«هشدار نهایی» آمریکا به عراق

واشنگتن بغداد را از مداخله گروه‌های مسلح در عملیات منطقه‌ای پیش‌رو برحذر داشت

مردی در حال کشیدن چرخ‌دستی در برابر پوسترهای تبلیغات انتخاباتی پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی در بصره، جنوب عراق (فرانس‌پرس)
مردی در حال کشیدن چرخ‌دستی در برابر پوسترهای تبلیغات انتخاباتی پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی در بصره، جنوب عراق (فرانس‌پرس)
TT

«هشدار نهایی» آمریکا به عراق

مردی در حال کشیدن چرخ‌دستی در برابر پوسترهای تبلیغات انتخاباتی پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی در بصره، جنوب عراق (فرانس‌پرس)
مردی در حال کشیدن چرخ‌دستی در برابر پوسترهای تبلیغات انتخاباتی پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی در بصره، جنوب عراق (فرانس‌پرس)

ثابت العباسی، وزیر دفاع جمهوری عراق، از جدی‌ترین هشدار ایالات متحده آمریکا به دولت عراق پرده برداشت؛ هشداری که از سوی همتای آمریکایی‌اش، پیت هیگسث، در جریان تماس تلفنی میان آن دو مطرح شد. این تماس تنها دو روز پس از پیام اطمینان‌بخش آمریکا در بیانیه مارک سافایا، فرستاده رئیس‌جمهور دونالد ترامپ، درباره آینده روابط میان دو کشور صورت گرفت.
به گفته وزیر العباسی، این هشدار مربوط به گروه‌های مسلح است و شامل تهدیدی مستقیم در صورت اقدام این گروه‌ها به انجام هرگونه عملیات در واکنش به آنچه واشنگتن قصد دارد طی روزهای آینده در منطقه نزدیک به عراق انجام دهد، می‌شود.
العباسی در مصاحبه‌ای تلویزیونی اظهار کرد که هیگسث او را از وجود عملیات نظامی قریب‌الوقوع در منطقه مطلع کرده و نسبت به «مداخله گروه‌های عراقی» در این عملیات هشدار داده، بی‌آنکه جزئیات بیشتری ارائه کند. العباسی افزود که همتای آمریکایی‌اش تماس را با عبارتی هشدارآمیز به پایان رسانده و گفته است: «این آخرین اطلاع‌رسانی به شماست... و شما به‌خوبی می‌دانید واکنش دولت کنونی چگونه خواهد بود».

نگرانی‌ها جدی است

کارشناسانی که روزنامه «الشرق الاوسط» نظرشان را جویا شد، اذعان کردند که نگرانی‌های جدی درباره آینده روابط میان واشنگتن و بغداد، فارغ از نتایج انتخابات آینده عراق وجود دارد.

دکتر احسان الشمری، رئیس مرکز تفکر سیاسی، در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» اظهار کرد: «استراتژی دولت رئیس‌جمهور دونالد ترامپ، به‌ویژه در پرونده گروه‌های مسلح و متحدان ایران، همچنان در مرحله نخست خود یعنی مرحله آزمون قرار دارد. بنابراین، عدم اقدام عملی واشنگتن تاکنون باید با گام‌هایی در چارچوب عملکرد دولت همراه شود».

السودانی در میان وزیر دفاع ثابت العباسی و رئیس ستاد ارتش، عبدالأمیر رشید یارالله (آرش

یو – دفتر نخست‌وزیری)

الشمری افزود: «پیام وزیر دفاع آمریکا به عراق در چارچوب همین رویکردها قرار می‌گیرد، به‌همراه هشدارهای صریح، که نشان می‌دهد این گروه‌ها اکنون در دایره هدف قرار دارند و هیچ گزینه‌ای جز پیوستن به دولت و خلع سلاح ندارند، یا باید در انتظار عملیات نظامی احتمالی آمریکا باشند».

وی توضیح داد که «اظهارات فرستاده آمریکا، سافایا، و وزیر دفاع آمریکا، نقشه راهی را پیش‌روی نیروهای سیاسی قرار می‌دهد که دولت آینده را بر اساس گزینه‌های مطرح‌شده از سوی واشنگتن تشکیل خواهند داد».

از سوی دیگر، دکتر عباس عبود سالم، سیاست‌مدار و استاد دانشگاه عراقی، در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» اظهار کرد: «هشدار آمریکا از نظر موضع واشنگتن نسبت به گروه‌های مسلح، موضوع تازه‌ای نیست؛ چراکه درگیری میان دو طرف سال‌هاست ادامه دارد. اما پرسش این است که چرا این تهدید در این زمان خاص مطرح شده است؟»

عبود افزود: «منطقه شاهد تحولات بزرگی است، از جمله وضعیت سوریه و تغییر موازنه‌های درگیری منطقه‌ای، که نشان‌دهنده آغاز مرحله‌ای جدید است؛ مرحله‌ای که دیگر جایی برای بازیگران فرعی ندارد، زیرا آن‌ها دیگر قادر به ایفای نقش مؤثر در میان این تحولات بزرگ نیستند».

وی ادامه داد: «دولت آمریکا به‌دنبال ایجاد رابطه‌ای برابر با عراق نیست، همان‌طور که با دیگر کشورها دارد، بلکه هدف اصلی آن محدودسازی نفوذ ایران و دور کردن آن از عراق و منطقه به‌طور کلی است، به‌ویژه در زمان انتخابات، چراکه برخی گروه‌ها در آن مشارکت دارند؛ موضوعی که مورد رضایت واشنگتن نیست».

در همین زمینه، مخلد حازم، کارشناس امنیتی و راهبردی، در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» اظهار کرد: «واضح است که ترتیبات نظامی‌ای در منطقه در جریان است که با هماهنگی‌هایی در فضای منطقه علیه ایران و دیگر طرف‌ها، از جمله گروه‌های مسلح وابسته به ایران احتمالاً ایران را هدف قرار می‌دهد».

حازم اشاره کرد: «این نخستین هشدار آمریکا نیست؛ پیش‌تر نیز وزیر امور خارجه آمریکا، روبیو، در تماس تلفنی چند روز پیش با نخست‌وزیر عراق، هشدار مشابهی داده بود».

وی افزود: «فرستاده ترامپ، سافایا، نیز در پیام اخیر خود هشدار صریحی مطرح کرده و انتظار می‌رود هر لحظه حمله‌ای صورت گیرد؛ موضوعی که العباسی نیز هنگام سخنرانی علنی خود درباره این تهدید تأیید کرد».

حازم توضیح داد: «افزایش تنش‌های آشکار آمریکا علیه ایران، همه را در وضعیت انتظار و احتیاط قرار داده است و احتمال دارد عملیات نظامی علیه تهران نزدیک باشد؛ چه از سوی ایالات متحده، چه از سوی اسرائیل».

مسئله شرکت «المهندس»

در همین حال، وزارت ارتباطات عراق به گزارش رسانه‌ای آمریکایی درباره قرارداد این وزارتخانه با شرکت «المهندس» وابسته به سازمان «الحشد الشعبی» برای اجرای یکی از پروژه‌ها واکنش نشان داد.

این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این شرکت دولتی و وابسته به سازمان الحشد الشعبی است و حق دارد در مناقصه‌ها شرکت کند و بر اساس دستورالعمل‌های جاری، قرارداد پروژه‌ها را منعقد کند». همچنین افزود: «واحدهای وزارت ارتباطات حق دارند با تمامی شرکت‌های دولتی قرارداد ببندند».

نیروهایی از الحشد الشعبی در شهر موصل، دسامبر گذشته (رویترز)

در این بیانیه آمده است: «قرارداد با شرکت المهندس به‌صورت قانونی و بر اساس دستورالعمل اجرایی قراردادهای دولتی شماره (۲) منعقد شده است، پس از آنکه دعوت‌نامه‌ای برای این شرکت و شماری از شرکت‌های وابسته به وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی و صنعت، در خصوص تعمیر مسیرهای کابل نوری و حفاری و احداث مسیرهای جدید ارسال شد».

بیانیه تأکید کرد: «این فعالیت هیچ ارتباطی با مدیریت ارتباطات در عراق ندارد؛ چراکه مدیریت و بهره‌برداری از تجهیزات ارتباطی شبکه فیبر نوری، مسئولیتی انحصاری برای وزارت ارتباطات است و تنها کارکنان این وزارتخانه آن را انجام می‌دهند».

وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا در تاریخ نهم اکتبر (مهرماه) گذشته، بسته‌ای از تحریم‌های جدید را اعلام کرد که افراد بانکی و شرکت‌های عراقی مرتبط با «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» و «کتائب حزب‌الله» را هدف قرار داد؛ از جمله شرکت «المهندس» که بازوی اقتصادی سازمان «الحشد الشعبی» محسوب می‌شود.

واشنگتن در آن زمان اعلام کرد که این اقدام با هدف «انهدام شبکه‌های فساد و پول‌شویی است که به گروه‌های مسلح امکان فعالیت در داخل و خارج عراق را می‌دهد».



غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
TT

غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)

روز گذشته، نوار غزه وارد ماه سوم آتش‌بس شکننده‌ای شد که برای توقف درگیری میان اسرائیل و «حماس» از اکتبر گذشته آغاز شده بود. ساکنان آسیب‌دیده غزه دو ماهی را پشت سر گذاشته‌اند که با نقض‌های مکرر اسرائیل و رنج ناشی از کمبود کمک‌ها همراه بوده است.
هوای بد و موج باران‌های سنگینی که بر این منطقه می‌بارد، بار دیگر نیاز به تسریع ورود مواد لازم برای مقابله با شرایط سخت جوی را افزایش داده است؛ شرایطی که به مرگ یک نوزاد بر اثر سرما انجامید.
آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی «آنروا» توضیح داد که رنجِ فزایندهٔ ناشی از باران‌ها «با ورود بدون مانع کمک‌های بشردوستانه، از جمله تدارکات پزشکی و وسایل مناسب سرپناه، قابل پیشگیری است».
در همین حال، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی دست‌راستی افراطی اسرائیل، روز گذشته تهدید کرد که قبر رهبر تاریخی، عزالدین قسام، را که در داخل سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل قرار دارد و شاخهٔ نظامی «حماس» نام او را بر خود دارد، از میان برخواهد داشت.
بن‌گفیر ویدئویی منتشر کرد که در آن در کنار نیروهای امنیتی و یک جرثقیل دیده می‌شود که در حال برچیدن چادری بودند که برای نماز خواندن در کنار قبر قسام ــ که زادهٔ سوریه است ــ برپا شده بود.
«حماس» تأکید کرد که اقدام وزیر امنیت «تجاوزی بی‌سابقه به حرمت‌ها و نقض مقدسات» است.


عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».