چطور رژیم صدام حسین ۲۰ سال پیش سقوط کرد؟

۲۰ مارس ۲۰۰۳ ضرب الاجل آمریکایی به صدام حسین برای کناره گیری پایان یافت اما بغداد هنوز آرام بود.

         ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍دستور حمله به عراق از فاصله ده هزار کیلومتری در کاخ سفید توسط جرج بوش صادر و یکی از محله های بغداد موشک باران شد.

حمله ساعت ۵:۳۵ بامداد آغاز شد و آمریکا نام آن را «عملیات آزادی عراق» نهاد.

حدود ۱۵۰ هزار سرباز آمریکایی و ۴۰ هزار سرباز بریتانیایی در عراق مستقر و آماده حمله شدند اما این حمله موج گسترده ای از اعتراضات و محکومیت را در بسیاری از پایتخت های عربی و جهان به دنبال داشت.

رژیم صدام ظرف ۳ هفته سرنگون شد و بغداد ۹ آوریل به تصرف آمریکایی ها درآمد. جنگ برای منع استفاده رژیم صدام حسین از تسلیحات هسته ای و شیمیایی در خاک عراق آغاز شد که این ادعایی بیش نبود اما سرانجام این تسلیحات در عراق پیدا نشد. از همان اولین حملات هوایی و بمباران آمریکا و بریتانیا در عراق سامانه های پدافند هوایی به رهگیری و انهدام موشک ها پرداختند. به گفته خبرنگاران حاضر در  بغداد، شهر پس از ۳ حمله هوایی شدید سراسر گلوله و آتش شد. 

صدام حسین با یونیفرم نظامی و یک کلاه نظامی مشکی در سخنرانی تلویزیونی خواستار «ایستادگی در برابر اشغالگران» شد.

چند ده هزار نفر سرباز آمریکایی و بریتانیایی شبانه از کویت وارد عراق شدند.

جنگ ۲۴ ساعت بعد به یک جنگ هوایی تمام عیار تبدیل شد و حملات هوایی به کاخ ریاست جمهوری رسید.

۴ هزار نفر از نیروهای مارینز ۲۵ مارس از شهر ناصریه، مسیر اصلی به سمت بغداد، به سمت بغداد پیشروی کردند. فاصله بین ناصریه و بغداد ۳۷۰ کیلومتر است. آنها از رود فرات عبور کردند و درگیری شدید بود.

۶ روز بعد، نبرد زمینی بین نظامیان آمریکایی و یگان های «گارد ریاست جمهوری عراق» نزدیک شهر کربلا آغاز شد. 

«فرودگاه بغداد» ۴ آوریل به تصرف آمریکایی ها درآمد و صدام با حضور در یکی از محلات بغداد و سلام و احوالپرسی با ساکنان آمریکایی ها را به چالش کشید.

«ائتلاف بین المللی» ۷ آوریل سه کاخ ریاست جمهوری در بغداد را تصرف کرد.

رژیم ۹ آوریل سرنگون شد و تصویر سرنگونی مجسمه عظیم صدام در مرکز بغداد در خاطره ها باقی خواهند ماند.

آمریکایی ها با تانک مجسمه صدام حسین را از جا کندند و ده ها نفر عراقی با شادمانی در برابر دوربین و انظار جهانیان مجسمه صدام را لگد کردند البته برخی از روزنامه ها گفتند که صحنه لگد کردن مجسمه صدام ساختگی است.

دونالد رامسفلد وزیر دفاع آمریکا آن زمان از سقوط صدام حسین با عنوان «سقوط دیوار برلین» یاد کرد و مردم عراق خشم و نارضایتی و انتقاد حاد خود را علیه صدام «جلاد» فریاد زدند.

بغداد سراسر آشوب شد. چند صد لشکر غارتگر به وزارتخانه ها و خانه های مقامات رژیم صدام هجوم بردند و اشیای دزدی را سوار گاری کردند و بردند. حتی «موزه ملی» پایتخت که تاریخ ۷ هزار ساله را در خود گنجانده از غارتگری سالم نماند.

کرکوک و موصل، شهرهای کلان شمال عراق، بدون مقاومت و ایستادگی به دست آمریکایی ها افتادند و کردها هم پس از آن به نفع آمریکایی ها عقب کشیدند. و بعد نوبت سقوط دژ استوار صدام حسین، تکریت (۱۸۰ کیلومتری در شمال بغداد) شد که آن هم سقوط کرد.

رئیس جمهور آمریکا اول ماه مه گفت «جنگ تمام شد» و در عین حال، «جنگ با تروریسم» از یک ناو هواپیمابر در سواحل کالیفرنیا ادامه پیدا کرد که روی آن پلاکارد «ماموریت پایان یافت» نصب شده بود.

صدام حسین چند ماه آفتابی نشد و واشنگتن ماه ژوئیه اعلام کرد به کسی که مخفیگاه صدام را پیدا کند ۲۵ میلیون دلار می دهد.

«حاکم ستمگر که ۲۴ سال با رعب و وحشت حکومت کرد» پس از پیگرد ۹ ماهه در ۱۳ دسامبر ۲۰۰۳ دستگیر شد. صدام حسین را از یک چاله در زیرزمین مزرعه ای نزدیک تکریت بیرون آوردند.

پل بریمر حاکم مدنی آمریکایی عراق آن زمان گفت «گیرش انداختیم». صدام حسین در یک ویدیو با ریش بلند و خاکستری و ظاهری خسته و سردرگم و ژولیده به نظر می رسید. او پایان سال ۲۰۰۶ محاکمه شد و بالای چوبه دار رفت.

گزارش بازرسان بین المللی اوایل اکتبر ۲۰۰۳ گفت که تسلیحات کشتار جمعی در عراق پیدا نشده است.

اخبار فراوانی درباره دستکاری در داده های اطلاعاتی منتشر شد و جرج بوش و تونی بلر نخست وزیر بریتانیا مورد حمله و انتقاد قرار گرفتند.

نیروهای نظامی آمریکا پس از ۸ سال و ۹ ماه در دسامبر ۲۰۱۱ از عراق خارج شدند و نتیجه این درگیری ویرانگر بود.

مردم عراق انواع شوک را از همان لحظه تجربه کردند؛ از جنگ خیابانی در فلوجه گرفته تا جنگ فرقه ای و فجایع زندان ابو غریب.

به گفته سازمان «قربانیان جنگ عراق» بیش از صد هزار غیر نظامی از ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ کشته شدند. آمریکا گفت ۴ هزار و ۵۰۰ نفر از نیروهایش در عراق کشته شدند.

گاف جرج بوش ماه مه ۲۰۲۲ در مراسمی در تگزاس موجب خنده حضار شد. او که درباره اوکراین صحبت می کرد از «حمله ناموجه و وحشیانه به عراق» انتقاد نمود.