حمایت جانسون از «طرح ترامپ» به جای «برجام»

اروپایی‌ها «مکانیسم ماشه» را علیه ایران فعال می‌کنند *جنگ لفظی لندن و تهران درپی بازداشت سفیر بریتانیا

حمایت جانسون از «طرح ترامپ» به جای «برجام»
TT

حمایت جانسون از «طرح ترامپ» به جای «برجام»

حمایت جانسون از «طرح ترامپ» به جای «برجام»

بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا، روز سه‌شنبه از دونالد ترامپ رئی جمهوری ایالات متحده خواست تا «طرح جدیدی» برای «جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» ارائه کند.
به گزارش الشرق الاوسط، جانسون گفته «اگر بخواهیم برجام را از بین ببریم باید جایگزینی برای آن داشته باشیم.. بیایید برای تغییر توافق همکاری کرده و به جای آن توافق ترامپ را بگذاریم».
دونالد ترامپ همواره برجام را یک توافق «بد» نامیده و خواستار جایگزین شدن آن با یک توافق فراگیرتر با ایران شده‌است.
ایران روز یک‌شنبه، 15 دی‌ماه، «گام پنجم و نهایی» کاهش تعهدات برجامی‌اش را اعلام کرد و توضیح داد که در گام پنجم «آخرین مورد کلیدی از محدودیت‌های عملیاتی خود در برجام، یعنی محدودیت در تعداد سانتریفیوژها را کنار می‌گذارد».
 او خواستار کاهش تنش‌ها بین ایران و ایالات متحده شده و گفته بریتانیا خواهان درگیری در منطقه نیست.
جانسون افزود «انتظار هیچ گونه افزایش تنش دیگری با ایران را نداریم».
از سوی دیگر، رویترز سه‌شنبه 24 دی / 14 ژانویه به‌نقل از دو دیپلمات اروپایی نوشت، فرانسه، بریتانیا و آلمان روز سه‌شنبه به اتحادیه اروپا اطلاع خواهند داد که مکانیسم ماشه در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به‌دلیل نقض جدید برجام از سوی ایران، به‌اجرا خواهند گذاشت.
دیپلمات‌ها گفتند که این تصمیم با هدف نجات توافق مورد مذاکره با ایران و بازگرداندن ایران به تعهدات خود انجام می‌گیرد اما هدف از آن اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران نیست.
از سوی دیگر، جنگ لفظی لندن و تهران درپی بازداشت سفیر بریتانیا در ایران ادامه یافت و وزیر خارجه بریتانیا خواستار بازنگری در تأمین امنیت سفارت خود در تهران شد.
دومینیک راب وزیر خارجه بریتانیا به دنبال بازداشت موقت سفیر این کشور در تهران گفت که لندن در خصوص تأمین امنیت سفارت خود در ایران، بازنگری می‌کند.
دومینیک راب که در پارلمان حاضر شده بود، با اشاره به بازداشت کوتاه سفر بریتانیا در تهران گفت که اقدامات امنیتی برای سفارت بریتانیا در ایران در دست بازنگری قرار گرفته‌است.
راب در این رابطه تأکید «اولویت، امنیت کارمندان و شهروندان ما در منطقه است».
وی بازداشت سفیر بریتانیا در تهران را «نقض آشکار قوانین بین‌الملل» نامیده‌است.
برخی ناظران معتقدند که احتمال تکرار حوادث 2011 و افزایش مجدد تنش میان تهران و لندن و جود دارد، به طوری که در آن حوادث به سفارت بریتانیا حمله شد و سفیر آن کشور اخراج شد.
در همین خصوص خبرگزاری امنیتی تسنیم گزارش داد که احمد علم الهدی روحانی تندرو و امام جمعه مشهد انتقاد شدیدی حرکت سفیر بریتانیا در تهران مطرح کرده و گفته‌است «سفیر انگلیس اخراج شود بالاترین محبت در حق اوست».
این عضو مجلس خبرگان رهبری گفته «چرا که گر این عنصر ناپاک دست نیروهای خط حاج قاسم سلیمانی می‌افتاد تکه بزرگش، گوشش بود».
در همین خصوص خبرگزاری امنیتی فارس نیز گزارش داد «در جلسات 2 روز گذشته 21 نماینده مجلس از فراکسیونهای مختلف از جمله امید و اصولگرا خواستار اخراج سفیر انگلیس از تهران شدند و تذکرات نمایندگان برای اخراج این سفیر ادامه دارد».
رسانه‌های داخلی ایران همچنین خبر دادند «جمعی از دانشجویان و طلاب امروز 24 دی ماه با مطالبه اخراج سفیر انگلیس از کشور مقابل وزارت امور خارجه تجمع می‌کنند».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»