انتقادهای روسیه از «لجاجت» بشار اسد

ورود کارشناسان روسی به کارزارهای رسانه ای: «قدرت اسد در نبود جایگزین» * مسکو به دنبال «اصلاحات جدی» در سوریه است

انتقادهای روسیه از «لجاجت» بشار اسد
TT

انتقادهای روسیه از «لجاجت» بشار اسد

انتقادهای روسیه از «لجاجت» بشار اسد

با ادامه مباحثات و هجمه‌های رسانه ای میان مسکو و دمشق، محافل روسی به جای مخابره "پیام‌های رسانه ای" که منعکس کننده نارضایتی یا عصبانیت آنها بود، به سمت توسعه سناریوها در مورد ماهیت روابط مسکو و رژیم متمایل شدند.
به گزارش الشرق الاوسط، این تحول، تلاشی برای «کنترل آهنگ مواضع روس» در قبال بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه عنوان شده‌است.
با وجود عدم موضع‌گیری رسمی روسیه، اخیراً موضع‌گیری صورت گرفته که به نظر می‌رسد در پاسخ به تلاش‌های اخیر دمشق برای جلوگیری از افزایش جدال رسانه ای باشد.
در همین راستا، خبرگزاری دولتی «نووستی» مصاحبه‌هایی را با شخصیت‌های روسی موید نظام سوریه منتشر کرد که در طی آنها از اهمیت اظهارات رهبران مخالفان دربارهٔ تغییر در موضع روسیه و اینکه مسکو در حال آماده‌سازی برای کنار گذاشتن اسد کم کرده‌است.
در این میان، ناگهان دیمیتری سابلین رئیس گروه «دوستی پارلمانی روسیه و سوریه» وارد این جدل‌ها شد و این حملات رسانه ای را محکوم کرد و گفت «بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه از حمایت اکثریت مردم برخوردار است و در صورت کاندیداتوری در انتخابات پیروز می‌شود».
همین عبارت در شمار زیادی از رسانه‌های دیگر نیز تکرار شد که در میان آنها مقاله ای از زاور کارایو پژوهشگر روس در شبکه مستقل «svobodnaya pressa» آن را از زاویه ای دیگر مطرح کرده‌است، وی با اشاره به اینکه «عدم وجود جایگزین، در عمل، عنصر قدرت را در دست اسد نگه داشته‌است، زیرا او سعی می‌کند از شکاف‌ها در روابط بین مسکو و تهران سوءاستفاده کند و سعی می‌کند سیاست دوری از مسکو را دنبال کند، این بدان معنی است که او بدون مقاومت شدید به اصلاحات مورد نیاز تن نخواهد داد و این مسئله اوضاع را برای مسکو مشکل‌تر می‌کند».
اما تحول چشمگیر در این کش و قوس، ورود محققان کارکشته در دفتر مؤسسه «کارنگی برای صلح» در مسکو به خط این بحث‌ها بود؛ آنتون مارداسوف و کریل سیمونوف در مقاله مشترکی با عنوان «روسیه بدون اسد»، مطالعه جامع از اوضاع را انجام دادند.
این نویسندگان معتقدند آنچه در هجمه‌های رسانه ای اخیر حائز اهمیت است این است که «فساد در رژیم اسد، توانایی‌های ضعیف آن و نداشتن شانس پیروزی در انتخابات آینده» را آشکار کرد و این که اوضاع وخیم اقتصادی در سوریه به‌طور جدی حاکی است که اوضاع در حال انفجار است، به طوری که «رژیم اسد در زمان جنگ قابل قبول بود؛ اما او در مرحله ساخت و ساز و بازسازی موفق نبوده‌است».
این دو نویسنده، چارچوب کلی برای اقدام روسیه در مرحله آینده را براساس «سوق دادن رژیم به سمت اصلاحات سیاسی و اقتصادی» پیش‌بینی کردند؛ بنابراین برای انجام این کار، نظام اسد باید به‌طور سازنده در کمیته تدوین قانون اساسی در ژنو برای اصلاح صوری سند اصلی کشور، سازماندهی مجدد مدیریت امور تجاری و مقابله با فساد شرکت کند».
نویسندگان همچنین اظهار کردند که مسکو «در حال انجام سناریویی از جابجایی نیروها و چهره‌هایی است که مانع اصلاح و تحول می‌شوند».
 آنها اضافه کردند که روسیه تاکنون نتوانسته‌است یک نخبه سیاسی وفادار به آن ایجاد کند و همچنین در ایجاد یک نیروی جدی سیاسی در کشور سهیم نبوده‌است.
آنها نتیجه گرفتند که «دربارهٔ نقش نظامی و امنیتی روسیه در سوریه اغراق شده‌است». آنها تشخیص دادند که ورود نظامی به سوریه حضور بین‌المللی روسیه را تقویت کرده‌است. اما آنها هشدار دادند که بن‌بست فعلی می‌تواند در مورد اثربخشی سیاست خارجی روسیه سؤال جدی ایجاد کند.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.