بغداد: ایران خواهان جنگ نیست و دیپلماسی را ترجیح می‌دهد

مسئول دولتی: حضور لبنانی‌ها در عراق موقت است

ائتلاف «چارچوب هماهنگی» در یکی از جلسات خود در بغداد (ایکس)
ائتلاف «چارچوب هماهنگی» در یکی از جلسات خود در بغداد (ایکس)
TT

بغداد: ایران خواهان جنگ نیست و دیپلماسی را ترجیح می‌دهد

ائتلاف «چارچوب هماهنگی» در یکی از جلسات خود در بغداد (ایکس)
ائتلاف «چارچوب هماهنگی» در یکی از جلسات خود در بغداد (ایکس)

دولت عراق اعلام کرد که نمی‌خواهد بخشی از جنگ بین اسرائیل و حزب‌الله لبنان باشد. این در حالی است که عراق همچنان صدها پناهنده لبنانی را می‌پذیرد و کمک‌های پزشکی و غذایی ارائه می‌دهد.

سهبان ملا جیاد، مشاور نخست‌وزیر عراق در امور سیاسی، روز شنبه گفت: «دولت عراق از توقف حملات اسرائیل به غزه و اعلام آتش‌بس که از 7 اکتبر 2023 آغاز شده، حمایت کرده است.»

جیاد توضیح داد که بغداد به دنبال محدود کردن جنگ بین اسرائیل و حماس و یافتن راه‌حلی بوده است. او افزود: «اسرائیل تلاش کرد ایران را به جنگ بکشاند، اما ایران با دیدن حمایت آمریکا و غرب از اسرائیل، از افتادن در این دام خودداری کرد.»

او اشاره کرد که «ایران که خواهان جنگ نیست، باید از راه‌حل دیپلماتیک حمایت کند.» وی افزود: «به گروه‌های عراقی فشار وارد شد و آن‌ها نیز موضع را درک کردند. حمله‌ای که علیه اسرائیل انجام دادند محدود بود و به‌عنوان پیامی از همبستگی با فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها فرستاده شد.»

در مورد پناهجویان لبنانی در عراق، جیاد تأیید کرد که «حدود 10 هزار مهاجر لبنانی در حال حاضر در عراق هستند» و افزود که «حضور آن‌ها موقت است و درگیری‌ها در لبنان به زودی به پایان خواهد رسید.»

در همین حال، گروه‌های مسلح که خود را «گروه‌های مقاومت اسلامی» می‌نامند، همچنان اهدافی در داخل اسرائیل را هدف قرار می‌دهند.

عکس آرشیویی از پرتاب یک پهپاد که توسط «گروه‌های مقاومت اسلامی» در عراق منتشر شده است و در ویدیویی در «تلگرام» به نمایش درآمده است

پیام آمریکا

یک منبع عراقی مطلع اعلام کرد که پیامی کوتاه از سوی آمریکا از طریق واسطه‌های عراقی به تهران ارسال شده است که بر سه نکته تمرکز دارد.

این منبع اظهار کرد که «پیام آمریکا که از طریق واسطه‌های عراقی به ایران ارسال شد، بر آرام‌سازی وضعیت و جلوگیری از تشدید تنش در خاورمیانه تأکید داشت و هشدار داد که هرگونه حمله به منافع آمریکا با پاسخ مواجه خواهد شد و آمریکا تمایلی به جنگ مستقیم با ایران ندارد، و از ایران خواسته شد که از حمایت از تنش‌ها در لبنان و سایر مناطق خودداری کند.»

این منبع اضافه کرد که «این پیام نکته جدیدی نداشت و محتوای پیام‌های قبلی را تکرار کرده است.» ایران در پاسخ به پیام مشابهی از سوی آمریکا تأکید کرده بود که در صورت حمله، از خود دفاع خواهد کرد.

منبع یادآور شد که «ترور یحیی السنوار، رهبر حماس، قواعد بازی در منطقه را تغییر داده است و به نظر می‌رسد واشنگتن برای هرگونه مذاکرات غیرمستقیم با تهران منتظر واکنش اسرائیل است، اما نگران است که این واکنش از خطوط قرمز عبور کرده و به افزایش تنش‌ها در منطقه منجر شود.»

وزرای خارجه عراق، فؤاد حسین، و ایران، عباس عراقچی، در کنفرانس خبری در بغداد مشغول گفت‌وگو هستند (ا.ف.پ)

تأمین مرزها

در همین حال، اتحادیه اروپا روز شنبه تأیید کرد که عراق در زمینه استفاده از تجهیزات و آموزش برای تأمین مرزهای خود پیشرفت کرده است.

توماس سیلر، سفیر اتحادیه اروپا در عراق، گفت: «ارزیابی کار بر روی مرزها و مدیریت آن‌ها نشان می‌دهد که عراق پیشرفت زیادی داشته است، نه تنها در زمینه تجهیزات، بلکه همچنین از طریق آموزش افراد و تمرکز بر آن‌ها.»

او اضافه کرد: «مرزهای عراق بسیار بزرگ و طولانی هستند و با استفاده از تجهیزات جدید و مدرن و با دیجیتالی کردن و خودکارسازی، می‌توانیم بر مناطق اولویت‌دار تمرکز کنیم.»

سیلر توضیح داد که «دولت عراق، فرماندهی مرزبانی و نهادهای مرتبط با این حوزه با تمام توان و تلاش در حال کار بر روی کنترل و مدیریت بهتر مرزها هستند.»



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.