قاضی تحت تحریم آمریکا پیروز احتمالی انتخابات ایران

REUTERS
REUTERS
TT

قاضی تحت تحریم آمریکا پیروز احتمالی انتخابات ایران

REUTERS
REUTERS

ایرانی‌ها امروز جمعه در حالی برای انتخابات ریاست جمهوری به پای صندوق‌های رای رفتند که علیرغم احتمال تعداد زیاد تحریم کنندگان انتخابات در سایه نارضایتی از اوضاع دشوار اقتصادی، پیش‌بینی می‌شود یک قاضی تندرو تحت تحریم‌های آمریکا پیروز این رقابت اعلام شود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، با توجه به مه آلود بودن تلاش‌های ایران برای احیای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵، تحلیلگران ایرانی، مشارکت در انتخابات را به عنوان همه‌پرسی روش رهبر ایران در مدیریت بحران‌ها می‌دانند.
آیت الله علی خامنه ای رهبر ایران، خواستار مشارکت گسترده در انتخابات شد و پس از رأی دادن در تهران گفت: «هر رأی وزن خود را دارد … بیایید، شرکت کنید و رئیس‌جمهور خود را انتخاب کنید … این برای آینده کشور شما مهم است».
محتمل‌ترین نامزد جانشینی حسن روحانی، ابراهیم رئیسی (۶۰ ساله) فوق محافظه کار است. رئیس‌جمهور بر امور روزمره دولت نظارت می‌کند و به رهبری گزارش می‌دهد.
این گزارش می افزاید: رئیسی که منتقد بی‌امان غرب مانند خامنه ای است، به اتهام دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی دهه‌ها پیش، تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد.
جیسون برودسکی تحلیلگر سیاسی، گفت: «اگر رئیسی انتخاب شود، او اولین رئیس‌جمهور ایران در تاریخ معاصر خواهد بود که نه تنها قبل از تصدی مقام، بلکه در زمان ریاست جمهوری مورد تحریم قرار می‌گیرد».
اگرچه صدها ایرانی از جمله بستگان مخالفان کشته شده در طول انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، خواستار تحریم انتخابات شد، انتظار می‌رود طرفداران وفادار دستگاه مذهبی به رئیسی رای دهند.
یک جوان با اشاره به ایرانیانی که توسط دشمنان کشته شدند، به تلویزیون دولتی گفت: «به احترام شهدا رای خواهم داد».
تلویزیون دولتی صحنه‌هایی از صف‌های طولانی کشیده شده به خارج از مراکز محل اخذ رای در چندین شهر را نشان داد.
بیش از ۵۹ میلیون ایرانی واجد شرایط رای دادن هستند.
مراکز رأی دهی در ساعت ۱۹:۳۰ به وقت گرینویچ بسته می‌شود، اما می‌توان آنها را برای دو ساعت دیگر تمدید کرد. انتظار می‌رود نتایج بعد از ظهر شنبه اعلام شود.
فرزانه ۵۸ ساله از شهر مرکزی یزد گفت: «رای من یک نه بزرگ به جمهوری اسلامی». وی گفت، برخلاف آنچه در تلویزیون دولتی نشان داده شد، «در اینجا تقریباً مراکز رای دهی خالی هستند».

* کم فروغ شدن ستاره عمل گرایان

پیروزی رئیسی، کم فروغ شدن ستاره سیاستمداران عملگرا را تأیید خواهد کرد، از جمله آنها روحانی است که با تصمیم واشنگتن برای خروج از توافق هسته ای و اعمال مجدد تحریم‌ها ضعیف شده‌است، در اقدامی که موجبات تضعیف همگرایی با غرب را فراهم کرده‌است.
با اعمال مجدد تحریم‌ها، صادرات نفت از ۲٫۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ به حدود ۲۰۰ هزار بشکه در برخی از ماه‌های سال ۲۰۲۰ کاهش یافته‌است، اگرچه تعداد آن افزایش یافته‌است. ریال ایران نیز از سال ۲۰۱۸ تاکنون ۷۰ درصد ارزش خود را از دست داده‌است.
رهبری مذهبی در ایران که به دلیل نرخ بالای تورم با ۳۹٪ و بیکاری با ۱۱٪ تحت فشار است، به مشارکت بالای مردم برای تقویت مشروعیت آن نیاز دارد، مشروعیتی که از سال ۲۰۱۷ با اعتراضات پی در پی علیه فقر و محدودیت‌های سیاسی آسیب دیده‌است.
روحانی پس از انداختن رأی خود گفت: «انتخابات مهم است و علیرغم مشکلات موجود باید در انتخابات شرکت کنیم و رای دهیم، ای کاش از روز ثبت‌نام نامزدها تا به امروز هیچ مشکلی نداشتیم»، اشاره ای آشکار به کمیسیون تندرو انتخابات (شورای نگهبان) که مانع حضور نامزدهای محافظه کار معتدل و برجسته شده‌است.
نظرسنجی‌های رسمی نشان می‌دهد که مشارکت از ۴۴ درصد فراتر نمی‌رود، رقمی که بسیار کمتر از انتخابات قبلی است.
حرف آخر دربارهٔ سیاست‌های هسته ای این کشور، نه از سوی رئیس‌جمهور، بلکه توسط خامنه ای زده می‌شود؛ بنابراین، پیروزی رئیسی، تلاش برای احیای توافق هسته ای و رهایی از تأثیر تحریم‌های نفتی و مالی ایران را مختل نخواهد کرد.

*مشکلات اقتصادی

در زمانه ای که مردم در داخل بیشترین سختی اقتصادی را احساس می‌کنند، حاکمان ایران نمی‌توانند ریسک آغاز مذاکرات از نقطه صفر را پس از انتخابات داشته باشند، زیرا آنها دریافتند که سرنوشت سیاسی آنها در گرو رفع بحران شدید اقتصادی است.
یک مقام دولتی با اشاره به رئیسی به رویترز گفت: «اگر او نتواند بحران اقتصادی را برطرف کند، ناگزیر اعتراضات فوران خواهد کرد».
رویترز می افزاید: سابقه رئیسی به عنوان قاضی تندرو ممکن است باعث نگرانی واشنگتن و لیبرال‌های ایرانی، به ویژه در سایه تمرکز رئیس‌جمهور آمریکا جو بایدن روی مسائل حقوق بشر در سراسر جهان شود.
خامنه ای در سال ۲۰۱۹ رئیسی که یک روحانی با مراتب متوسط علمی است، را به عنوان رئیس قوه قضاییه منصوب کرد. چند ماه پس از انتصاب، ایالات متحده او را به دلیل نقض حقوق بشر از جمله اعدام زندانیان سیاسی در دهه ۱۹۸۰ و سرکوب ناآرامی‌ها در سال ۲۰۰۹، تحریم کرد.
ایران هرگز انجام اعدام‌های دسته جمعی را تأیید نکرده و نیز صحبتی دربارهٔ آنها نکرده‌است. رئیسی، ۶۰ ساله، نیز به‌طور علنی دربارهٔ نقش خود در چنین رویدادهایی اظهارنظر نکرده‌است. طبق این گزارش، برجسته‌ترین رقیب رئیسی عبدالناصر همتی عملگرا و رئیس کل سابق بانک مرکزی است که می‌گوید پیروزی هر تندرویی منجر به تحریم‌های بیشتر از جانب قدرت‌های خارجی می‌شود.
وی در مبارزات انتخاباتی گفته‌است که اگر واشنگتن به «همزیستی مثبت» با تهران متعهد شود، ایران می‌تواند با ایالات متحده گفت و گو کند.
براساس گزارش رویترز، رئیسی از سپاه پاسداران، نهاد قدرتمندی که طی سال‌ها با طرح‌های اصلاحی مخالف بوده، نظارت بر سرکوب اعتراضات را بر عهده داشته و از نیروهای نیابتی برای طرح نفوذ منطقه ای ایران استفاده کرده، حمایت قابل توجهی می‌شود.
رئیس می‌گوید از گفت و گوها با شش قدرت بزرگ برای احیای مجدد حمایت می‌کند، اما در عین حال، او که همچون خامنه ای در زمینه تنش زدایی با غرب مردد است، می‌گوید هرگونه احیای مجدد توافق تنها از طریق یک دولت قدرتمند قابل دستیابی است.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»