ایران با تعیین سفیر در صنعا پشتیبانی خود از حوثی‌ها را تقویت کرد

مردم ناراضی یمن خواستار واکنش به رفتار خصمانه تهران شدند

ایران با تعیین سفیر در صنعا پشتیبانی خود از حوثی‌ها را تقویت کرد
TT

ایران با تعیین سفیر در صنعا پشتیبانی خود از حوثی‌ها را تقویت کرد

ایران با تعیین سفیر در صنعا پشتیبانی خود از حوثی‌ها را تقویت کرد

ایران با اعزام سفیر به گروه وفادار به خود در صنعا، پشتیبانی سیاسی و نظامی خود را از شبه نظامیان کودتاگر حوثی در یمن تقویت کرده‌است که این اقدام نارضایتی گسترده‌ای را در افکار عمومی یمن همراه با مطالبه از دولت مشروع برای واکنش به این گام خصمانه تهران را به همراه داشته‌است.
تهران سالها از اذعان رسمی به گروه حوثی اجتناب می‌کرد، تا اینکه این گروه، در آگوست ۲۰۱۹، ابراهیم الدیلمی یکی از نزدیکان به رهبر این گروه را به عنوان سفیر ادعایی در تهران منصوب کرد، تهران نیز او را به رسمیت شناخت و دفتر سفارت یمن را تحویل وی داد.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران امروز (شنبه) در پاسخ به سؤال خبرگزاری فارس دربارهٔ ورود سفیر جدید ایران به یمن ضمن تأیید این خبر گفت که حسن ایرلو سفیر تام‌الاختیار و فوق‌العاده ایران در یمن وارد صنعا شده‌است.
به گفته وی، ایرلو به زودی رونوشت استوارنامه خود را به هشام شرف وزیر خارجه کودتا و استوارنامه خود را به مهدی المشاط رئیس شورای عالی سیاسی کودتا در یمن تقدیم خواهد کرد.
در حالی که ایران راه ورود ایرلو به صنعا را فاش نکرده‌است، منابع مطلع در صنعا گزارش دادند که وی چهارشنبه گذشته با هواپیمای عمانی وارد شد که ۲۸۳ بیمار حوثی مجروح را که تحت معالجه بودند منتقل می‌کرد. این نقل و انتقال به عنوان بخشی از توافق با واشینگتن که بر اساس آن حوثی‌ها دو بازداشت شده با تابعیت آمریکایی و جسد نفر سوم را آزاد کردند.
رسانه‌های وابسته به گروه حوثی در آن زمان تأکید کردند که سایر اعضای این گروه که تعداد آنها مشخص نشده‌است نیز صنعا را به مقصد مسقط ترک کردند تا تحت معالجه قرار بگیرند.
فعالان یمنی، سازمان ملل و هواپیماهای آن را به تسهیل ورود فرماندهان و کارشناسان ایرانی به یمن برای کمک به استقرار حکم کودتا و پشتیبانی نظامی از آن، انتقال تکنیک‌های تولید مواد منفجره و آموزش ترکیب قطعات موشک‌ها و هواپیماهای بدون سرنشین قاچاقی متهم می‌کنند.
رسانه‌های حوثی چند روز پیش گزارش دادند که یک هواپیمای سازمان ملل متحد عبدالله صبری را پس از انتصاب او به عنوان سفیر حوثی‌ها در نزد رژیم سوریه، به جای نائف القانص، به دمشق منتقل کرد.
این رسانه‌ها همچنین اظهار داشتند که این گروه عبدالملک العجری یکی از رهبران و نظریه‌پرداز وفادار خود را به عنوان سفیر در دوحه منصوب خواهد کرد.
فعالان یمنی می‌گویند که دولت قانونی باید به این گام ایران به دلیل نقض حاکمیت، اصرار برای طولانی شدن جنگ و نقض قوانین و تصمیمات بین‌المللی پاسخ دهد.
در این زمینه، فارس البیل پژوهشگر سیاسی یمن به الشرق الاوسط گفت، "این اقدام را می‌توان اعتراف رژیم ایران به مسئولیت خود در فاجعه در یمن و چالشی برای جامعه جهانی و تلاش‌های آن برای صلح دانست و نباید از سوی دولت قانونی بی پاسخ بماند، "این سفیر وارد کشور شده در حالی که همه مبادی ورود و خروج تحت نظارت هستند و باید با یک حرکت دیپلماتیک گسترده مواجه شود."
البیل گفت: "این گام تحریک آمیز پیامی از سوی رژیم ایران است که به روشنی در برابر صلح در یمن ایستاده و بازوی حوثی خود را برای تشدید و پیچیدگی بیشتر مسئله تحت فشار قرار می‌دهد".
البیل اظهار کرد که تهران اجازه نمی‌دهد حوثی‌ها به حلقه صلح نزدیک شوند. وی افزود: "جامعه بین المللی اگر بخواهد مسئله یمن را حل کند باید معادله را از نو تنظیم کند. ایران مسئول جنگ و ویرانی است و همه تلاش‌های صلح را رد می‌کند و تا زمانی که تلاش‌های بین المللی مطابق با این چشم انداز انجام نشود، صلح در یمن از دسترس خارج می‌شود و دایره ویرانی در منطقه گسترش می‌یابد."
یمن رابطه دیپلماتیک خود را با تهران در ۲ اکتبر ۲۰۱۵ قطع کرد و رژیم ایران را ملزم به رعایت مفاد ماده ۴۵ کنوانسیون وین دربارهٔ روابط دیپلماتیک ۱۹۶۱ و محافظت از مقرهای نمایندگی دیپلماتیک یمن در تهران کرد.
رسانه‌های ایرانی سال گذشته، دیدار الدیلمی سفیر حوثی‌ها با علی خامنه ای رهبر ایران و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه وی مخابره کردند.
این هیئت نامه‌ای از عبدالملک حوثی رهبر این گروه شبه‌نظامی را تحویل خامنه ای داد. در این نامه بیعت گونه الحوثی نوشته: «ما ولایت شما را امتداد خط پیامبر اسلام و ولایت علی بن ابی طالب می‌دانیم». پس از آن، ایران، حوثی‌ها را به رسمیت شناخت.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.