آغاز به کار سفارت آذربایجان در اسرائیل در میانه تنش با ایران

کوهن از باکو خواست برای مقابله با تهران همکاری کند.. بایراموف خواستار حمایت در برابر «اشغال ارمنستان» شد

آغاز به کار سفارت آذربایجان در اسرائیل در میانه تنش با ایران
TT

آغاز به کار سفارت آذربایجان در اسرائیل در میانه تنش با ایران

آغاز به کار سفارت آذربایجان در اسرائیل در میانه تنش با ایران

جیحون بایراموف وزیر خارجه جمهوری آذربایجان سفارت کشور خود را در اسرائیل بعد از گذشت ۳۰ سال از آغاز روابط رسمی میان دو طرف افتتاح کرد؛ تحولی که می‌تواند بحران اعتماد بین باکو و همسایه جنوبی آن تهران را تشدید کند.
بایراموف صبح چهارشنبه وارد تل‌آویو شد و سلسله نشست‌های خود را با رهبران سیاسی و گروهی از اقتصاددانان آغاز کرد. وی قصد دارد برای دیدار با محمود عباس، رئیس تشکیلات فلسطین، به رام‌الله سفر کند.
وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان با الی کوهن وزیر امور اسرائیل نیز دیدار کرد و در نشست مشترک خبری، گشایش پروازهای مستقیم بین باکو ـ تل آویو، همکاری در زمینه کشاورزی و مدیریت آب و توسعه مناسبات در زمینه علمی، آموزشی، فرهنگی و گردشگری را از جمله موارد تعمیق روابط بین دو طرف ذکر کرد.
کوهن همچنین اظهار کرد که «پس از چند هفته، او یک مأموریت مهم اقتصادی را برای انجام یک سفر رسمی به آذربایجان بر عهده خواهد داشت».
الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل با بیان این که افتتاح سفارت آذربایجان در اسرائیل را «شاهدی بر جهش در روابط راهبردی» دانست و گفت که این اقدام، دلیل بیشتری بر استحکام روابط بین دو طرف است. وی افزود: آذربایجان کشوری مسلمان است و موقعیت استراتژیک آن باعث می‌شود که روابط بین ما از اهمیت و پتانسیل بالایی برخوردار باشد.
وزیر خارجه اسرائیل گفت «با وزیر خارجه آذربایجان دربارهٔ تشکیل جبهه یکپارچه علیه ایران توافق کردم. دربارهٔ تقویت همکاری در زمینه‌های اقتصادی امنیت انرژی و ابتکار گفت و گو کردیم».
بایراموف گفت: یک هدف مشترک برای دو کشور وجود دارد و آن همکاری برای دستیابی به یک مشارکت استراتژیک است که به صلح، ثبات و رفاه منطقه کمک می‌کند.
وی افزود: یک اقلیت مهم یهودی در آذربایجان وجود دارد و همراه با شهروندان اسرائیلی آذری الاصل در حال ایجاد یک مشارکت واقعی با ابعاد سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی (...) است.
بایراموف اشاره کرد که اسرائیل برای حفظ امنیت و تمامیت ارضی به کشورش کمک‌های بزرگ و مهمی ارائه می‌کند و به دنبال بازگرداندن سرزمین‌های اشغال شده توسط ارمنستان است.
وی گفت: جهشی در همکاری‌های اقتصادی وجود دارد زیرا ارزش مبادلات تجاری در سال ۲۰۲۲ ۸۵ درصد افزایش یافت.
۱۱۴ شرکت اسرائیلی در آذربایجان فعالیت می‌کنند و اسرائیل ۳۰ درصد نفت خود را از آذربایجان خریداری می‌کند و از تخصص فنی بالایی برخوردار است.
اسرائیل یکی از اولین کشورهایی بود که آذربایجان را در سال ۱۹۹۱ به رسمیت شناخت و در سال ۱۹۹۳ سفارت خود را در باکو تأسیس کرد. اما آذربایجان به مدت ۳۰ سال هیچ نمایندگی رسمی دیپلماتیک در اسرائیل نداشت.
مختار محمدوف، سفیر جمهوری آذربایجان در اسرائیل در روز دوشنبه استوارنامه خود را به اسحاق هرتزوگ رئیس‌جمهور اسرائیل تقدیم کرد.
هرتزوگ گفت: «آذربایجان کشوری سکولار محسوب می‌شود و اولین کشور شیعی است که در اسرائیل سفارت افتتاح کرده‌است. همچنین یک جامعه یهودی در آنجا زندگی می‌کند که بین ۱۲ تا ۱۸ هزار نفر تخمین زده می‌شود».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»