ولیعهد سعودی در قاهره

مصر: ولیعهد سعودی، مهمانی عزیز در قاهره است

رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
TT

ولیعهد سعودی در قاهره

رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)

شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد پادشاهی عربی سعودی سفر منطقه‌ای خود را شامل اردن و ترکیه را با سفر به مصر آغاز کرد؛ جایی که او اوایل دیروز (دوشنبه) جده را در راس یک هیئت بلندپایه رسمی سعودی به مقصد قاهره ترک کرد و در فرودگاه قاهره مورد استقبال عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور این کشور قرار گرفت.
بسام راضی سخنگوی رسمی ریاست جمهوری مصر در این باره گفت که ولیعهد سعودی میهمان عزیز وطن دوم خود یعنی مصر است.
وی افزود: انتظار می‌رود این سفر شامل مذاکرات دوجانبه بین ولیعهد سعودی و رئیس‌جمهور مصر باشد که در آن به کلیات روابط دوجانبه بین دو کشور برادر و راه‌های تقویت آن در زمینه‌های مختلف و همچنین بحث در مورد مسائل سیاسی منطقه ای و بین المللی مورد اهتمام مشترک پرداخته می‌شود. این سفر در چارچوب مشارکت استراتژیک عمیق و تاریخی قاهره و ریاض صورت گرفته است که هدف آن دستیابی به امنیت، ثبات، توسعه و صلح با رویکردی واحد به سود دو کشور، دو ملت برادر و ملت‌های عربی و اسلامی است.
دربار پادشاهی سعودی در بیانیه ای ضمن اعلام آغاز سفر رسمی ولیعهد سعودی به مصر، توضیح داد که این امر بر اساس دستورات خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز و بر اساس اشتیاق وی برای برقراری ارتباط و تقویت روابط بین پادشاهی (و کشورهای برادر) در همه زمینه ها و در پاسخ به دعوت جمهوری عربی مصر، پادشاهی هاشمی اردن و جمهوری ترکیه از شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و معاون رئیس شورای وزیران کشور صورت می گیرد. در این سفر، وی با سران این کشورها دیدار و در مورد روابط دوجانبه و راه های تقویت آنها در زمینه های مختلف و بحث در مورد موضوعات مورد اهتمام مشترک گفت و گو خواهد کرد.
سفر شاهزاده محمد بن سلمان به قاهره در چارچوب تمایل وی برای تقویت روابط کشورش با کشورهای منطقه و تاکیدی بر اهمیت نقش سعودی و عمق استراتژیک آن در محیط های منطقه ای و عربی است.


رئیس جمهور عبدالفتاح السیسی در دیدار دیروز خود با شاهزاده محمد بن سلمان در قاهره (واس)

سفر ولیعهد سعودی به مصر، چهارمین سفر رسمی وی طی پنج سال گذشته است که نشان دهنده علاقه خاص وی به مصر و نزدیکی ویژه و آشکار بین رهبری دو کشور است. شاهزاده محمد بن سلمان توجه ویژه ای به مصر دارد و این در ادامه نقش محوری سعودی در حمایت از مصر در زمینه های مختلف و علاقه آن به امنیت و ثبات مصر است که در بسیاری از مواضع تاریخی و حمایت سیاسی ریاض از قاهره مشهود بود.
دو کشور روابط اقتصادی نزدیکی دارند و این امر در اعلامیه صندوق سرمایه گذاری عمومی مبنی بر تزریق سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری با همکاری صندوق مستقل مصر با هدف تقویت مبادلات تجاری بین دو کشور مشهود است.
دو طرف همچنین روابط تجاری رو به رشدی دارند، به طوری که حجم مبادلات تجاری دو کشور طی شش سال گذشته (2016 - 2021) بالغ بر 179 میلیارد ریال سعودی (47.71 میلیارد دلار) بوده است و حجم صادرات غیرنفتی سعودی به مصر در سال 2021  با ثبت 7.2 میلیارد ریال (1.9 میلیارد دلار)، 6.9 درصد افزایش یافته است. 
سعودی همچنین 5 میلیارد دلار سپرده نزد بانک مرکزی مصر گذاشته است؛ این اقدام به حمایت سریع نقدینگی خارجی در مصر کمک می کند، از مذاکرات دولت مصر با صندوق بین المللی پول پشتیبانی می کند و ثبات نرخ مبادله پوند مصر را در دوره آینده تضمین می کند.
پادشاهی از طریق صندوق توسعه سعودی، به تقویت تلاش های عمرانی و توسعه ای مصر کمک می کند؛ کمک های صندوق به مبلغ 8846.61 میلیون ریال برای 32 پروژه در بخش های حیاتی برای توسعه و تامین مالی از جمله ساخت جاده ها، توسعه نیروگاه ها، نمک زدایی و تصفیه آب و ایجاد بیمارستان ها و جوامع مسکونی در مصر رسید.
در بعد اقتصادی نیز، صندوق صنعتی سعودی در حمایت و تامین مالی 17 پروژه مشترک با مصر به ارزش بیش از 393 میلیون ریال مشارکت داشته است و 27 کارخانه با سرمایه گذاری مصر در شهرهای صنعتی سعودی در تعدادی از زمینه ها مانند: صنایع لوازم الکتریکی، فلزات، صنایع غذایی، لاستیک و پلاستیک، صنایع پزشکی و غیره فعال است.
پیش بینی می شود که پروژه اتصال برق سعودی و مصر در صورت عملیاتی شدن، به تعدادی از مزایای مشترک برای دو کشور  از جمله افزایش قابلیت اطمینان شبکه های برق ملی، حمایت از پایداری آنها و بهینه سازی قابلیت های تولید موجود در آنها دست یابد.
در زمینه آموزشی نیز دانشگاه بین المللی ملک سلمان در سال 2020 تاسیس شد و یکی از خروجی های برنامه خادم حرمین شریفین برای توسعه شبه جزیره سینا است. این دانشگاه شامل 16 دانشکده و 56 رشته در 3 پردیس هوشمند در شهرهای الطور، راس سدر و شرم الشیخ است و به عنوان یکی از دانشگاه های نسل چهارم هوشمند معرفی شده است که هدف آن ارائه یک تجربه دانشگاهی منحصربه‌فرد است که در آن یادگیری با استفاده از آخرین فن‌آوری‌ها، تجربه کاربردی، دانش نظری، خدمات اجتماعی و توسعه محیطی ترکیب می‌شود.



سفر «تاریخی» ترامپ... و نشست سران خلیج‌ و آمریکا در ریاض

بخشی از استقبال ملک سلمان از رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، در جریان سفر پیشین او در سال ۲۰۱۷ (عکس از بندر الجلعود)
بخشی از استقبال ملک سلمان از رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، در جریان سفر پیشین او در سال ۲۰۱۷ (عکس از بندر الجلعود)
TT

سفر «تاریخی» ترامپ... و نشست سران خلیج‌ و آمریکا در ریاض

بخشی از استقبال ملک سلمان از رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، در جریان سفر پیشین او در سال ۲۰۱۷ (عکس از بندر الجلعود)
بخشی از استقبال ملک سلمان از رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، در جریان سفر پیشین او در سال ۲۰۱۷ (عکس از بندر الجلعود)

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، سفرش به پادشاهی عربی سعودی، امارات و قطر را «تاریخی» توصیف کرد. او این سخنان را در یک نشست خبری در کاخ سفید و پیش از حرکت به سمت ریاض، پایتخت سعودی، بیان کرد. این سفر نخستین برنامه رسمی خارجی ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش است که از ۱۳ تا ۱۶ مه انجام می‌شود و شامل توقف در قطر و امارات نیز هست.

ترامپ امروز سه‌شنبه وارد ریاض می‌شود، همان‌طور که در ابتدای دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش در ماه مه ۲۰۱۷ نیز سفرش را با دیدار از سعودی آغاز کرده بود. در آن سفر، او با ملک سلمان، خادم حرمین شریفین، دیدار کرد و چند توافق مهم میان دو کشور به امضا رسید.

پرچم‌های سعودی و آمریکا بر فراز پلی در پایتخت سعودی، ریاض، برافراشته شده‌اند (رویترز)

سفر مهم از نگاه کاخ سفید

کارولین لِویت، سخنگوی کاخ سفید، اهمیت ویژه‌ای برای این سفر قائل است. او در یک نشست خبری در روز جمعه گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ در تلاش است تا روابط با کشورهای خاورمیانه را تقویت کند.» او افزود که ترامپ پس از ۸ سال، بازمی‌گردد تا دیدگاه بلندمدتش برای خاورمیانه‌ای موفق و شکوفا را بازتاب دهد؛ جایی که ایالات متحده و کشورهای منطقه با یکدیگر همکاری می‌کنند تا افراط‌گرایی را شکست دهند و آن را با تبادلات فرهنگی و تجاری جایگزین کنند.

برنامه‌ای فشرده از دیدارها

بر اساس اعلام کاخ سفید، برنامه سفر ترامپ پر از جلسات دوجانبه، دیدار با تاجران و سرمایه‌گذاران و نیز مشارکت در «فروم سرمایه‌گذاری سعودی و آمریکا است».

روز چهارشنبه، ترامپ در نشست سران شورای همکاری خلیج‌ و آمریکا، که پنجمین دوره آن در ریاض است، شرکت خواهد کرد.

ولیعهد سعودی و رئیس‌جمهور آمریکا در جریان سفری که ولیعهد به ایالات متحده انجام داد (گتی)

وزارت خارجه آمریکا به روزنامه «الشرق الأوسط» اعلام کرد که این سفر نقش سعودی در میزبانی مذاکرات مربوط به جنگ اوکراین و تلاش‌هایش برای آرام‌سازی اوضاع در سودان و یمن را نادیده نخواهد گرفت. ساموئل وربرگ، سخنگوی منطقه‌ای وزارت خارجه آمریکا، گفت: «ایالات متحده از ابتکارات سعودی در زمینه حل سیاسی منازعات، تأمین بازارهای جهانی انرژی و مشارکت در ثبات منطقه از راه دیپلماسی منطقه‌ای و بین‌المللی قدردانی می‌کند.»

موضوعات کلیدی در دستور کار

وربرگ درباره محورهای گفت‌وگو در این سفر گفت که مباحثی راهبردی در زمینه «امنیت منطقه‌ای، همکاری‌های دفاعی، سرمایه‌گذاری در فناوری و انرژی‌های تجدیدپذیر» در دستور کار است. او تأکید کرد که «هماهنگی‌ها برای مقابله با تهدیدات دریایی در دریای سرخ، همچنین تحولات غزه، لبنان، یمن، سودان، لیبی و عراق و مهار رفتارهای بی‌ثبات‌کننده ایران» از دیگر موضوعات مورد بحث خواهد بود.

او افزود: «این سفر برای روابط دوجانبه آمریکا و سعودی، فرصتی مهم برای تقویت شراکت راهبردی در زمینه‌های دفاعی، امنیتی، سرمایه‌گذاری و انرژی است.»

وربرگ بر تلاش ایالات متحده برای گسترش همکاری‌ها در برابر چالش‌های منطقه‌ای و جهانی و توسعه روابط اقتصادی متنوع‌تر و پایدارتر که بر منافع مشترک استوار است، تأکید کرد. او این سفر را نشان‌دهنده تعهد جدی واشنگتن به تقویت ائتلاف‌هایش در خاورمیانه دانست و گفت که احتمالاً پرونده‌های سرمایه‌گذاری و دفاعی از جمله موضوعات اصلی گفت‌وگو خواهند بود.

او ادامه داد: «ایالات متحده به دنبال تقویت شراکت‌های اقتصادی با سعودی، به‌ویژه در زمینه‌های انرژی تجدیدپذیر و فناوری، و همچنین گسترش همکاری‌های دفاعی برای حفاظت از منافع مشترک در برابر تهدیدات منطقه‌ای است.»

این گفت‌وگوها بخشی از رویکرد گسترده‌تری برای توانمندسازی متحدان منطقه و ارتقای توان دفاعی و اقتصادی آن‌هاست.

ترامپ، هشتمین رئیس‌جمهور بازدیدکننده از سعودی

بر اساس داده‌های وزارت خارجه آمریکا، دونالد ترامپ هشتمین رئیس‌جمهور آمریکا در پنج دهه اخیر است که از سعودی دیدن می‌کند. پیش از او، روسای جمهوری چون ریچارد نیکسون، جیمی کارتر، جورج بوش پدر، بیل کلینتون، جورج بوش پسر، باراک اوباما و جو بایدن به سعودی سفر کرده‌اند. سفر جدید ترامپ، چهاردهمین سفر یک رئیس‌جمهور آمریکایی به سعودی محسوب می‌شود.

رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، جورج بوش، در سال ۲۰۰۸ دو بار به سعودی سفر کرد (واس)

برخی از روسای جمهور مانند بوش پدر و بوش پسر، دو بار به سعودی سفر کرده‌اند. باراک اوباما نیز در دوران ریاستش چهار بار به این کشور سفر داشت. ترامپ نیز در دوره اولش در سال ۲۰۱۷ به سعودی آمد و حالا در آغاز دوره دومش، بار دیگر ریاض را مقصد نخستین سفر خارجی‌اش قرار داده است.

همکاری در حوزه فناوری‌های نو

پیش از رسیدن ترامپ، روز دوشنبه وزیر ارتباطات سعودی، عبدالله السواحه، با دیوید ساکس، مشاور ارشد کاخ سفید در زمینه هوش مصنوعی و ارزهای دیجیتال، دیدار و درباره تقویت همکاری راهبردی دو کشور در حوزه فناوری‌های نوین گفت‌وگو کرد.

همچنین، چند تن از مدیران اجرایی بزرگ از دو کشور، از معاملات بزرگ و مهمی که قرار است در جریان «فروم سرمایه‌گذاری سعودی و آمریکا» امضا شود، خبر دادند. این نشست با حضور مقام‌های بلندپایه آمریکایی و مدیران شرکت‌های بزرگ از دو کشور برگزار خواهد شد.

«لحظه‌ای سرنوشت‌ساز در سیاست»

کارشناسانی که با «الشرق الأوسط» گفت‌وگو کرده‌اند، بر این باورند که سفر ترامپ لحظه‌ای تعیین‌کننده در روابط آمریکا و سعودی است. آن‌ها معتقدند این سفر می‌تواند به تقویت شراکت راهبردی و تقویت همکاری‌ها در زمینه امنیت، اقتصاد و سرمایه‌گذاری کمک کند. همچنین، موضوع فلسطین، توقف حمله‌های اسرائیل به غزه، تلاش برای راه‌حل دوکشوری و قانع کردن ترامپ نسبت به اینکه نتانیاهو مانعی در مسیر منافع آمریکا در منطقه است، از محورهای اصلی بحث خواهد بود.

مایکل راتنی، سفیر پیشین آمریکا در سعودی، هم گفت که این سفر نشانه‌ای روشن از استحکام شراکت آمریکا و سعودی است. او افزود که انتخاب سعودی به‌عنوان نخستین مقصد ترامپ در دوره دومش، نه تنها به خاطر ابعاد راهبردی روابط دو کشور است، بلکه نشان‌دهنده روابط نزدیک شخصی او با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی نیز هست.