حزب الله و اسرائیل؛ خودداری از رویارویی با دست های روی ماشه

گاه شمار درگیری های طرفین از طوفان الاقصی  


سربازان اسرائیلی در شهرک المطله روبروی مرز لبنان (فرانس پرس)
سربازان اسرائیلی در شهرک المطله روبروی مرز لبنان (فرانس پرس)
TT

حزب الله و اسرائیل؛ خودداری از رویارویی با دست های روی ماشه


سربازان اسرائیلی در شهرک المطله روبروی مرز لبنان (فرانس پرس)
سربازان اسرائیلی در شهرک المطله روبروی مرز لبنان (فرانس پرس)

«حزب الله» و اسرائیل در مرزهای جنوبی لبنان خیلی محتاط هستند و مشغول برنامه ریزی. پیداست که طرفین از همان روز نخست عملیات «طوفان الاقصی» از آغاز جنگ تمام عیار در جبهه «حزب الله»‌ خودداری کردند و جنوب لبنان صرفا کارکرد پیام رسانی داشته و پیام های متعددی در زیر سقف قواعد درگیری رد و بدل شدند. هر دو طرف به این قواعد از پایان جنگ ماه ژوئیه ۲۰۰۶ پایبندند.
با این حال تدارک حمله زمینی به نوار غزه از سوی ارتش اسرائیل و تهدید مقامات اسرائیل برای یکسره کردن کار «حماس» احتمال درگیر شدن «حزب الله» در جنگ را افزایش داده است. منابع نزدیک به «حزب الله» نیز تاکید می کنند که هر دو طرف تا این لحظه از آغاز رویارویی خودداری کرده اند اما دستشان روی ماشه است. تحول اول: جنوب لبنان یکشنبه (۸ اکتبر) صحنه اولین زد و خورد نظامی پس از عملیات «طوفان الاقصی» بود. «حزب الله» سه سایت اسرائیلی در مزارع اشغالی شبعا را هدف قرار داد و تل آویو به یک سایت «حزب الله» در همان منطقه حمله هوایی کرد. این درگیری تلفات جانی نداشت. گویا دو طرف تمایل به خودداری از افزایش تنش داشتند چون این تقابل نظامی در منطقه ای اتفاق افتاد که «حزب الله» آن را اشغالی می خواند و در نتیجه مشمول قطعنامه ۱۷۰۱ نمی شود. بنابراین طرفین قواعد درگیری را زیر پا نگذاشتند. «حزب الله» در نظر داشت پیام همبستگی و حمایت به «حماس» و نوار غزه بدهد و طرف اسرائیلی خواست بگوید که در کمین نشسته و به رغم اینکه در مرز جنوبی سخت گرفتار درگیری است اما برای دفاع از مرزهای شمالی اش هم آماده است.
تحول نظامی دوم: دوشنبه (۹ اکتبر) بود که یک گروه فلسطینی از مرز لبنان برای اجرای عملیات در آنسوی مرز وارد اسرائیل شدند و ۴ اسرائیلی از جمله یک فرمانده نظامی را کشتند. تل آویو جواب این عملیات را داد و به سایت های «حزب الله» در خاک لبنان حمله هوایی کرد و ۳ عضو «حزب الله» کشته شدند. حمله موشکی «حزب الله» در مقابل متوجه منطقه الجلیل شد.
تحول نظامی سوم: چندین موشک از جنوب لبنان سه شنبه (۱۰ اکتبر) به سمت الجلیل غربی شلیک شدند. «حماس» مسئولیت این حمله را پذیرفت. جنگنده های اسرائیل بخش هایی از خاک لبنان را زیر آتش گرفتند. «حزب الله» نفربر اسرائیلی مدل زیلدا را در شهرک نشین آویویم هدف قرار داد. پس از آن بود که تبادل آتش به طور روزمره اتفاق افتاد. «حزب الله» چهارشنبه (۱۱ اکتبر) یک موشک هدایت شونده به یک سایت اسرائیلی شلیک کرد و گفت که چندین نفر اسرائیلی در این حمله کشته و زخمی شدند. این پاسخ «حزب الله» به کشته شدن چند نفر از اعضایش بود.

«حزب الله» در تله نیفتاد
با توجه به اتفاقاتی که افتاد برخی معتقدند که اسرائیل با هدف گرفتن و کشتن عناصر «حزب الله» قواعد درگیری را زیر پا گذاشته و حالا تنش نظامی در جنوب لبنان افزایش پیدا خواهد کرد. قواعد درگیری در علوم نظامی مجموعه قواعدی است که نیروهای مسلح در درگیری های نظامی بدان پایبندند.
جرج غانم نویسنده سیاسی معتقد است که «دو طرف به اصل (توجه) به قواعد درگیری پایبندند. به عبارت دیگر اگر فضای باز هدف حملات موشکی قرار بگیرد طرف دیگر نیز مناطق باز را مورد هدف قرار می دهد. اگر طرف اول یک نفر را بکشد طرف دوم یک نفر از طرف مقابل را می کشد. اسرائیل این اصل را زیر پا گذاشت و به یکی از سایت های (حزب الله) در عمق خاک لبنان حمله کرد که باعث کشته شدن چندین نفر از اعضای حزب شد».
غانم در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «(حزب الله) تا این لحظه از افزایش تنش خودداری کرده اما هنوز مشخص نیست که بعد وارد جنگ خواهد شد یا خیر». او افزود «حساب و کتاب های (حزب الله) این بار خیلی فرق می کند چون پاسخ شدیدتر و گسترده تر ممکن است کل منطقه را وارد جنگ کند». غانم بر این باور است که «اسرائیل با حمله هوایی به سایت (حزب الله) در عمق خاک لبنان می خواست پیام روشنی بدهد که هر گروهی علیه اسرائیل اقدام کند مسئولیتش با (حزب الله) است. ضمنا این اقدام اسرائیل در واقع آزمودن (حزب الله) بود که ببیند تا چه حد قصد دارد در آنچه در غزه می گذرد درگیر شود و تا چه حد آمادگی گشودن جبهه جنگ در جنوب را دارد اما (حزب الله) در تله نیفتاد». او خاطر نشان کرد «اما همه گزینه ها مطرح است. گسترش دامنه جنگ بستگی به تحولات جنگ در غزه دارد».
دو شرط «حزب الله» برای افزایش تنش
سپهبد بازنشسته دکتر هشام جابر رئیس مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه معتقد است «دو طرف به طور عام همچنان به قواعد درگیری پایبندند. (حزب الله) در ابتدا به سمت مزارع لبنانی اشغالی شبعا و کفر شوبا آتش گشود که آنها را مشمول قطعنامه ۱۷۰۱ نمی داند. اسرائیل با آتش توپخانه ای و نه موشک و جنگنده پاسخ داد. این اتفاق چند بار در سال های گذشته افتاده و نشان می دهد که طرفین به قواعد درگیری پایبند بوده و می خواهند پایبند بمانند».
او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حملات هوایی اسرائیل در منطقه ای کنار مرز و نزدیک خط آبی (خط جدا کننده بین اسرائیل و لبنان) انجام شدند که چند عضو (حزب الله) کشته شدند. (حزب الله) در پاسخ به الجلیل حمله کرد. طرفین به قواعد درگیری پایبند بودند».
جابر گفت «این تقابل نظامی در صورت ورود جنگنده های اسرائیلی به حریم هوایی لبنان و بمباران لبنان و یا شلیک موشک های زمین به زمین از اسرائیل به لبنان وارد فاز تازه ای خواهد شد».
او افزود «اوضاع در مرز بین لبنان و اسرائیل شکننده است اما افزایش تنش نظامی از سوی (حزب الله) بعید به نظر می رسد. (حزب الله) جنگ را آغاز نخواهد کرد مگر در دو حالت: اول اسرائیل آغازگر حمله و تجاوز باشد که بعید به نظر می رسد. دوم: اسرائیل به خاک ایران حمله کند».



پایبندی گسترده جهانی به راهکار دو دولتی پس از اعلام طرح ترامپ برای غزه

کودک فلسطینی  از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
کودک فلسطینی از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
TT

پایبندی گسترده جهانی به راهکار دو دولتی پس از اعلام طرح ترامپ برای غزه

کودک فلسطینی  از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
کودک فلسطینی از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)

کشورهای عربی و جهان و در صدر آنها سعودی پس از پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای غزه پایبندی خود را به «راهکار دو دولتی» به عنوان پایه و اساس حل منازعه فلسطین و اسرائیل اعلام کردند. پرزیدنت دونالد ترامپ در اظهاراتی گفت که آمریکا کنترل و مالکیت غزه را به دست خواهد گرفت و ساکنان غزه در کشورهای دیگر اسکان داده می شوند تا آمریکا بتواند در غزه پروژه های توریستی اجرا کند.

در این راستا، شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی و عبد الله دوم پادشاه اردن در گفتگوی تلفنی درباره تحولات منطقه رایزنی و در خصوص آخرین تحولات و تلاش های برای برقراری امنیت و ثبات در منطقه تبادل نظر کردند.
پادشاه اردن از مواضع ثابت سعودی در حمایت از حقوق ملت فلسطین استقبال کرد.
وزارت خارجه سعودی در بیانیه ای گفت که سعودی بدون تشکیل کشور فلسطین روابطی با اسرائیل نخواهد داشت. این بیانیه افزود «این موضع گیری قطعی و غیر قابل مذاکره و ثابت و خارج از هر گونه معامله و مذاکره» است.
بیانیه سعودی خاطر نشان کرد «موضع سعودی درباره تشکیل دولت فلسطین ثابت و محکم و تغییر ناپذیر است. شاهزاده محمد بن سلمان نیز به طور واضح و آشکار و بدون هیچ گونه ابهامی موضع سعودی را اعلام کرد و گفت که سعودی از تلاش بی وقفه برای تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی دست نخواهد برداشت و سعودی بدون تشکیل کشور فلسطین با اسرائیل رابطه دیپلماتیک نخواهد داشت».
این بیانیه با تاکید مجدد بر موضع سابق سعودی اضافه کرد «سعودی قاطعانه با نقض حقوق مشروع ملت فلسطین چه از طریق سیاست های شهرک سازی اسرائیل و چه الحاق اراضی فلسطینی و چه تلاش برای کوچ مردم فلسطین از سرزمین خود مخالف است. جامعه جهانی امروز باید به نقش خود در کاهش مشکلات و گرفتاری و درد و رنج انسانی ملت فلسطین عمل کند. ملت فلسطین در سرزمین خود باقی خواهد ماند».
سعودی در پایان گفت «تاکید می کنیم که این موضع ثابت و قطعی و غیر قابل مذاکره و خارج از هر گونه معامله است. صلح پایدار و عادلانه برقرار نخواهد شد مگر اینکه ملت فلسطین طبق قطعنامه های بین المللی به حقوق مشروع خود دست پیدا کند و این موضوع بارها هم به دولت پیشین آمریکا و هم به دولت کنونی گوشزد شده است».

آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل چهارشنبه (۵ فوریه) درباره «پاکسازی نژادی» در غزه هشدار داد.
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل شامگاه چهارشنبه در سخنرانی خود در کمیته اعمال حقوق مسلم مردم فلسطین خواستار «ایجاد راهکارهایی برای جلوگیری از بدتر کردن این مشکل» شد.
گوترش افزود «وفادار ماندن به بستر قوانین بین المللی حیاتی است. اجتناب از هر گونه پاکسازی نژادی ضروری است».
او با اشاره به مساله فلسطین خاطر نشان کرد «ما باید مجددا از راه حل دو دولتی: اسرائیل و فلسطین حمایت کنیم».

استفان دوجاریک سخنگوی دبیر کل سازمان ملل در پاسخ به سوالی درباره طرح رئیس جمهور آمریکا برای غزه گفت «هر گونه کوچ اجباری اهالی و ساکنان می تواند پاکسازی نژادی باشد».
فولکر تورک کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفت اخراج اجباری ساکنان از اراضی اشغالی اکیدا ممنوع است.
تورک در بیانیه ای افزود «حق تعیین سرنوشت یک اصل اساسی در حقوق بین الملل است و باید از سوی همه کشورها رعایت شود. دیوان کیفری بین المللی نیز به تازگی بر روی آن تاکید کرده است. هر گونه انتقال اجباری یا اخراج مردم از سرزمین اشغال شده کاملا ممنوع است».
اتحادیه عرب ضمن محکوم کردن طرح ترامپ گفت این ایده «بر خلاف قوانین بین المللی و نسخه بی ثباتی است».
اتحادیه عرب در بیانیه خود افزود «مطمئنا دولت آمریکا و رئیس جمهور این کشور به دنبال برقراری صلح عادلانه در منطقه هستند اما طرح اعلام شده از سوی پرزیدنت ترامپ سناریوی کوچ اجباری فلسطینیان را ترویج می کند و این سناریو از سوی جهان عرب و جامعه جهانی غیر قابل قبول و بر خلاف حقوق بین الملل است».
این بیانیه اضافه کرد «این طرح به مثابه نسخه ای برای بی ثباتی است و به تحقق راه حل دو دولت کمک نمی کند. راهکار دو دولتی تنها راه برقراری صلح و امنیت برای فلسطینیان و اسرائیل و کل منطقه است».
اتحادیه عرب دوباره خواستار اجرای حل دو دولتی شد و تاکید کرد «کرانه باختری و نوار غزه اشغالی روی هم رفته دولت مستقل فلسطین را تشکیل می دهند».
بدر عبد العاطی وزیر خارجه مصر چهارشنبه (۵ فوریه) در دیدار با محمد مصطفی نخست وزیر و وزیر خارجه فلسطین در قاهره بر حمایت کامل قاهره از دولت فلسطین تاکید کرد و بار دیگر خواهان «راهکار سیاسی پایدار برای مساله فلسطین» شد.
عبد العاطی بر «حمایت مصر از حقوق مشروع و تغییر ناپذیر ملت فلسطین» و «لزوم تلاش برای رسیدن به راهکار سیاسی پایدار و عادلانه برای مساله فلسطین بر مبنای تشکیل کشور مستقل فلسطین در مرز ۴ ژوئن ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی و پایان تکرار چرخه های خشونت برای همیشه» تاکید کرد.
عبد العاطی به تلاش مصر برای تضمین برقراری آتش بس پایدار در غزه و اجرای کامل مفاد توافق و پایان سه مرحله آن اشاره کرد.
وزارت خارجه امارات در بیانیه ای بر پایبندی به حمایت از صلح و ثبات در منطقه و موضع «تاریخی و تغییر ناپذیر» خود در حمایت از حقوق فلسطینیان تاکید کرد و گفت باید راهکار سیاسی جدی برای منازعه بین اسرائیل و فلسطین و تشکیل کشور مستقل فلسطین ایجاد شود.
این بیانیه افزود «دولت امارات قاطعانه مخالف خدشه دار کردن حقوق تغییر ناپذیر ملت فلسطین و تلاش ها برای کوچ اجباری فلسطینیان است».
هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در مورد تصرف غزه از سوی آمریکا را «غیر قابل قبول» خواند و افزود هر گونه برنامه ای که فلسطینیان را «خارج معادله» قرار دهد باعث افزایش کشمکش خواهد شد.
فیدان در گفتگو با خبرگزاری «آناتولی» افزود اگر کشتار فلسطینیان متوقف و شرایطشان بهتر شود ترکیه در اقدامات خود ضد اسرائیل مثل قطع مبادلات تجاری و احضار سفیر بازنگری خواهد کرد.
وزارت خارجه فرانسه در بیانیه ای اعلام کرد پاریس «به کارزار خود برای اجرای راهکار دو دولتی ادامه خواهد داد چرا که این تنها راه حلی است که باعث برقراری صلح و امنیت بلند مدت برای اسرائیل و فلسطین می شود». این بیانیه افزود «در فردای غزه هیچ کشور ثالثی نباید غزه را تصرف کند».
خوزه مانوئل آلبارس وزیر خارجه اسپانیا با رد پیشنهاد ترامپ درباره اسکان اهالی غزه در مناطق دیگر و تصرف غزه گفت «غزه بخشی از کشور فلسطین در آینده است. اسپانیا از تشکیل کشور مستقل فلسطین حمایت می کند. این کشور باید با دولت اسرائیل همزیستی مسالمت آمیز داشته باشد به طوری که رونق و امنیت اسرائیل حفظ شود».
دیوید لمی وزیر خارجه بریتانیا چهارشنبه در سفر خود به کی یف پایتخت اوکراین تاکید کرد «فلسطینیان باید در سرزمین های خود در غزه و کرانه باختری زندگی کنند و به رونق وشکوفایی در سرزمینشان دست پیدا کنند».
آنالنا بربوک وزیر خارجه آلمان گفت «نوار غزه متعلق به فلسطینیان است و اخراج فلسطینیان از غزه غیر قابل قبول و خلاف حقوق بین الملل است».
کرملین روسیه گفت مسکو «بر این باور است که راهکار دو دولتی تنها راه حل منازعات در خاورمیانه است».