قهوه الخولانی سعودی در میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به دلیل کیفیت و پایداری

ملودی های محلی ساربانان و خنجر عمان و عود سوریه و منسف اردن در فهرست جدید یونسکو

قهوه اربیکا در سعودی رواج گسترده دارد (عکس: محمد المانع)

سازمان علمی و آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) چهارشنبه (۳۰ نوامبر) از گنجاندن هنرها و عناصر ملی دیگر در فهرست میراث فرهنگی ناملموس خبر داد که در این میان میراث عربی همچون قهوه الخولانی سعودی و ملودی ساربانان در سعودی و امارات و عمان و غدای المنسف اردن و خنجر عمان و عود و عود نوازی در ایران و سوریه و جشن و آیین ویژه مسیر فرار عیسی مسیح به مصر قرار گرفته اند. فهرست برخی از هنرها و نمادهای فرهنگی عربی در دست بررسی هستند و بناست که در چند روز آینده اعلام شوند که از این قرارند: هریسه تونسی و موسیقی سبک رای الجزایر. این برنامه با نشست های کمیته بین المللی دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در رباط همزمان شده و یکهزار و صد نفر از ۱۴۰ کشور در آن شرکت می کنند.
در نشست سالانه کمیته بین المللی دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس در مراکش ملودی های ویژه ساربانان و قهوه الخولانی سعودی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو قرار گرفته اند.
دولت سعودی و پادشاهی عمان و امارات در یک فایل مشترک «ملودی های ساربانان» را به عنوان یکی از نمادهای شفاهی سنتی و وسیله ارتباط بین ساربان و شتر معرفی و در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو گنجاندند.
ثبت «قهوه الخولانی سعودی و مهارت ها و دانش کشت این قهوه» بیانگر تلاش گسترده یک تیم ملی تحت نظر سازمان میراث فرهنگی و تحت حمایت وزارت فرهنگی و کمیته ملی آموزشی و علمی و فرهنگی و نمایندگی دائم سعودی در یونسکو و کمیسیون هنرهای آشپزی و انجمن حفاظت از میراث (نحن تراثنا) است. قهوه الخولانی یکی از لوکس ترین و مرغوب ترین نوع قهوه به شمار می رود که در بیش از هشتصد سال است در جنوب سعودی کشت می شود. آداب و رسوم و سرودهای فلکلوریک و اقتصاد ساکنان بخش های جنوبی سعودی با این نوع قهوه پیوند خورده است.
قهوه در سعودی بسیار رواج داشته و انواع و طعم های مختلف دارد و در مهمانی ها همواره سرو می شود. سعودی از جمله کشورهای پرمصرف قهوه است و دولت سعودی با توجه به سند چشم انداز ۲۰۳۰ در صدد تحقق خودکفایی و افزایش درآمد زایی در صنعت قهوه است.
کشت قهوه در ۳ منطقه جازان و عسیر و باحه بیشتر از بقیه بخش های سعودی است. شرکت قهوه سعودی وابسته صندوق سرمایه گذاری عمومی در نظر دارد قهوه سعودی را در استارباکس وارد کند.
آمارهای رسمی نشان می دهد که دولت سعودی موفق به تحقق جهش کیفی در کاشت قهوه شده و تعداد درختان قهوه در سعودی نزدیک ۴۰۰ هزار درخت است که ۲ هزار و ۳۸۸ تن قهوه در سال تولید می کند. برنامه توسعه کشاورزی روستایی پایدار با پروژه های مختلف توسعه و تولید و بازار یابی قهوه سعودی در نظر دارد تولید قهوه اربیکا را به ۷ هزار تن در سال تا پایان ۲۰۲۵ میلادی برساند.
آمار وزارت محیط زیست و آب و کشاورزی سعودی نشان می دهد که الباحه با ۱۸ هزار درخت قهوه صد و هشت تن قهوه در سال تولید می کند که ۱۸ تن آن قهوه خالص است. منطقه جازان با ۳۴۰ هزار درخت قهوه دو هزار و ۴۰ تن در سال قهوه تولید می کند که ۳۴۰ تن آن قهوه خالص است. منطقه عسیر با ۴۰ هزار درخت قهوه ۲۴۰ تن قهوه در سال تولید می کند که ۴۰ تن آن قهوه خالص است.
فرحان مانع المالکی مزرعه دار قهوه الخولانی در جازان به «الشرق الاوسط» گفت «مرغوب ترین انواع قهوه در سعودی کشت می شود که الخولانی یکی از آنهاست. الخولانی که از نام قبیله خولان بن عامر از ساکنان رشته کوه های مرزی بین سعودی و یمن گرفته شده از گران ترین و نادرترین برندهای قهوه دنیا است».
المالکی توضیح داد «دامنه های کوه های جازان به کشت قهوه الخولانی معروفند چون این منطقه آب و هوای مناسب کشت قهوه و خاک حاصلخیز دارد. قهوه الهرری نیز در سعودی کشت می شود. الهرری قهوه اتیوپی است که در شهر هرار کشت می شود و حالا کشت این نوع قهوه در سعودی انجام می شود.