تابستان لیبی؛ گرمای سوزان و بی برقی و جنگ

کارکنان اداره برق لیبی در حال تعویض کابل های برق در طرابلس (فرانس پرس)
کارکنان اداره برق لیبی در حال تعویض کابل های برق در طرابلس (فرانس پرس)
TT

تابستان لیبی؛ گرمای سوزان و بی برقی و جنگ

کارکنان اداره برق لیبی در حال تعویض کابل های برق در طرابلس (فرانس پرس)
کارکنان اداره برق لیبی در حال تعویض کابل های برق در طرابلس (فرانس پرس)

صدای زیاد موتورهای برق سکوت شب طرابلس، پایتخت لیبی را می شکند اما مردم دیگر به آن عادت کرده اند. قطعی روزانه برق طولانی است و گرمای سوزان تابستان شروع شده؛ تابستانی که با وجود جنگ و کشمکش جاری در کشور ملتهب تر از سال های گذشته خواهد بود.
دستگاه امنیتی لیبی چند روز پیش به ابو القاسم الککلی اجازه داد به خانه اش در منطقه مشروع الهضبه در جنوب طرابلس بازگردد. درگیری ها بین نیروهای دولت الوفاق و ارتش ملی لیبی در منطقه متوقف شده است. ژنرال خلیفه حفتر فرمانده ارتش ملی لیبی است که از تمام بخش های غرب لیبی خارج شدند.
ساکنان محله از بازگشت به آن خوشحالند. آثار جنگ و درگیری در آن به چشم نمی خورد. مین ها را هم برداشته اند. اما یک چیز خاطر مردم را مکدر کرده و آن قطعی برق است. شبکه های توزیع برق مثل تمام زیرساختارهای دیگر به دلیل درگیری ها آسیب جدی دیده اند. جنگ و درگیری بیش از یک سال طول کشید.
نیروهای متخصص مشغول تعمیر کابل های انتقال و توزیع برق در نزدیکی خانه ابو القاسم هستند. این شبکه در معرض بمباران هوایی قرار گرفته و تخریب شده است. ابو القاسم که سن و سالی از او گذشته، عصا به دست چندین متر از خانه تا محل تعمیرات پیاده رفت. او با خود آب و آبمیوه خنک برای کارگران برده است.
الککلی به فرانس پرس گفت «برق مساله حیاتی است. اگر برق نباشد نمی شود توی خانه ماند. افرادی که برای تعمیر آمده اند سربازان واقعی اند. آنها ساعات طولانی در روز را اینجا کار می کنند تا برق صدها خانه در این محله دوباره وصل شود».
او افزود «وقتی جنگ در طرابلس تمام شد خیلی خوشحال شدیم اما انگار چیزی کم داریم. به خانه که برگشتیم متوجه شدیم کابل های برق را دزدیده اند و پست برق کنار خانه ام را تخریب کرده اند. حالا این به کابوس هایمان اضافه شده و تابستان در این شرایط گرم تر خواهد بود».
این پیرمرد هفتاد ساله در حال سوار شدن به ماشین پسرش بود که گفت «پسرم خالد هفته گذشته هر روز مرا به اینجا می آورد تا خانه ام را چک کنم و ببینم چه چیزی کم داریم».
او خاطر نشان کرد «به بقیه افراد خانواده گفتم بعد از اینکه برق وصل بشود برگردند. بدون برق نه می شود آب تامین کرد و نه کولر و دستگاه های خنک کننده را روشن کرد».
الککلی در ادامه گفت «گرمای زودرس خانه ها را مثل تنور کرده است». مهندس عادل المشای مسئول تعمیرات در اداره برق گفت «نیروها به طور شبانه روزی کار می کنند تا برق در اسرع وقت وصل شود». او درباره مشکلات مربوط به تعمیرات توضیح می دهد «تخریب در مقیاس خیلی بزرگ است. جنگ همه چیز را ویران کرده . شرایط کار ما هم بسیار سخت است. برخی از تجهیزات کم هستند و نیروی کار محدود است».
المشای افزود «برخی پست های برق کاملا تخریب شده و بعضی دچار حریق شدند. برخی از پایه های برق فروریخته اند. مردم باید کمی حوصله و صبر کنند چون کار ما زیاد است».
درگیری و جنگ در جنوب طرابلس حدود ۱۴ ماه طول کشید. ده ها شبکه انتقال و توزیع برق تخریب شدند و ده ها متر کابل به سرقت رفتند. این منطقه در خاموشی فرو رفته است.
محمد التکوری مدیر بخش رسانه اداره برق لیبی گفت «تخریب در مقیاس گسترده صورت گرفته و به همین دلیل تعمیر شبکه های آسیب دیده و تخریب شده بر اثر جنگ در جنوب طرابلس چند ماه طول می کشد».
او افزود «ما قادر به تامین آب و برق در اغلب شهرهای لیبی در گرمای سوزان تابستان نیستیم و این اتفاق هر ساله می افتد و فقط مختص امسال نیست.  اتفاق جدید این است که با توجه به تخریب گسترده شبکه های انتقال و توزیع انرژی از نیروگاه های شرق و غرب طرابلس قطعی برق به ویژه در پایتخت و برخی بخش های دیگر بیشتر خواهد بود».
التکوری در ادامه گفت «لیبی اینک حدود پنج هزار مگاوات برق تولید می کند. تقاضا در تابستان بیشتر از هفت هزار مگاوات است. این یک کمبود شدید به حساب می آید که از طریق تکمیل احداث نیروگاه های جدید جبران می شود». لیبی پس از سقوط نظام معمر القذافی در ۲۰۱۱ دچار آشوب و جنگ شد و اصلاحات اقتصادی و توسعه در این شرایط امکانپذیر نیست.
گروه های مسلح در چند سال گذشته به کارگران و متخصصان فعال در شرکت های خارجی حمله کردند و همین باعث شد کار احداث پنج نیروگاه برق در بخش های مختلف کشور با مشکل مواجه شود.
ظرفیت تولیدی نیروگاه های جدید بیش از پنج هزار مگاوات است. زیان مالی بخش برق در شش سال گذشته بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده است.
التکوری گفت «شرکت های خارجی در این شرایط نمی توانند کار کنند. فضا باید امن باشد تا دوباره برگردند و پروژه های راهبردی را تکمیل کنند. این پروژه ها منجر به جبران کمبود عرضه و تامین تقاضای فزاینده برق می شود و مازاد آن را می توان به کشورهای همسایه فروخت».
اداره برق لیبی می گوید باندهای جنایت کار کابل های برق را می دزدند. سیم ها را باز می کنند و آلیاژ مسی را در بازار سیاه می فروشند.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.