ولیعهد سعودی در قاهره

مصر: ولیعهد سعودی، مهمانی عزیز در قاهره است

رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
TT

ولیعهد سعودی در قاهره

رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)

شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد پادشاهی عربی سعودی سفر منطقه‌ای خود را شامل اردن و ترکیه را با سفر به مصر آغاز کرد؛ جایی که او اوایل دیروز (دوشنبه) جده را در راس یک هیئت بلندپایه رسمی سعودی به مقصد قاهره ترک کرد و در فرودگاه قاهره مورد استقبال عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور این کشور قرار گرفت.
بسام راضی سخنگوی رسمی ریاست جمهوری مصر در این باره گفت که ولیعهد سعودی میهمان عزیز وطن دوم خود یعنی مصر است.
وی افزود: انتظار می‌رود این سفر شامل مذاکرات دوجانبه بین ولیعهد سعودی و رئیس‌جمهور مصر باشد که در آن به کلیات روابط دوجانبه بین دو کشور برادر و راه‌های تقویت آن در زمینه‌های مختلف و همچنین بحث در مورد مسائل سیاسی منطقه ای و بین المللی مورد اهتمام مشترک پرداخته می‌شود. این سفر در چارچوب مشارکت استراتژیک عمیق و تاریخی قاهره و ریاض صورت گرفته است که هدف آن دستیابی به امنیت، ثبات، توسعه و صلح با رویکردی واحد به سود دو کشور، دو ملت برادر و ملت‌های عربی و اسلامی است.
دربار پادشاهی سعودی در بیانیه ای ضمن اعلام آغاز سفر رسمی ولیعهد سعودی به مصر، توضیح داد که این امر بر اساس دستورات خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز و بر اساس اشتیاق وی برای برقراری ارتباط و تقویت روابط بین پادشاهی (و کشورهای برادر) در همه زمینه ها و در پاسخ به دعوت جمهوری عربی مصر، پادشاهی هاشمی اردن و جمهوری ترکیه از شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و معاون رئیس شورای وزیران کشور صورت می گیرد. در این سفر، وی با سران این کشورها دیدار و در مورد روابط دوجانبه و راه های تقویت آنها در زمینه های مختلف و بحث در مورد موضوعات مورد اهتمام مشترک گفت و گو خواهد کرد.
سفر شاهزاده محمد بن سلمان به قاهره در چارچوب تمایل وی برای تقویت روابط کشورش با کشورهای منطقه و تاکیدی بر اهمیت نقش سعودی و عمق استراتژیک آن در محیط های منطقه ای و عربی است.


رئیس جمهور عبدالفتاح السیسی در دیدار دیروز خود با شاهزاده محمد بن سلمان در قاهره (واس)

سفر ولیعهد سعودی به مصر، چهارمین سفر رسمی وی طی پنج سال گذشته است که نشان دهنده علاقه خاص وی به مصر و نزدیکی ویژه و آشکار بین رهبری دو کشور است. شاهزاده محمد بن سلمان توجه ویژه ای به مصر دارد و این در ادامه نقش محوری سعودی در حمایت از مصر در زمینه های مختلف و علاقه آن به امنیت و ثبات مصر است که در بسیاری از مواضع تاریخی و حمایت سیاسی ریاض از قاهره مشهود بود.
دو کشور روابط اقتصادی نزدیکی دارند و این امر در اعلامیه صندوق سرمایه گذاری عمومی مبنی بر تزریق سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری با همکاری صندوق مستقل مصر با هدف تقویت مبادلات تجاری بین دو کشور مشهود است.
دو طرف همچنین روابط تجاری رو به رشدی دارند، به طوری که حجم مبادلات تجاری دو کشور طی شش سال گذشته (2016 - 2021) بالغ بر 179 میلیارد ریال سعودی (47.71 میلیارد دلار) بوده است و حجم صادرات غیرنفتی سعودی به مصر در سال 2021  با ثبت 7.2 میلیارد ریال (1.9 میلیارد دلار)، 6.9 درصد افزایش یافته است. 
سعودی همچنین 5 میلیارد دلار سپرده نزد بانک مرکزی مصر گذاشته است؛ این اقدام به حمایت سریع نقدینگی خارجی در مصر کمک می کند، از مذاکرات دولت مصر با صندوق بین المللی پول پشتیبانی می کند و ثبات نرخ مبادله پوند مصر را در دوره آینده تضمین می کند.
پادشاهی از طریق صندوق توسعه سعودی، به تقویت تلاش های عمرانی و توسعه ای مصر کمک می کند؛ کمک های صندوق به مبلغ 8846.61 میلیون ریال برای 32 پروژه در بخش های حیاتی برای توسعه و تامین مالی از جمله ساخت جاده ها، توسعه نیروگاه ها، نمک زدایی و تصفیه آب و ایجاد بیمارستان ها و جوامع مسکونی در مصر رسید.
در بعد اقتصادی نیز، صندوق صنعتی سعودی در حمایت و تامین مالی 17 پروژه مشترک با مصر به ارزش بیش از 393 میلیون ریال مشارکت داشته است و 27 کارخانه با سرمایه گذاری مصر در شهرهای صنعتی سعودی در تعدادی از زمینه ها مانند: صنایع لوازم الکتریکی، فلزات، صنایع غذایی، لاستیک و پلاستیک، صنایع پزشکی و غیره فعال است.
پیش بینی می شود که پروژه اتصال برق سعودی و مصر در صورت عملیاتی شدن، به تعدادی از مزایای مشترک برای دو کشور  از جمله افزایش قابلیت اطمینان شبکه های برق ملی، حمایت از پایداری آنها و بهینه سازی قابلیت های تولید موجود در آنها دست یابد.
در زمینه آموزشی نیز دانشگاه بین المللی ملک سلمان در سال 2020 تاسیس شد و یکی از خروجی های برنامه خادم حرمین شریفین برای توسعه شبه جزیره سینا است. این دانشگاه شامل 16 دانشکده و 56 رشته در 3 پردیس هوشمند در شهرهای الطور، راس سدر و شرم الشیخ است و به عنوان یکی از دانشگاه های نسل چهارم هوشمند معرفی شده است که هدف آن ارائه یک تجربه دانشگاهی منحصربه‌فرد است که در آن یادگیری با استفاده از آخرین فن‌آوری‌ها، تجربه کاربردی، دانش نظری، خدمات اجتماعی و توسعه محیطی ترکیب می‌شود.



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»