سعودی سال ۲۰۲۳ را سال شعر عربی نامگذاری کرد

به خاطر نقش محوری و تمدن ساز فرهنگ عربی


 
سعودی با ارزش نهادن به شعر عربی سال ۲۰۲۳ را سال معرفی نقش شعر نامگذاری کرد
  سعودی با ارزش نهادن به شعر عربی سال ۲۰۲۳ را سال معرفی نقش شعر نامگذاری کرد
TT

سعودی سال ۲۰۲۳ را سال شعر عربی نامگذاری کرد


 
سعودی با ارزش نهادن به شعر عربی سال ۲۰۲۳ را سال معرفی نقش شعر نامگذاری کرد
  سعودی با ارزش نهادن به شعر عربی سال ۲۰۲۳ را سال معرفی نقش شعر نامگذاری کرد

دولت سعودی سال ۲۰۲۳ را سال شعر عربی نامگذاری کرد و گفت این نامگذاری به دلیل ارزش محوری شعر در فرهنگ عربی و نقش تمدن ساز شعر عربی صورت گرفته است و نقش شبه جزیره عرب و شاعران این خطه را در بسترسازی تاریخ ادبیات و اندیشه باستان و میراث فرهنگی عربی ابراز می کند.
شورای وزیران سعودی در جلسه سه شنبه (۳۱ ژانویه) به ریاست ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین لایحه نامگذاری سال ۲۰۲۳ به عنوان سال شعر عربی را تصویب کرد که هدف آن تعمیق حس غرور ملی به میراث نوآور و تثبیت نقش شبه جزیره عرب به عنوان خاستگاه فرهنگ عرب و دستاوردهای تمدن ساز مردم عرب اعلام شد.
شاهزاده بدر بن عبد الله بن فرحان وزیر فرهنگ سعودی از اقدام شورای وزیران در تصویب طرح نامگذاری ۲۰۲۳ به عنوان سال شعر عربی قدردانی کرد و گفت این برنامه به خاطر ارزش محوری شعر در فرهنگ عربی از آغاز تا کنون و تاثیر راهبردی و اصلی شبه جزیره عرب به عنوان خاستگاه ابدی و نوزای شعر و شاعران عرب و زادگاه شاهکارها و جاودانه های ادبی عرب متعدد و مطرح در تمدن بشریت اجرا می شود.
وزارت فرهنگ سعودی از سه سال پیش برنامه ای اجرا می کند که هر سال را به نام یکی از نمادها و ارزش های عربی نامگذاری می کند تا تاثیر و ارزش آن نمادها را در جهان عرب و تمدن و فرهنگ انسانی معرفی کند. سال ۲۰۲۱ سال الفبای عربی نام داشت که دولت سعودی در سال ۲۰۲۱ برنامه های متعددی در حوزه پیشینه و جنبه های زیباشناختی طرح و اشکال حروف عربی برگزار کرد تا نقش الفبای عربی به عنوان یکی از ذخایر فرهنگی و نوآور و بازتاب دهنده غنای فرهنگی عربی را برجسته کند.
سال ۲۰۲۲ سال قهوه سعودی نامیده شد و نقش قهوه سعودی به عنوان یکی از عناصر ملی و فرهنگی و تاریخی در سعودی با پیشینه و آداب و رسوم کهن و ارزش های مهمان نوازی و سخاوتمندی برجسته گردید و ارزش تاریخی قهوه در عرصه اجتماعی و انسانی و هنر و شعر و نقاشی مورد توجه قرار گرفت.
نامگذاری سال ۲۰۲۳ به عنوان سال شعر عربی بیانگر جایگاه فرهنگی شعر از سده های گذشته تا کنون در جوامع عربی است و اینکه شعر یکی از مهم ترین مولفه های تمدن ساز فرهنگ عربی به شمار می رود. دولت سعودی هم با این ابتکار جالب برای تثبیت این نماد تمدن ساز و پررنگ تر شدن شعر عربی در روزمرگی های فرهنگی در سعودی و کشورهای عربی و احیای پیشینه تاریخی شعر عربی و افزایش نقش آن در تمدن انسانی و قاعده مند کردن نقش ارزش محوری شعر عربی در آینده و تثبیت جایگاه در خور شعر عربی در میان ادبیات و هنرهای جهان تلاش می کند. 
وزیر فرهنگ سعودی از ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین و شاهزاده محمد بن سلمان بن عبد العزیز ولیعهد و نخست وزیر کشور به خاطر توجه و حمایت نامحدود از عرصه فرهنگ و اهل فرهنگ تشکر و قدردانی کرد و گفت این حمایت ها باعث شد فرهنگ سعودی توانمند تر شده و بتواند ریشه های محکم و ارزش های فرهنگی اصیل خود را به دنیا معرفی کند. این برنامه در راستای تحقق اهداف سند چشم انداز ۲۰۳۰ سعودی اجرا می شود و ابراز هویت ملی و فرهنگی سعودی از جمله اهداف این سند بلندپرواز است.
شاهزاده بدر توضیح داد «ابتکار سال شعر عربی» همچون چتری همه جنبه های این نماد اصلی فرهنگی در جهان عرب به ویژه فرهنگ سعودی را در برمی گیرد. عرصه شعر عربی و سعودی رونق جاودانه دارد و از محبوبیت گسترده برخوردار است. سعودی از دیرباز خاستگاه شاعران بنام تاریخ و ادبیات عربی مثل امرؤ القیس و الاعشی و النابغه الذبیانی و زهیر بن ابی سلمی و عنتره بن شداد و طرفه بن العبد و عمرو بن کلثوم و لبید بن ربیعه بوده و الهام بخش خلق قصاید و جاودانه های شعر عربی شده است. سعودی خاستگاه شعر عربی و خاستگاه تمدن های گوناگون بوده و نوآوری شاعران سعودی بخشی از این بستر ادبی اصیل و ریشه دار در اعماق تاریخ است.
بسیاری از شاعران سعودی ضمن تجلیل از برنامه «سال شعر عربی» از آن به عنوان یک ابتکار جالب و بیانگر باور دولت سعودی به نقش فرهنگ و ادبیات و هنر در پرتو سند چشم انداز بلندپروازانه یاد کردند.
محمد ابراهیم یعقوب شاعر سعودی می گوید «خاستگاه شعر عربی در این سرزمین بوده و منابع انسانی و هویت و تمدن این سرزمین الهام بخش شاعران عرب در طول تاریخ هستند. شعر به مثابه علم و دانش و اندوخته مردمان در آن زمان به شمار می رفت و آنها تاریخ و تبار و روزمرگی ها و دغدغه هایشان را با شعر به تصویر کشیدند».
او افزود «سال شعر عربی صرفا الهام گرفتن از این پیشینه غنی و جاودانه در حافظه جمعی عربی نیست بلکه چشم انداز حال و آینده نیز هست.  شاعران عرب در نظر دارند امسال در خور جایگاه والای شعر عربی باشد چون شعر عربی یار و همدم جوامع عربی از دیرباز تا کنون و آینده است».



درگذشت پل آستر... وجدان دردکشیده جامعه آمریکا

پل آستر
پل آستر
TT

درگذشت پل آستر... وجدان دردکشیده جامعه آمریکا

پل آستر
پل آستر

آثار داستانی و غیرداستانی پل آستر که دیروز پس از مبارزه‌ای طولانی با سرطان در سن ۷۷ سالگی درگذشت، بین دو تم اصلی تقسیم می‌شوند: وحدت و خشونت که به هم پیوسته‌اند، به یکدیگر منتهی می‌شوند و نقش‌ها و نتایج را با هم رد و بدل می‌کنند.
این دو موضوع از همان ابتدا در او به عنوان شاعر، سپس فیلمنامه نویس، مترجم و در نهایت رمان نویس کاشته شد؛ جایی که او بیشتر خودش را پیدا کرد، همان‌طور که یک بار در یکی از مصاحبه‌هایش گفته بود:« من چاره‌ای جز نوشتن نداشتم و تمام زندگی‌ام را وقف نوشتن کردم.» نوشتن بزرگترین لذت و شاید تنها وسیله فرار او از به حاشیه رانده شدن در جامعه آمریکا و احساس دائم تنهایی‌اش بود. اما نویسندگی هم همان‌طور که در همان مصاحبه می‌گوید نفرین اوست.
از اینجا، آستر حس تراژیک زندگی به دست آورد و از اینجا می‌توان او را «وجدان تراژیک جامعه آمریکا» نامید، همان‌گونه که او در آثارش که از سی اثر فراتر رفت، بیان کرد.

نویسنده زندگی
برخی از منتقدان آستر را در زمره رمان‌نویسان «پست مدرنیست» قرار می‌دهند، در حالی که برخی دیگر او را ذیل گرایش ساختارشکنی قرار می‌دهند و از تأثیر فکری ژاک دریدا بر او می‌گویند، پس از چند سال زندگی آستر در فرانسه و آشنایی نزدیک با نوشته‌های دریدا. برخی دیگر رمان‌های او را به عنوان «رمان‌های پلیسی» طبقه بندی می‌کنند. اما آستر به این موضوع توجهی ندارد، برعکس، او علاوه بر داستان‌های عامیانه آمریکایی، از تأثیر لوئیس بورخس، دیکنز، امیلی برونته و تولستوی بر خود می‌گوید.
ما در نوشته‌های او هیچ نظریه‌پردازی و «صفحه‌های ذهنی یا فکری» نمی‌یابیم، و اگر این‌جا و آنجا اثری دیده شود، در تار و پود روایی فشرده او قرار می‌گیرند. درست است که در برخی رمان‌هایش عناصری وجود دارد که می‌توان آنها را به «رمان کارآگاهی» نسبت داد، اما آنها عنصر اصلی نیستند، بلکه شکلی بدیع هستند که فراتر از آن است. آستر قبل از هر چیز یک نویسنده زندگی است، مانند هر رمان نویس بزرگ دیگری.

جلد رمان «بامگارتنر» نوشته آستر

آستر در خاطرات خود با عنوان «اختراع تنهایی» که در سال 1982 اولین کتابش در این زمینه منتشر شد، از آغاز زندگی خود به عنوان پسر پدری همیشه غایب صحبت می‌کند. کتاب سرشار از حسی است که در تمام آثار داستانی و غیرداستانی او منعکس خواهد شد: غم، احساس از دست دادن، تنهایی و وجدان بی رحم.

اندوه سه گانه
شاید سه گانه او متشکل از «شهر شیشه‌ای»، «اشباح» و «اتاق دربسته» که نام او بیش از هر اثر دیگری به آن گره خورده، اثری است که بیشترین بازتاب دو موضوعی باشد که او را در طول زندگی به خود مشغول کرده است که همان‌طور که اشاره شد عبارتند از: تنهایی و خشونت.
آستر در سال 1981 بر بخش اول این سه گانه کار کرد، سپس نمایشنامه‌ای را که سال‌ها قبل به پایان رسانده بود بازنویسی و آن را به بخش دوم و به دنبال آن بخش سوم تبدیل کرد. او این موضوع را این‌گونه توجیه می‌کند که موضوع نمایشنامه اول و دو بخش بعدی یک موضوع است: ابهام و چگونگی یادگیری زندگی با ابهام و عدم قطعیت و این جوهر کل «سه گانه» است.
چرا این سه گانه مهم‌ترین اثر او و مشهورتر از دیگر آثار محسوب می‌شد تا جایی که خبر درگذشت او در اکثر روزنامه‌های جهانی با آن گره خورد؟
آستر احساس می‌کند، همان‌طور که بسیاری از مردم وقتی نام‌شان با یک اثر پیوند می‌خورد، احساس ناراحتی می‌کند و نمی‌داند چگونه آن را توضیح دهد و روزنامه نگارانی را که عجله دارند اثری را که مورد توجه خوانندگان قرار گرفته است به عنوان مهمترین اثر از نویسنده توصیف کنند، سرزنش می‌کند.

جلد رمان آستر 432

1

آستر در دومین اثر خود، «قصر ماه» که در سال 1989 منتشر شد، به آنچه در کتاب خود «اختراع تنهایی» پیش کشیده بود بازمی‌گردد: شخصیتی منزوی که در جستجوی پدری غایب است و تمام تلاش‌هایش محکوم به شکست. استنلی فاگ از نیویورک مهاجرت می‌کند تا در سفری کمدی که به جایی نمی‌رسد گذشته یک خانواده را ردیابی کند.
موضوع تنهایی، انزوا و جستجوی ناشناخته‌ها در رمان «کتاب توهمات» که در سال 2002 منتشر شد، تکرار می‌شود. در واقع، شخصیت دیوید زیمر که در رمان «قصر ماه» ظاهر شده بود، البته به سرعت، دوباره در رمان جدید به عنوان شخصیت اصلی ظاهر می‌شود. او پس از فقدان خانواده‌اش در یک سانحه هوایی دچار تنهایی و نوعی خودباختگی می‌شود. سپس توسط شخصیت هکتور مان، بازیگری که ده‌ها سال پیش ناپدید شد و تصور می‌شد مرده است تسخیر می‌شود. اما پس از اینکه زیمر در مورد او نوشت، نامه‌ای دریافت کرد که در آن قهرمان او هنوز زنده است و بدین ترتیب تمام دنیای او فرو ریخت.

در مورد رمان «احمق‌های بروکلین» که در سال 2005 منتشر شد، این رمان پیش‌گویی از سرنوشت خود آستر است: مردی که از سرطان رنج می‌برد، در جستجوی مکانی آرام برای مردن است، تا زمانی که با کسی ملاقات می‌کند که به شدت دچار بحران وجود است.

«4321» ... رمان تاج‌گذاری

آستر در سال 2017 رمان «4321» را منتشر کرد که می‌توان آن را نقطه اوج بیشتر آثار او دانست. این رمان پیچیده‌ای است که آستر چندین فرم روایی را با مهارتی عالی در آن آمیخت و زبانی که او در طول زندگی خود به پالایش آن ادامه داد. زبان عنصر اساسی در هر اثر ادبی و یکی از دغدغه‌های اساسی او بود باید در کانون توجه هر رمان نویسی قرار گیرد که می‌خواهد آثاری ماندگار ارائه دهد.
آخرین کتاب آستر یک اثر غیرداستانی درباره خشونت در آمریکا بود و در سال 2021 با عنوان «مردم خونین» منتشر شد. همکار ما، دکتر سعد البازعی، به این کتاب در هنگام انتشار در این صفحه پرداخت و بعداً کتاب را نیز «مستندی از خشونت و تأملات تحلیلی درباره ریشه‌ها، علل و پیامدهای آن» ترجمه کرد؛ تحلیلی از «ابعاد درگیری خونینی که تاریخ آمریکا را از آغاز حل و فصل تا امروز تحت الشعاع قرار داده است.»
در واقع، آستر دو سال قبل از مرگش وارد آن تونل وحشتناک شده بود و همسرش سپس نوشت:
« من فکر می‌کنم که تنها بودن در «سرزمین سرطان» وحشتناک است. فرد باید به اندازه کافی نزدیک باشد تا درمان‌هایی را که بدن بیمار را خسته می‌کند احساس کند، گویی او این درمان‌ها را انجام می‌دهد، و در عین حال به اندازه کافی دور باشد تا بتواند کمک واقعی ارائه کند. دلسوزی بیش از حد ممکن است باعث شود بیمار احساس بی مصرفی کند! انجام این وظیفه حساس همیشه آسان نیست.»