دشمن سرسخت حوثی‌ها: پایان نفوذ ایران در یمن نزدیک است

رییس ستاد مشترک ارتش یمن (الشرق الاوسط)
رییس ستاد مشترک ارتش یمن (الشرق الاوسط)
TT

دشمن سرسخت حوثی‌ها: پایان نفوذ ایران در یمن نزدیک است

رییس ستاد مشترک ارتش یمن (الشرق الاوسط)
رییس ستاد مشترک ارتش یمن (الشرق الاوسط)

سپهبد صغیر بن عزیز رییس ستاد مشترک ارتش یمن چندین بار هدف نقشه های خبثانه حوثی ها قرار گرفته است. ماجرای سوءقصد به جان صغیر بن عبد عزیز اولین اقدام حوثی ها علیه این مقام یمن نبود اما این اولین بار بود که دشمن سرسخت حوثی ها باخت. رابطه خصمانه و دشمنی صغیر بن عبد عزیز با حوثی ها سابقه طولانی دارد؛ یعنی از همان آغاز شورش حوثی ها علیه دولت یمن در نیمه سال ۲۰۱۴.
پسر و پسر برادر صغیر بن عزیز از جمله هفت نفری بودند که در جریان حمله به یکی از تاسیسات ارتش یمن در مارب (شرق صنعاء) کشته شدند. این حمله روز چهارشنبه (۲۷ مه) انجام شد و گمان می رود کار حوثی ها بوده است.
سپهبد صغیر بن عزیز پیش بینی کرد پایان کار حوثی ها و پایان نفوذ ایران در یمن نزدیک است. او در اولین اظهار نظر پس از حادثه سوءقصد با انتشار توییتی گفت «هر چقدر جنایت ها و ویرانگری شان افزایش یابد اقتدار و صلابت ما بیشتر می شود. روز به روز بیشتر متقاعد می شوم که پایان رژیم ارتجاعی ایران و حوثی ها نزدیک است».
او با اقتدار و یک تنه در ششمین نبرد در برابر شبه نظامیان حوثی ایستاد و کم نیاورد. بن عزیز اصرار داشت که با حوثی ها در منطقه العمشیه از توابع ناحیه حرف سفیان در استان عمران (شمال صنعاء) بجنگند. این منطقه دروازه اصلی به سمت استان صعده به شمار می رود. او در آن جبهه زخمی شد اما در برابر پیشروی حوثی ها ایستادگی کرد. حوثی ها منزلش را محاصره کردند. مرحوم علی عبد الله صالح رییس جمهور وقت یمن محمد ناصر احمد وزیر دفاع را مامور کرد تا بن عزیز را با هلی کوپتر به صنعاء منتقل کند.
سپهبد صغیر بن عزیز با توجه به سابقه درخشان ایستادگی و مقاومت در برابر پروژه شبه نظامیان حوثی توسط دولت یمن به عنوان رییس کمیته استقرار مجدد نیرو در شهر و بنادر حدیده در اواخر ۲۰۱۸ منصوب شد. این نهاد با توجه به توافق استکهلم تشکیل شد. کمیته استقرار مجدد نیرو در راستای مقابله با تلاش حوثی ها برای دور زدن توافق استکهلم نقش اصلی ایفا کرد. اعضای این کمیته دست حوثی ها را در ماجرای منصوب کردن عواملشان با یونیفرم ماموران گشت ساحلی رو کردند. بن عزیز در جولای پارسال رییس ستاد مشترک ارتش و فرمانده عملیات مشترک شد.
حوثی ها که به ماهیت دشمن سرسختشان پی برده بودند او را محاصره کردند و نگذاشتند اوضاع ارتش را سر و سامان دهد. بن عزیز اقداماتی برای اصلاحات بنیادین در ساختار ارتش یمن آغاز کرده بود. او به دنبال تقویت مهارت آموزی نیروهای ارتش بود. همه نیروها و سران حوثی ها از جمله عبد الخالق حوثی و ابو علی الحاکم برای حمله به مواضع ارتش یمن در بخش نهم بسیج شدند و حمله انجام شد. منابع نظامی متعددی گفتند برخی کشورهای منطقه از طریق عوامل حزبی که فرماندهی برخی یگان ها را در اختیار داشتند در این حمله نقش آفرینی کردند. عبد الخالق حوثی فرمانده شبه نظامیان در جریان عملیات تصرف صنعاء در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۴ است. ابو علی الحاکم رییس دستگاه اطلاعاتی حوثی ها است.
حوثی ها و برخی طرف های منطقه ای پس از اینکه پادگان فرضه نهم به دستشان افتاد به فروپاشی نهاد نظامی در این جبهه دلخوش کردند. عوامل برخی از احزاب در آن زمان بدون مقاومت و مبارزه از مواضعشان عقب نشینی کردند. حوثی ها با امید واهی فکر می کردند مارب سقوط خواهد کرد. بنابراین، آنها از سه محور به سمت مارب لشکرکشی کردند. نخست: از سمت صرواح در غرب، دوم: ار سمت بنی ضبیان -خولان، سوم: از سمت استان الجوف. شوک ناشی از این عملیات نظامی بر اثر اراده و عزم بن عزیز هضم و جلوی حمله بزرگ به مارب گرفته شد. عملیات نظامی ارتش به فرماندهی بن عزیز سه هفته طول کشید و نیروهای ارتش دوباره در جبهه های نهم و الجوف پیشروی کردند.
اقتدار رییس ستاد مشترک ارتش یمن تنها به دلیل دشمنی شدید با شبه نظامیان حوثی نیست بلکه او در بطن قبیله بزرگ شده است. قبایل یمن  در شمال کشور زندگی می کنند. او درستکار بوده و مهارت های مدیریتی و رزمی دارد. شخصیت صغیر بن عزیز الهام بخش جوانان ملی گرا در یمن شده است. این عوامل باعث شدند تا او به عنوان هدف شماره یک شبه نظامیان حوثی مطرح شود. حوثی ها به خوبی می دانند که حضور یک فرمانده عملیاتی مثل بن عزیز چه مفهومی دارد. بن عزیز از سوی طرف هایی که از اصلاحات او در ساختار و بودجه ارتش ضرر کرده اند هم مورد غضب است.
او نماینده حزب کنگره مردمی در دو دوره آخر پارلمان یمن بود. سپهبد صغیر بن عزیز از دعواهای حزبی کنار کشید و خط مشی مشخص برای مقابله با فرقه گرایی و دخالت ایران در یمن در پیش گرفت.
بن عزیز با توجه به این اصل در نبرد جبهه بخش حرف سفیان شرکت کرد. این بخش در دروازه غربی استان صعده واقع است. پس از آن، او در همه نبردهای دولت یمن علیه شبه نظامیان شرکت کرد. شبه نظامیان حوثی به رهبری حسین بدر الدین حوثی در ۱۴ ژوئن ۲۰۰۴ علیه دولت کودتا کردند. حسین بدر الدین حوثی، بنیانگذار گروه حوثی در آگوست ۲۰۰۴ توسط ارتش یمن کشته شد. بن عزیز در سال ۱۹۸۳ به عضویت نهاد نظامی که اسم آن «گارد جمهوری» بود درآمد. او در سال ۱۹۹۰ به درجه ستوان دومی و در سال ۲۰۰۷ به درجه سرتیپی ارتقا یافت. او در پست های نظامی گوناگونی از جمله فرمانده عملیات مشترک و فرمانده عملیاتی فعالیت کرد.
او دوره های تخصصی سازمان آزادیبخش فلسطین در حوزه امنیت پیشگیری در ۱۹۸۴ و دوره تخصصی صاعقه نیروهای گارد جمهوری در ۱۹۸۶ و دوره مربی نیروهای ویژه فرماندهی مرکزی نیروهای امنیتی را گذرانده است.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.