سران کشورهای خلیج، در جریان نشستی که با رئیسجمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، برگزار کردند، بر تمایل خود برای تقویت همکاری و شراکت راهبردی با ایالات متحده تأکید کردند و همچنین بر اهمیت تشکیل کشور فلسطینی بر اساس ابتکار صلح عربی برای آیندهای سرشار از صلح و ثبات تأکید ورزیدند.
این پنجمین نشست خلیج - آمریکا بود که روز چهارشنبه در ریاض، به دعوت خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، برگزار شد و بخشی از سفر رئیسجمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، به سعودی بود.
در این نشست، موضوعات مختلفی بررسی شد؛ در صدر آن تحولات اقتصادی، تجاری و سرمایهگذاری، و نیز وضعیت امنیتی و سیاسی منطقه.
شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد و نخستوزیر سعودی، آغازگر نشست بود و در سخنرانی افتتاحیه گفت این نشست ادامهای از همکاری با ایالات متحده است و روابط خلیج با آمریکا یک شراکت راهبردی بهشمار میآید. او تصریح کرد که کشورهای شورای همکاری خلیج بر شراکت اقتصادی با آمریکا تأکید دارند، چراکه ایالات متحده یک شریک تجاری اصلی برای این کشورها است و میزان تبادلات تجاری بین شورای همکاری و آمریکا در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱۲۰ میلیارد دلار رسید.
وی افزود: «این نشست ادامه روابط راهبردی ما با آمریکا است و بازتابی از حرص ما برای کار گروهی بهمنظور تقویت و توسعه این روابط در راستای تحقق آرمانهای کشورهای ما و ملتهایمان است.»
محمد بن سلمان با اشاره به چالشهای بزرگ منطقه، گفت: «ما از اندازه این چالشها آگاه هستیم و باید راهحلی دائمی برای توقف جنگ در غزه پیدا شود.»
او بار دیگر بر لزوم حل مسئله فلسطین بر اساس ابتکار صلح عربی و قطعنامههای بینالمللی تأکید کرد.
ولیعهد سعودی در ادامه به دیگر چالشهای منطقه پرداخت و گفت که باید بین طرفهای یمنی گفتوگو صورت گیرد و به راهحلی سیاسی و جامع دست یافت. او همچنین بر حفظ وحدت اراضی سوریه تأکید کرد و از تصمیم رئیسجمهور آمریکا برای رفع تحریمها علیه سوریه تقدیر نمود. او خواستار آتشبس در سودان و حمایت از ثبات لبنان شد و تأکید کرد که باید از حاکمیت لبنان حمایت شود، اصلاحات نهادی صورت گیرد و اسلحه تنها در دست دولت باشد.
وی بر ادامه همکاری و هماهنگی با آمریکا برای ثبات منطقه تأکید کرد و از توافق آتشبس بین هند و پاکستان استقبال کرده، گفت: «امیدواریم این توافق به کاهش تنشها و بازگشت آرامش کمک کند.»
در مورد بحران اوکراین نیز، ولیعهد آمادگی خود را برای ادامه تلاشها جهت کمک به حل آن اعلام کرد.
پروندههای اقتصادی و سیاسی
نشست که در مرکز کنفرانسهای ملک عبدالعزیز برگزار شد، وضعیت اقتصادی منطقه و جهان را بررسی کرد، علاوه بر آن، به جنگ اسرائیل علیه غزه، کاهش تنش و ورود کمکهای بشردوستانه به غزه پرداخت و امکان ارائه سازوکاری جدید برای ورود کمکها به غزه را مطرح نمود. مذاکرات هستهای آمریکا با ایران و جزئیات تعاملات دو طرف نیز بررسی شد، همچنین راههای برقراری صلح در منطقه مورد بحث قرار گرفت.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، در نشست خلیج - آمریکا گفت: «کشورهای خلیج در صدر کشورهای پیشرفته و شکوفا قرار دارند و جهان به فرصتهای موجود در این کشورها چشم دوخته است.»
او در مورد پرونده ایران گفت: «ایران باید به جنگهای نیابتی خود در منطقه پایان دهد و نمیتواند به سلاح هستهای دست پیدا کند. ما خواهان توافقی با ایران هستیم، اما باید حمایت از تروریسم را متوقف کند.»
در مورد سوریه، ترامپ اعلام کرد: «پس از مشورت با ولیعهد سعودی محمد بن سلمان، دستور رفع کامل تحریمها علیه سوریه را صادر خواهم کرد.» او افزود: «آمریکا در حال کار بر روی عادیسازی کامل روابط با دولت جدید سوریه است. روند عادیسازی روابط از دیدار با رئیسجمهور سوریه، احمد الشرع، در ریاض آغاز شد.»
در خصوص لبنان نیز، ترامپ گفت که با انتخاب رئیسجمهوری و نخستوزیر جدید، لبنان فرصت تازهای دارد و اکنون فرصتی واقعی برای آیندهای بدون «حزبالله» در لبنان فراهم شده است.
شراکت راهبردی
شراکت راهبردی میان کشورهای شورای همکاری خلیج و ایالات متحده بر پایه روابط مستحکم و منافع مشترکی استوار است که به توسعه همکاریها در زمینههای سیاسی، اقتصادی، تجاری و سرمایهگذاری منجر شده است. این همکاریها به شکل گروههای کاری مشترک در زمینههای مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی و... سازمان یافتهاند و حتی به حوزههایی مانند فرهنگ و آموزش نیز گسترش یافتهاند.
پیش از این سعودی چهار نشست دیگر از این نوع را میزبانی کرده بود؛ نشست اول: کمپ دیوید، مه ۲۰۱۵، نشست دوم: آوریل ۲۰۱۶، نشست سوم: مه ۲۰۱۷ در ریاض با حضور ترامپ و نشست چهارم: ژوئیه ۲۰۲۲ با مشارکت مصر، اردن و عراق
شاه بحرین، ملک حمد بن عیسی، در جریان نشست از نقش سعودی در کاهش تنشها تمجید کرد و تصمیم ترامپ برای رفع تحریمها علیه سوریه را ستود.
او گفت که گفتوگوهای جاری بین آمریکا و ایران میتواند به ثبات منطقه کمک کند و بر همکاری نزدیک شورای همکاری با آمریکا برای تحقق امنیت منطقهای تأکید کرد. وی روابط دو طرف را ریشهدار و رو به تقویت دانست.
شیخ مشعل الأحمد الجابر الصباح، امیر کویت، نیز در سخنان خود از تصمیم ترامپ برای رفع تحریمها علیه سوریه استقبال کرد و ابراز امیدواری کرد که این نشست سرآغازی برای پایان دادن به بحرانهای منطقه باشد. او نیز بر ضرورت تشکیل کشور فلسطینی طبق ابتکار صلح عربی تأکید کرد.
امیر کویت همچنین پایبندی خود را به کار در چارچوب شورای همکاری برای تحقق اهداف مشترک با آمریکا و تقویت همکاریهای دو جانبه برای آیندهای همراه با صلح و ثبات اعلام کرد و از ترامپ برای اهتمام و مشارکت در دیدار با رهبران خلیج تشکر کرد.
شایان ذکر است که کشورهای شورای همکاری خلیج دارای روابط تجاری و سرمایهگذاری گستردهای با ایالات متحده هستند، بهگونهای که حجم تبادلات تجاری میان آنها در سال ۲۰۲۴ از ۱۸۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.
