سودان درخواست ایران برای ایجاد پایگاه دریایی در دریای سرخ را رد کرد



 
ایران به حوثی های یمن برای حمله به کشتی های تجاری در دریای سرخ کمک می کند (فرانس پرس)
  ایران به حوثی های یمن برای حمله به کشتی های تجاری در دریای سرخ کمک می کند (فرانس پرس)
TT

سودان درخواست ایران برای ایجاد پایگاه دریایی در دریای سرخ را رد کرد



 
ایران به حوثی های یمن برای حمله به کشتی های تجاری در دریای سرخ کمک می کند (فرانس پرس)
  ایران به حوثی های یمن برای حمله به کشتی های تجاری در دریای سرخ کمک می کند (فرانس پرس)

یک مقام اطلاعاتی ارشد سودان گفت که این کشور درخواست ایران برای ایجاد پایگاهی دریایی برای تهران در دریای سرخ را رد کرده است. رژیم ایران در صورت موافقت خارطوم با این پیشنهاد می توانست عبور و مرور کشتی ها در یکی از شلوغ ترین گذرگاه های حمل و نقل جهان را رصد کند.
احمد حسن محمد مقام اطلاعاتی سودان به وال استریت ژورنال گفت «ایران پهپادهای انتحاری در اختیار ارتش سودان قرار داده تا در جنگ داخلی با شورشیان (نیروهای پشتیبانی سریع) به کار بگیرد و پیشنهاد داده بود یک کشتی جنگی با قابلیت حمل هلی کوپتر برای خارطوم فراهم کند».
محمد افزود «ایران گفت که از این پایگاه برای جمع آوری داده های اطلاعاتی استفاده و کشتی های جنگی در آن پایگاه مستقر خواهد کرد اما خارطوم درخواست ایران را رد کرد».
ایران با داشتن یک پایگاه دریایی در سواحل دریای سرخ می تواند کنترل خود را بر یکی از شلوغ ترین گذرگاه های حمل و نقل دنیا افزایش دهد. ایران به حوثی های یمن هم برای انجام حمله به کشتی های تجاری در دریای سرخ کمک می کند.
ایران و حوثی ها می گویند حملات در دریای سرخ به منظور پاسخ به اسرائیل و متحدانش به خاطر جنگ در غزه انجام می شود.

تلویزیون یمن عکس این کشتی باری بریتانیایی را در حال غرق شدن پس از حمله حوثی ها منتشر کرد (آژانس عکس اروپا)

سودان در دوره عمر البشیر رئیس جمهور مخلوع این کشور روابط گرم با ایران و گروه فلسطینی هم پیمان ایران «حماس» داشت. ژنرال عبد الفتاح البرهان رئیس شورای نظامی سودان پس از سرنگونی البشیر در کودتای سال ۲۰۱۹ سیاست نزدیکی به آمریکا برای پایان تحریم های بین المللی را دنبال و اقداماتی برای عادی سازی روابط بین سودان و اسرائیل آغاز کرد.
درخواست ایران ایجاد پایگاه دریایی در سودان باز این بحث را پیش کشیده که برخی از کشورهای منطقه با استفاده از جنگ داخلی ادامه دار ده ماهه در سودان به دنبال ایجاد قدمگاه در سودان هستند چرا که این کشور یک نقطه ارتباطی راهبردی بین خاورمیانه و کشورهای آفریقایی واقع در جنوب صحرای بزرگ است و نیز خط ساحلی به طول ۴۰۰ مایل در دریای سرخ دارد.
جنگ بین ارتش سودان و نیروهای شبه نظامی پشتیبانی سریع تحت فرماندهی محمد حمدان دقلو (حمیدتی) از اواسط آوریل ۲۰۲۳ آغاز شد و ده ها هزار نفر در این جنگ جان باختند و چندین میلیون تن دیگر آواره شدند. مردم سودان به دلیل جنگ جاری درگیر یکی از بدترین فجایع انسانی در دنیا هستند.
محمد خاطر نشان کرد «سودان چند پهپاد از ایران خرید چرا که ما برای کاهش تلفات جانی و رعایت قوانین انسانی بین المللی به داشتن تسلیحات دقیق تر نیاز داشتیم».
برخی از مقامات منطقه و تحلیلگران نیروهای البرهان با برخورداری از این پهپادهای انفجاری به چند پیروزی دست یافتند و خسارت به نیروهای پشتیبانی سریع وارد کردند.
دولت سودان در چند هفته گذشته بخش های وسیعی از خارطوم و ام درمان را پس گرفت.
دولت آمریکا ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع را به انجام جنایت جنگی متهم کرد. آمریکا می گوید نیروهای پشتیبانی سریع همچنین در ارتکاب جنایت ضد بشریت از جمله کشتار و تجاوز و پاکسازی اتنیکی در دارفور در غرب سودان نقش دارند.
مقامات سازمان ملل از ارتش سودان به دلیل حملات هوایی در محله های مسکونی و جلوگیری از دسترسی غیر نظامیان سودان به کمک های بشردوستانه انتقاد می کند. سازمان ملل گفت نیروهای پشتیبانی سریع عامل جنایات فجیع از جمله حملات با انگیزه اتنیکی در دارفور هستند.
ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع این اتهامات را رد کردند.
آمریکا ماه فوریه درباره محموله های اسلحه از ایران به ارتش سودان ابراز نگرانی کرد. جان گادفری سفیر وقت آمریکا در سودان گفت گزارش ها درباره کمک های ایران به خارطوم مایه نگرانی بسیار است.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»