لمیعه عباس بانوی شاعر عراقی درگذشت

با درگذشت لمیعه عباس عماره شاعر عراقی، صبح روز جمعه، در ایالات متحده، در سن ۹۲ سالگی، نسل طلایی شعرا در عراق شامل: بدر شاکر السیاب، نازک الملائکه و عبدالوهاب البیاتی به پایان می‌رسد؛ چهارگانه ای که در دهه ۴۰ میلادی به‌طور همزمان در خانه معلمان تحصیل می‌کردند.

در حالی که این سه شاعر خیلی زود با حرکت از شعر عمودی کلاسیک، به شعر تفعیله یا همان شعر آزاد روی آوردند و در ایجاد نوآوری بزرگ در شعر مدرن عربی نقش داشته‌اند، لمیعه قبل از پیوستن به همکارانش در نوشتن فرم جدید، مدتی به شعرسرایی براساس بحور و اوزان خلیلی مشغول بود.

اگر همکار وی نازک الملائکه با مسائل وجودی و متافیزیکی سر و کار داشت، لمیعه عباس عماره صدای عاشقانه، لطیف و در عین حال جسورانه خود را در شعر شیوا و مشهور خود در طول حیات خود حفظ کرد.

برخی از منتقدان آن را بهترین شاعری دانستند که صدای بی پروانه زنانه را مجسم کرد، و او یکی از اولین کسانی بود که قصیده زنانه سرود و چراغ آن را در نقشه شعر مدرن عربی روشن کرد و دوگانگی جسم و روح را بزرگ داشت.

این شاعر، شعرسرایی را در اوایل زندگی خود، هنگامی که دوازده ساله بود، شروع کرد و شعرهای خود را برای شاعر غربت و تبعید ایلیا ابوماضی، که دوست پدرش بود، می‌فرستاد.

مجله «السمیر» اولین شعر او را هنگامی که چهارده ساله بود، را در صفحه اول خود منتشر کرد و ایلیا ابوماضی نیز آن را نقد و تفسیر کرد. به طوری که ابوماضی گفت: «چنین کودکانی در عراق وجود دارند، ببینید عراق با چه نوزایی شاعرانه ای روبرو است».

لمیعه پس از فارغ‌التحصیلی در تدریس مقطع متوسطه مشغول به کار شد و پس از انقلاب ۱۹۵۸، با فعالیت سیاسی چپ گرایانه و نقش آن در فعالیت‌های کانون نویسندگان و ادبای عراق شناخته شد، کانونی که محمد مهدی الجواهری شاعر بزرگ عراقی ریاست آن را بر عهده داشت و لمیعه عضو هیئت مدیره آن شد.

این شاعر در سال ۱۹۷۸، مانند ده‌ها تن از روشنفکران عراقی، به دلیل تشدید سرکوب‌های سیاسی و فرهنگی در عراق، از عراق مهاجرت کرد و در کالیفرنیای آمریکا ساکن شد، تا این که با وخیم شدن سلامتی اش دار فانی را وداع گفت.

محافل سیاسی و فرهنگی عراق در سوگ درگذشت این شاعر به سر می‌برند. برهم صالح رئیس‌جمهوری عراق در پی درگذشت این شاعر عراقی، با انتشار توئیتی گفت: «با این شاعر بزرگ و بیش از ۵ دهه آفرینش زیبایی از جانب او خداحافظی می‌کنیم».

وی افزود: «این مرحومه قصائد، خلاقیت ادبی و مواضع ملی در یاد ما برجای گذاشت و نقطه عطفی در فرهنگ عراق چه در زمینه زبان عربی عامیانه و فصیح به‌شمار می‌رود».

مصطفی الکاظمی نخست‌وزیری عراق نیز ضمن تسلیت درگذشت این شاعر مشهور گفت: «با درگذشت این شاعر، یک نخل بلند دیگر عراقی دنیای ما را ترک کرد، اما آثار بسیاری از شعر بدیع خود و نقش خود در فرهنگ عراق را برجای گذاشت؛ نقشی که نسل‌های آینده از آن با افتخار و غرور یاد می‌کنند».

وی افزود: «لمیعه عباس عماره قله ای بلند از قله‌های شعر معاصر عراق و دستاوردی از میان فرهنگ جاویدان آن محسوب می‌شود که موجب برجستگی موقعیت عراق در فرهنگ عربی و میراث غنی آن شده و عراق و ملتش به آن افتخار می‌کند».

حسن ناظم وزیر فرهنگ عراق نیز درگذشت این شاعر معاصر عراق را تسلیت گفت و تأکید کرد: «لمیعه عباس صدای شعری منحصر به فردی است که موج مدرنیته را در صحنه شعر عراق شکل داد».

در همین زمینه، هیئت مدیره شورای فدرال مندایی‌ها در هلند درگذشت این شاعر را تسلیت گفت.