آذربایجان تهدید کرد؛ اگر ایران دست از پا خطا کند، نیروهای بین‌المللی را وارد خواهیم کرد

انتشار تصاویر ماهواره‌ای از انفجار در تاسیسات موشکی تهران

آذربایجان تهدید کرد؛ اگر ایران دست از پا خطا کند، نیروهای بین‌المللی را وارد خواهیم کرد
TT

آذربایجان تهدید کرد؛ اگر ایران دست از پا خطا کند، نیروهای بین‌المللی را وارد خواهیم کرد

آذربایجان تهدید کرد؛ اگر ایران دست از پا خطا کند، نیروهای بین‌المللی را وارد خواهیم کرد

الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان در واکنش به مانورهای نظامی ایران در نزدیکی مرز این کشور که منجر به تشدید تنش میان دو طرف شده است، تهدید کرد که اگر ایران به این اقدامات و تحرکات نظامی خود ادامه دهد، پای قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را به میان می‌کشد.
رئيس جمهور آذربایجان در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی با ابراز تعجب از برگزاری رزمایش نظامی ایران در نزدیک رود ارس (مرز دو کشور) پس از بازرسی از کامیون های ایرانی که وارد خاک این کشور می‌شدند گفت: «این یک اتفاق بسیار شگفت آور است زیرا چنین اقدامی در دوران 30 ساله استقلال آذربایجان رخ نداده بود. البته هر کشوری می‌تواند هر رزمایش نظامی را که می‌خواهد در خاک خود انجام دهد. این حق حاکمیت اوست. اما سوال اینجاست که چرا اکنون و چرا در مرز ما؟ این سوالات را نه من بلکه جامعه آذربایجان می‌پرسند. آذربایجانی‌های سراسر جهان آن را می پرسند».
سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به انتقاد رئیس‌جمهور آذربایجان از مانور نظامی ایران در مرزهای قره‌باغ گفت، «مانور ایران در این مناطق  یک مسئله حاکمیتی است».
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگاران اظهار کرد: «در حالی که روابط خوب و محترمانه‌ای میان دو کشور وجود دارد، بیان آن به این شیوه مایه تعجب است».
وی افزود: «البته روشن است که جمهوری اسلامی ایران، حضور هرچند نمایشی رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزهای خود را تحمل نخواهد کرد و در این رابطه هر اقدامی را که برای امنیت ملی خود لازم بداند انجام خواهد داد».
در ادامه تنش ها، عباس موسوی سفیر ایران در آذربایجان، در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی ایرنا گفت که نیمه‌شب پنجشنبه تعدادی معترض در باکو به سفارت ایران «تعرض و بی‌احترامی» کردند.
وی گفت: «در پی تعرض و بی احترامی عده ای به سفارت ایران در باکو در نیمه شب گذشته و اعتراض شدید و پیگیری های رسمی، پلیس دیپلماتیک و وزارت کشور جمهوری آذربایجان چهار متعرض به سفارت ایران را شناسایی، بازداشت و بازجویی کرد».
نیروهای زمینی ارتش ایران دیروز (جمعه) رزمایش نظامی خود را در مناطق شمال غربی ایران و نزدیک مرز با آذربایجان، علیرغم انتقاد باکو از این اقدام آغاز کردند.
تلویزیون دولتی ایران نیز گزارش داد که مانور «فاتحان خیبر» از صبح دیروز آغاز شده است و تصاویری از تانک‌ها و خودروهای زرهی شرکت‌کننده در آن را پخش کرد، در این میان، هلیکوپترها اهداف زمینی را بمباران کردند.
سرتیپ کیومرث حیدری فرماندۀ نیروی زمینی ارتش ایران در حاشیه  این رزمایش به تلویزیون رسمی گفت: «به روابط خوب همسایگی احترام می‌گذاریم، اما ما حضور عناصر رژیم صهیونیستی و تروریست های (داعش) در منطقه را تحمل نخواهیم کرد».
مقامات ایرانی در روزهای اخیر در اشاره ضمنی به روابط نزدیک و همکاری نظامی بین باکو و تل آویو، بارها هرگونه حضور اسرائیلی در نزدیکی مرزهای خود را محکوم کرده اند.
ایران و آذربایجان دارای مرز مشترک نزدیک به 700 کیلومتری هستند. ایران روابط خوبی با همسایگان رقیب خود آذربایجان و ارمنستان دارد.
تهران در نوامبر 2020 ، از توافق این دو کشور همسایه برای توقف درگیری در منطقه مورد مناقشه قره باغ استقبال و بر لزوم دور نگه داشتن جنگجویان خارجی از مرزهای خود تاکید کرد.
این امر در پی گزارش ها و اتهامات متعددی از سوی چندین کشور علیه ترکیه که از آذربایجان حمایت می کند، مبنی بر انتقال اعضای گروه های طرفدار آذربایجان در شمال سوریه برای نبرد با نیروهای باکو در قره باغ، مطرح شده است.
در ایران جمعیت زیادی از تبار آذری، به ویژه در استان های شمال غربی هم مرز با آذربایجان و ارمنستان زندگی می کند.
از سوی دیگر، گروه تحقیقاتی «ایمج سَت اینتل» که مقر آن در اسرائيل است تصاویر ماهواره‌ای «تخریب مرکز تحقیقاتی سپاه پاسداران» در تهران را منتشر کرده است.
در این تصاویر دیده می‌شود که حدود یک چهارم این «پایگاه موشکی مخفی» در جریان عملیاتی جدید که در اوایل هفته جاری در خاک ایران انجام شده، نابود شده است.
در تصاویر منتشرشده مشاهده می شود که به قسمتی از ساختمان مذکور آسیب زیادی وارد شده است.
رسانه های داخلی ایران در تاریخ 26 سپتامبر از «وقوع حادثه آتش‌سوزی» در یکی از مراکز تحقیقات سپاه در غرب تهران خبر داده بودند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»