​مخالفت کردها با «منطقهٔ امن» و «توافقنامهٔ آدانا»

دو رهبر کُرد مخالفت خود را با هر گونه نقش آفرینی ترکیه در «منطقه امن» در شمال سوریه اعلام کردند و یکی از آنها گفت فعالسازی «توافقنامهٔ آدنا» میان آنکارا و دمشق یعنی «تسلیم شدن سوریه در برابر ترکیه».

صالح مسلم رئیس سابق حزب «اتحاد ملی دموکراتیک» در گفتگو با «الشرق الاوسط» عنوان کرد: با قائل شدن هرگونه نقشی برای ترکیه مخالفت و آن را به مثابهٔ اشغال قلمداد کرده و با آن مقابله می‌کنیم.

الهام احمد یکی از رهبران «شورای دموکراتیک» سوریه نیز اعلام کرد که به مسئولان آمریکایی در واشینگتن ابلاغ کردند که ایدهٔ مداخلهٔ ترکیه غیرقابل قبول است.

این دو رهبر شامگاه نشست کمیتهٔ آمریکایی-ترک در واشینگتن دربارهٔ ایجاد «منطقهٔ امن» با «الشرق الاوسط» گفتگو کردند.

این منطقه میان جرابلس در فرات واقع در شمال حلب و فیش خابور در رود دجله نزدیک عراق با عمق ۲۸ تا ۳۲ کیلومتر است.

همچنین قرار است در نشست این کمیته اجرای «نقشهٔ راه» در منبج واقع در حلب بررسی شود.

مسلم گفت: آنها از منطقهٔ امنی سخن می‌گویند که ترکیه خواهان نظارت بر آن است و ما وجود هیچگونه حضور ترکیه را قبول نمی‌کنیم؛ چرا که شهروندان آن را به مثابهٔ اشغال قلمداد کرده و با آن مقابله می‌کنند.

مسلم ادامه داد: هرگونه دخالتی از جانب ترکیه در شمال سوریه همه چیز را خراب می‌کند. ما خواهان منطقهٔ امن تحت نظارت بین‌المللی و با حضور ناظران بین‌المللی علیه مداخلهٔ ترکیه هستیم.

پیشنهاد اول آنکارا خارج کردن سلاح سنگین آمریکا، منحل کردن پایگاه‌های نظامی و خروج ۷ هزار مبارز «یگان‌های حمایت از خلق کرد» به رهبری عبدالله اوجلان است که به عنوان گروه تروریست در ترکیه رده‌بندی شده‌اند.

این در حالی است که واشینگتن با «نیروهای دموکراتیک» سوریه هم‌پیمان است که «یگان‌ها» نیروی اصلی آنها در جنگ با داعش هستند و مناطق شرق فرات که معادل یک سوم مساحت سوریه بوده و بالغ بر ۱۸۵ هزار کیلومتر مربع است را تحت کنترل خود دارند.

مسلم توضیح داد: ما نیاز به حمایت داریم؛ چرا که مورد تعدی قرار گرفته‌ایم و بی شک قدرت داخلی داریم که می‌توانیم به وسیلهٔ آن از ملت دفاع کنیم. باید یک ائتلاف بین‌المللی و ایست‌های دیده‌بانی برای حمایت از منطقه در برابر دخالت ترکیه وجود داشته باشد.

از سوی دیگر احمد الجربا رئیس حزب سوری «جریان فردا» پیشنهاد داد ۸ تا ۱۲ هزار مبارز از «نیروهای نخبه» عرب و «پیشمرگهٔ» کُرد سوریه که در کردستان عراق آموزش دیده‌اند در «منطقهٔ امن» منتشر شوند.

مسلم در این باره گفت: ما این موضوع را رد می‌کنیم و همهٔ ما سرنوشت آنتوان لحد (رهبر ارتشی که اسرائیل در جنوب لبنان تشکیل داد) را می‌دانیم.

وی افزود: آنها تلاش می‌کنند اما موفق نمی‌شوند. اگر تصمیم به اجرا گرفتند ما آن موقع حرف خود را می‌زنیم.

قرار است که الجربا طی ساعات آتی ایده‌های خود را با سرگئی لاوروف نخست‌وزیر روسیه در مسکو در میان بگذارد. وی در این دیدار از حمایت آمریکا، ترکیه و مسعود بارزانی رئیس سابق اقلیم کردستان از پیشنهادش برای انتشار نیروهای کُرد و عرب در «منطقهٔ امن» سخن خواهد گفت.

به موازات مذاکرات آمریکا و ترکیه پیرامون «منطقهٔ امن»، مسکو پیشنهاد فعالسازی «توافقنامهٔ آدنا» را داد که به سال ۱۹۹۸ بر می‌گردد و شامل امکان پیگرد «حزب کارگران کردستان» تا عمق ۵ کیلومتری شمال سوریه و ایجاد مکانیزمی امنیتی میان آنکارا و دمشق برای مبارزه با تروریسم است. این توافقنامه باعث شد که اوجلان پیش از اینکه بعد از رفتن به آفریقا ربوده شده و به ترکیه منتقل شود، از سوریه به یونان و سپس به روسیه برود.

مسلم گفت: توافقنامهٔ «آدانا» مقدمهٔ بحران سوریه و جنگ هشت سالهٔ آن بود و فعالسازی مجدد آن یعنی جنگ‌های چندین سالهٔ جدید. ما این این توافقنامه را به مثابهٔ تسلیم سوریه در برابر ترکیه می‌دانیم به طوری که رژیم به دلیل نبودن بندی به نفع سوریه در آن، این توافقنامه را از ملت پنهان کرد، برای همین فعالسازی مجدد آن را به مثابهٔ تسلیم مجدد سوریه در مقابل ترکیه قلمداد می‌کنیم.

طبق اطلاعات به دست آمده مسکو پیشنهاد احیای کانال‌های امنیتی میان دمشق و آنکارا و احتمال استقرار پلیس روسیه برای جدا کردن کُردها و ترک‌ها در شمال شرق سوریه را بدهد.

مسلم از جانب خود عنوان کرد تماس‌های کُردها با روسیه به پایان نرسیده‌است و هیئت ادارهٔ خودگردان «نقشهٔ راهی» به مسکو تقدیم کرد که شامل عناصر مذاکره با دمشق ضمن نظارت روسیه است و آنها منتظر جواب مسکو در این باره هستند.

«نقشهٔ راه» شامل ۱۰ اصل بود: تمامیت ارضی سوریه، نظام جمهوری دموکراسی که اداره‌های خودمختار بخشی از آن است، اداره‌های خودمختار نمایندگانی در پارلمان دمشق داشته باشند، پرچم‌های ایالت‌های خودمختار در کنار پرچم سوریه برافراشته شود، دیپلماسی مناطق حکومت‌های اداره‌ها در تعارض با منافع ملت و قانون اساسی نباشد، نیروهای دموکراتیک سوریه بخشی از ارتش آن و مسئول حمایت از مرزها باشند، نیروهای امنیتی مناطق اداره‌ها زیر نظر شوراهای محلی فعالیت کنند، آموزش در این مناطق به زبان کُردی باشد و زبان عربی زبان رسمی خواهد بود، ثروت‌های طبیعی سوریه به شکل عادلانه در میان مناطق توزیع شود.

گفتنی است که دمشق قبلاً پیشنهاد اداره‌های خود مختار را رد کرده و پیشنهاد فعالسازی قانون ۱۰۷ را داده بود که مضمون آن ادارهٔ محلی است اما مسکو حمایت بیشتری از مرکزیت زدایی و اداره‌ها می‌کند.