به گفته او، اگر این توافق تا سال آینده پابرجا بماند «تمامی تحریم‌های تسلیحاتی لغو می‌شود و هر سلاحی را می‌توانیم بخریم و بفروشیم و آماده برای این کار هستیم».
ناظران این اظهارات را نوعی تطمیع منتقدان داخلی برجام به دریافت امتیازات بیشتر از قبل ادامه حضور در برجام توصیف کردند.
یک روز پیش از این، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران گفته‌است با ادامه شرایط کنونی در مذاکرات با کشورهای باقیمانده در برجام، عملیاتی نشدن کانال سازوکار مالی موسوم به اینستکس و محدودشدن فروش نفت ایران و عدم بازگشت درآمدهای نفتی ایران، ایران گام سوم کاهش تعهدات برجامی خود را عملی خواهد کرد.
رئیس‌جمهوری ایران روز پنجشنبه ۱۰ مرداد از ادامه مذاکرات با طرف‌های برجام خبر داد و گفت که ممکن است در هفته‌های آینده به نتایج مثبتی در مذاکرات برسیم.
روحانی گفت اگر مذاکرات ثمر ندهد، ایران گام سوم کاهش تعهداتش در برجام را برمی‌دارد. در عین حال تأیید کرد که پیشنهادهای ارائه شده توسط طرف‌های مقابل ایران در برجام، «متوازن» نبوده و «ما نپذیرفته‌ایم».
رئیس‌جمهوری ایران در اولین واکنش رسمی به تحریم محمد جواد ظریف، این اقدام را «کاری کودکانه» خوانده و گفته‌است این تحریم‌ها به معنای «ترس» آنها از ظریف است.
روحانی خطاب به مقام‌های آمریکایی گفته‌است «از یک سو می‌گویید آماده مذاکره هستیم و از یک سو وزیر را تحریم می‌کنید.»
رئیس‌جمهوری ایران گفته‌است دولت آمریکا «قبلش غلط‌های بالاتری کرده و رهبر را تحریم کردند.» او گفته‌است این اقدامات نشان می‌دهد «دشمنان»، «عاجز» شده‌اند.
واکنش‌ها در ایران به تحریم ظریف از سوی آمریکا
در همین رابطه، محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در توییتر نوشت: «تحریم آقای ظریف به ایشان آسیبی وارد نمی‌کند، ولی این اقدامات جاهلانه، برای رژیم آمریکا جز زیان، چیزی در برندارد».
عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران در واکنش به تحریم محمدجواد ظریف از سوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: تحریم محمد جواد ظریف نشان داد آمریکا در عرصه‌های سیاسی و دیپلماتیک توان رویارویی با فرزندان این مرز و بوم را ندارد.
او در صفحه رسمی اینستاگرامش نوشت: نه تیر دشمن نه بند تحریم ما را از پیشبرد منافع ملی باز نخواهد داشت.
ستاد کل نیروهای مسلح نیز در بیانیه‌ای اقدام آمریکا در تحریم وزیر خارجه ایران را محکوم و اقدام آمریکا «غیردیپلماتیک و از سر استیصال» توصیف کرد. ستاد کل نیروهای مسلح در این بیانیه، مقام‌های آمریکایی را «فاقد کمترین هوش سیاسی» توصیف کرده‌است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در بیانیه‌ای تحریم وزیر امور خارجه ایران توسط آمریکا را محکوم کرد و آن را «مضحک، غیرقانونی و نابخردانه» دانست.
عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان هم تحریم ظریف را با سقوط مجسمه آزادی مترادف دانست. او در توییتر نوشت اقدام آمریکا یعنی «دروغ بودن همه گفته‌های دونالد ترامپ» و «کذب بودن آزادی بیان مورد ادعای آمریکا».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»