دومین گزارش جاوید رحمان: ضربه تحریم‌ها به فروش نفت و ارزش پول ایران

از آزار و اذیت مدافعان حقوق بشر تا نقض حقوق اقلیت‌ها و قومیت‌ها

دومین گزارش جاوید رحمان: ضربه تحریم‌ها به فروش نفت و ارزش پول ایران
TT

دومین گزارش جاوید رحمان: ضربه تحریم‌ها به فروش نفت و ارزش پول ایران

دومین گزارش جاوید رحمان: ضربه تحریم‌ها به فروش نفت و ارزش پول ایران

جاوید رحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران در تازه‌ترین گزارش خود از تأثیر قوی منفی بازگشت تحریم‌های اقتصادی آمریکا بر مردم ایران، فروش نفت و ارزش پول ملی سخن گفته‌است. او همچنین دربارهٔ شرایط حقوق بشری در ایران نسبت به وضعیت آزادی بیان، وضع وکلا، اثرات سیل، زنان، فعالان مدنی، روزنامه نگاران، فعالان کارگری و اقلیت‌های ملی و مذهبی ابراز نگرانی کرده‌است.
به گزارش الشرق الاوسط، جاوید رحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، دومین گزارش خود در مورد وضعیت حقوق بشر ایران را به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه کرد. این گزارش که ۳۰ ژانویه (۱۰ بهمن) تهیه شده روز چهارشنبه ۸ اسفند در چهلمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه شد.
گزارشگر ویژه در این گزارش بیش از هر بخش به بررسی حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی در ایران پرداخته و همچنین از رفتار ایران در قبال اقلیت‌های قومی، از جمله عرب‌های اهوازی، ترک‌ها، بلوچ‌ها و کردها انتقاد کرده‌است.
این گزارش همچنین از نقض حقوق و تبعیض علیه سنی‌ها، دراویش گنابادی، اهل حق، و اعضای عرفان حلقه سخن گفته‌است.
این گزارش، همچنین به سرکوب شهروندان عرب اهوازی از جمله در ماجرای سیل خوزستان و محکومیت شماری از ترک‌های آذری به اقدام علیه امنیت ملی اشاره کرده‌است.
در این گزارش آمده‌است: عربهای اهواز که در حدود ۵ میلیون نفر تخمین زده می‌شوند، همچنان در معرض نقض حقوق‌هایشان هستند از جمله نقض حق آزادی تجمع و انجمن و حق آزادی نظر و بیان.
به گفته او، «مقامات ایران بنا به گزارشات قوانین امنیت ملی کلی اعمال کردند تا مدافعان و فعالان حقوق بشر را هدف قرار بدهند شامل آنهایی که به تلاش‌های امدادرسانی به سیل زدگان در سال ۲۰۱۹ در بخش‌هایی از استان‌های گلستان، اهواز (خوزستان) و سیستان و بلوچستان کمک می‌کردند. حداقل ۷۰ عرب اهوازی داوطلب کمک رسانی به سیل زدگان توسط سرویس امنیتی ایران در این استان به دلایل نامشخص دستگیر و زندانی و تعدادی از موسسه‌های عربی تعطیل شدند. آنها تلاش کرده بودند که به قربانیان سیل در اهواز (خوزستان) مواد غذایی و پتو برسانند».
طبق این گزارش، نیروهای سپاه پاسداران در انحراف و هدایت جریان سیل به سمت مزارع کشاورزان محلی در این استان برای در امان ماندن تأسیسات نفتی نقش داشتند.
گزارشگر ویژهٔ حقوق بشر سازمان مل در ایران، در این گزارش گفته‌است «مناطق بلوچ که حدود ۲ تا ۳ میلیون نفر جمعیت دارند از توسعه‌نیافته‌ترین مناطق کشور است و مناطق کردستان نیز که در استان‌های مختلف ازجمله آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه قرار دارد، توسعه‌نیافته و دارای نرخ بالای بیکاری است. شمار بسیار اندکی از مقامات ارشد حکومتی کرد هستند و زبان کردی نیز در مدارس به‌طور رسمی تدریس نمی‌شود، بلکه گروه‌های غیردولتی آن را تدریس می‌کنند». این گزارش می‌گوید تقریباً حدود نیمی از مجموع زندانیان سیاسی ایران کرد هستند.
گزارشگر ویژهٔ سازمان ملل از استفاده از نیروی بیش‌ازحد و کشتارهای غیرقانونی علیه حمل‌کنندگان کالاهای بین مرزی مناطق کردستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، و آذربایجان غربی ابراز نگرانی کرده‌است.
جاوید رحمان در خلاصه این گزارش تأکید می‌کند که تداوم اعتراضات در ایران از جمله نشان‌دهنده نارضایتی‌های طولانی‌مدت مردم از وضعیت حقوق بشر در این کشور است. به نوشته این گزارش، چالش‌های فزاینده اقتصادی پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا نیز وضعیت نارضایتی را وخیم‌تر کرده‌است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران در بخش دوم گزارش خود از تداوم اجرای حکم اعدام مجرمان زیر ۱۸ سال ابراز نگرانی کرده و این اعدام‌ها را نقض تعهدات قوانین بین‌المللی ایران دانسته‌است.
رحمان جاوید با اشاره به این که به لحاظ قانونی امکان اعدام دختران ۹ ساله و پسران ۱۵ ساله وجود دارد، نوشته‌است: «دست‌کم از سال ۲۰۱۳ تاکنون ۳۳ مجرم زیر ۱۸ سال اعدام شده‌اند.»
گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران سپس از مجلس و قوه قضاییه خواسته‌است اعدام نوجوانان زیر ۱۸ سال متوقف شود.
وی اعلام کرده‌است ایران در سال ۲۰۱۸، ۲۳۵ بزرگسال و کودک را اعدام کرده و در حالی که شمار اعدام‌ها به پایین‌ترین رقم از سال ۲۰۰۷ تاکنون رسیده، «ایران همچنان یکی از بالاترین نرخ‌های اعدام در جهان را دارد».
جاوید رحمان همچنین گفته‌است ایران مجازات اعدام را در مورد بیش از ۸۰ درصد جرائم از جمله زنا، همجنسگرایی، داشتن مواد مخدر، «محاربه»، فساد فی‌الارض، کفرگویی و توهین به پیامبر اسلام (سب‌النبی) اعمال می‌کند. به گفته او بسیاری از این جرائم بر اساس «میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی» جرم محسوب نمی‌شوند.
گزارشگر ویژه سازمان ملل همچنین به اعدام مجرمان زیر سن قانونی در ایران اشاره کرده و گفته‌است از هفت «کودک-مجرم» که در ۲۰۱۸ اعدام شدند دو نفر ۱۷ سال داشتند.
بر اساس گزارش‌های واصله دو متهم زیر ۱۸ سال که در آوریل به اتهام تجاوز و دزدی اعدام شدند، زیر شکنجه به این جرائم اعتراف کرده بودند.
رحمان با تکرار و تأکید بر بیانیه میشل باشله کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفته‌است اعدام کودکان «مطلقاً ممنوع است و باید فوراً متوقف شود».
گزارشگر ویژه سازمان ملل در ادامه گزارش خود نگرانی عمیقش را در مورد بازداشت‌های خودسرانه دوتابعیتی‌ها و شهروندان غیرایرانی، زندانی کردن، بدرفتاری و خودداری از رساندن کمک‌های درمانی به آن‌ها بیان کرده‌است.
این گزارش که بر اساس یک قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل تهیه شده‌است، می‌گوید جاوید رحمان، بار دیگر از ایران می‌خواهد که اجازه دهد برای انجام وظایفش، به ایران سفر کند.
جاوید رحمان در پایان توصیه‌هایی را مطرح کرده‌است، از جمله این‌که به گزارشگر ویژه سازمان ملل اجازه ورود به ایران داده شود تا شرایط حقوق‌بشری را بررسی کند، تهدید علیه مدافعان حقوق‌بشر برداشته شود و زندانیان دو تابعیتی آزاد شوند و اعضای اقلیتهای مذهبی رسمی و غیررسمی هدف آزار قرار نگیرند.
مقامات ایران تضمین کنند که همه افراد که به هر گونه جرمی که متهم می‌شوند از روندهای صحیح دادرسی و محاکمه عادلانه برخوردار باشند.
ایران در ده سال گذشته به هیچ‌کدام از سه گزارشگر ویژه ای که برای گزارش به سازمان ملل انتخاب شدند، اجازه نداد برای بررسی وضعیت حقوق بشر، به ایران سفر کنند.
گزارشگر سازمان ملل برای تهیه گزارش وضعیت حقوق بشر ایران، اطلاعات و نوشته‌های ارائه شده از منابع مختلف از جمله نهادهای غیردولتی، مدافعان حقوق بشر، دولت‌ها، سازمان‌های رسانه ای را منطبق با مقررات شورای حقوق بشر بررسی کرده‌است. گزارش می‌گوید نمایندگان ایران نیز برای تهیه این گزارش، تماس داشته‌اند.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»