وزرای خارجه عرب به «الشرق الاوسط»: امنیت سعودی و خلیج تکیه‌گاه ثبات جهان است

تأکید کردند که نشست سران کشورهای اسلامی پیام آشکاری برای ایران فرستاد و بستری برای حل بحران‌های پیرامون فراهم کرد

وزرای خارجه عرب به «الشرق الاوسط»: امنیت سعودی و خلیج تکیه‌گاه ثبات جهان است
TT

وزرای خارجه عرب به «الشرق الاوسط»: امنیت سعودی و خلیج تکیه‌گاه ثبات جهان است

وزرای خارجه عرب به «الشرق الاوسط»: امنیت سعودی و خلیج تکیه‌گاه ثبات جهان است

تعدادی از وزرای خارجه عرب تأکید کردند که نشست‌های سه‌گانه مکه (سران کشورهای خلیج، عرب و اسلامی) پیام‌های آشکاری برای نظام ایران دربارهٔ ضرورت توقف تجاوزها و دخالت‌هایش در منطقه عربی به همراه داشته‌است، آنها همچنین گفتند که کشورهای عربی و اسلامی در مقابل هرگونه جنگ‌افروزی و تهدید سلامت و امنیت منطقه در کنار سعودی ایستاده‌اند.
انور محمد قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات در گفتگو با «الشرق الاوسط» اظهار کرد: همگان روی ریاست سعودی بر این دوره از سازمان همکاری اسلامی حساب ویژه باز کرده‌اند. سعودی باتوجه به جایگاه خود سازمان همکاری اسلامی را به سوی مکانتی بهتر در این شرایط سخت جهانی رهبری خواهد کرد.
قرقاش، سازمان همکاری اسلامی را یکی از بزرگترین سازمان‌های بین‌المللی دانست که پس از سازمان ملل در جایگاه دوم قرار دارد و گفت: این سازمان نماینده منافع و رویکردهای جهان اسلام است و بی شک نقش مهمی در هماهنگی مواضع در مسائل منطقه ای و همچنین دربارهٔ گروه‌های تندرو، اسلام هراسی و موضوعات دیگر دارد، بنابراین سعودی نقشی بزرگ و اصلی در این مسئله ایفا خواهد کرد.
این مقام اماراتی در ادامه دربارهٔ تجاوزهای ایران تأکید کرد؛ هدف همگان مدیریت مرحله حساس کنونی با روش‌های عقلانی است.. هدف اصلی ما این است که می‌خواهیم آشکار باشیم و این نتیجه‌گیری ما از سیاست‌های دخالت آمیز ایران ناشی شده‌است.. از نظر بازیگران منطقه ای این سیاست‌ها شامل برنامه موشکی ایران و دخالت‌های آن در جهان عرب است.
وزیر مشاور در امور خارجه امارات توضیح داد: با این همه به دنبال تشدید تنش نیستیم، بلکه به دنبال جستن راه حل‌هایی برای این تجاوزها و ارسال پیامی روشن به ایران هستیم؛ مبنی بر اینکه دخالت مستیم یا از طریق گروه‌های نیابتی اش پذیرفتنی نیست.
در همین رابطه، ایمن الصفدی وزیر خارجه اردن نیز به «الشرق الاوسط» گفت: امیدواریم پیام نشست‌های سه‌گانه مکه به گوش همگان رسیده باشد؛ مفاد این پیام این است که امنیت ما یکپارچه است و ثبات ما نیز همین‌طور. امنیت و ثبات منطقه نیز تکیه گاهی برای برای امنیت و ثبات همه جهان است.
الصفدی تأکید کرد که نشست سران اسلامی فرصتی برای گردهمایی رهبران کشورهای اسلامی به منظور مشورت و همفکری دربارهٔ راه‌های اقدام برای حل بحران‌ها و خدمت به منافع مشترک ایجاد کرد.
وی دربارهٔ سایه افکندن بحران آمریکاو ایران بر روی منطقه نیز گفت: منطقه شاهد بحران‌ها و نزاع‌های بزرگی است و فکر نمی‌کنم که کسی از ما نزاع‌ها و تنش‌های بیشتری بخواهد. معتقدم هر چه ما تنش‌ها را کاهش داده و به سمت گفتگوی منطقی عملی با در نظر گرفتن منافع کشورها و اهمیت امنیت منطقه ای گام برداریم، می‌توانیم خطرهای غیرعمد یا تحولات غافلگیرکننده را پشت سر گذاریم.
وزیر خارجه اردن دربارهٔ پیام نشست سران عرب در سایه تنش‌های ایجادشده به واسطه دخالت‌های ایران در امور کشورهای منطقه اظهار کرد: موضع سعودی و اردن و بقیه کشورهای عربی این است که ما به دنبال پایداری امنیت و ثبات در منطقه و برپایی روابط منطقه ای براساس اصل حسن همجواری و عدم دخالت در امور داخلی است. اگر ما بتوانیم بر این اصول توافق کنیم به نظر می‌رسد می‌توانیم همه مشکلات را حل کنیم.
به گفته او، هیچ کشور عربی به دنبال کشیده شدن به سمت نزاع و تنش زایی است، بلکه همه به دنبال برقراری روابط منطقه ای طبق اصولی است که باید محترم شمرده شوند.
این مقام اردنی در پایان بار دیگر بر موضع کشورش دربارهٔ حمله به نفتکش‌ها و تأسیسات نفتی تأکید کرد و گفت ما از ابتدا این حوادث را محکوم کردیم و با همه توان خود در کنار برادران خود در سعودی و امارات هستیم؛ زیرا به گفته پادشاه اردن امنیت سعودی امنیت اردن است.
از سوی دیگر، خالد الیمانی وزیر خارجه یمن نیز در مصاحبه «الشرق الاوسط» گفت: نشست‌های اسلامی در راستای حمایت و پشتیبانی از مشروعیت عبدربه منصور هادی رئیس‌جمهور یمن و دولت یمن و همچنین تلاش‌های سازمان ملل در این کشور و شتاب بخشی به اجرای توافق استوکهولم است.
الیمانی همچنین افزود نشست‌های مکه پیام‌های مهمی برای ایران نسبت به ضرورت توقف سیاست‌های توسعه طلبانه، انتشار اشکال گوناگون هرج و مرج و برهم زدن امنیت و ثبات منطقه فرستادند. ایران باید این پیام را دریابد؛ زیرا ما نمی‌پذیریم که تهران در برهم زدن ثبات و امنیت منطقه و اعزام شبه نظامیان به منطقه به منظور هرج و مرج ادامه دهد.
وی ادامه داد: همچنین نمی‌پذیریم که ایران به تروریسم حکومتی علیه همسایگانش از قبیل حمله به نفتکش‌ها و تأسیسات نفتی دست بزند؛ بنابراین باید بر روی دستاوردهای نشست مکه قرائتی استراتژیک انجام دهیم به طوری که امت اسلام می‌خواهد منطقه از تهاجم ایران نجات دهد.



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»