رونمایی از مجلس جدید ایران در شرایط کرونا و تحریم

بررسی عملکرد مجلس دهم و نگاهی به موانع پیش روی مجلس یازدهم: از مجلس مطیع تا مجلس تندرو

رونمایی از مجلس جدید ایران در شرایط کرونا و تحریم
TT

رونمایی از مجلس جدید ایران در شرایط کرونا و تحریم

رونمایی از مجلس جدید ایران در شرایط کرونا و تحریم

آخرین جلسه علنی دهمین مجلس ایران چهارشنبه هفته گذشته (۳۱ اردیبهشت) بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی و پس از تصویب ۲۰۰ قانون به پایان رسید و حالا قرار است یازدهمین دوره آن با ۱۴ کرسی بدون نماینده به دلایلی همچون کرونا، جعل مدرک و عدم کسب حداقل آرا، امروز چهارشنبه (۷ خرداد) افتتاح شود.
به گزارش الشرق الاوسط، علی لاریجانی رئیس مجلس دهم ایران در آخرین نطق خود گفت که این مجلس طی این چهار سال با «حوادث بسیار عجیبی» مواجه بود. او به حادثه‌ای خاص اشاره نکرد. لاریجانی مجلس دهم را «مظلوم» نامید که «با الفاظ سبک، تحقیر و تخریب» مواجه شده‌است.
لاریجانی همچنین گفت که هرگز طی دوازده سال ریاست خود بر مجلس یاد ندارد که رهبر ایران به او دستوری داده باشد. با این حال، علی لاریجانی بلافاصله تصریح کرد: «ایشان نظر خودشان را می‌دادند و مجلس هم وقتی نظر ایشان را می‌دانست احترام می‌گذاشت». لاریجانی سپس افزود: «یاد ندارم که تدبیری از سوی مقام معظم رهبری به مجلس اعلام شود و کسی به آن توجه نکرده باشد.»
لاریجانی در جای دیگری از سخنانش افزود که مجلس دهم «با رصد حوادث بیانیه‌های مهمی صادر کرد.» به گفتهٔ او پس از آنکه آمریکا سپاه پاسداران را گروهی تروریستی معرفی کرد، همهٔ نمایندگان مجلس «لباس سپاه بر تن کردند تا بگویند آنها نیز سپاهی هستند» و همزمان برای تقویت بنیه مالی و نظامی سپاه قدس قانون تصویب کردند.

- خدعه رسانه ای لاریجانی
در روزهای اخیر و همزمان با پایان دوره نمایندگی ۱۲ ساله و ریاست علی لاریجانی بر مجلس، تقدیرنامه‌هایی از طرف مراجع تقلید خطاب به وی نوشته و منتشر شده‌است.
برخی از منابع رسانه ای نسبت به آن واکنش نشان دادند و نوشتند: ماجرا از این قرار است که علی لاریجانی با اطلاع از مناسبات علماء و آداب حوزوی، به نگارش نامه ای خطاب به مراجع تقلید اقدام کرده و در آن نامه از حمایت‌های آنان تقدیر کرده‌است، ولی در یک شگرد رسانه ای نامه خود به مراجع تقلید را منتشر نکرده‌است.
این منابع تأکید کردند: مراجع تقلید از باب ادب پاسخ نامه لاریجانی را می‌دهند و مطالب کلی را در تأیید و تقدیر از او بیان کرده‌اند که در این سطح از مناسبات، امری کاملاً عادی است و هرگز دلالت بر تأیید مطلق عملکرد لاریجانی نیست.
به گفته این منابع، انتشار نامه‌های علمای قم بدون تصریح به قرائن حالیه و مقالیه آن، و بدون هیچ اشاره ای به نامه اولیه لاریجانی، مصداق کامل خدعه رسانه ای و پنهان‌کاری است.

- منتقدان دوره دهم چه می‌گویند؟
دوره گذشته مجلس ایران منتقدان بی شماری دارد، آنها معتقدند: مجلس دهم به جای استیفای حقوق مردم، همانند مجالس قبل از خود، به محلی برای باندبازی، فساد، سوءاستفاده از قدرت و موقعیت برای اندوختن ثروت از راه‌های غیرقانونی تبدیل شد و نمایندگان حکومتی، کرسی‌های پارلمانی را پله‌های پر کردن جیب خود به بهای رنج و محنت بیشتر مردم کردند.
این گروه می‌گویند مجلس دهم نتوانست در هیچ‌یک از حوادث مهمی که در دوران چهار سالهٔ حیاتش اتفاق افتادند، منشأ تأثیرگذاری مهمی باشد. سایهٔ رهبر و شورای نگهبان بر سر آن همواره سنگینی می‌کرد.
به گفته آنها در مهمترین حادثهٔ چهارسالهٔ دوران حیات این مجلس، یعنی گرانی بنزین که بدون دخالت مجلس صورت گرفت و به شورش‌های گستردهٔ آبان ماه سال گذشته انجامید، مجلس علیرغم اقدامات اولیهٔ خود برای برگرداندن تصمیم دولت و قیمت بنزین به وضع قبلی، با دستور علی خامنه ای، بدون هیچ گونه مقاومت، از هرگونه مخالفتی دست برداشت و نظاره گر و مشوق سرکوب خونین شورش مردم شد.

- نزاع محافظه کاران برای تصاحب ریاست
حالا که لاریجانی در مجلس حضور ندارد، دعوا و جدال بر سر جایگزینی او در میان طیف محافظه کار که اکثریت مجلس را در اختیار دارند، بالا گرفته‌است.
اکثر کرسی‌های مجلس یازدهم در اختیار اصول‌گرایان است اما آن‌ها که قبل از انتخابات نتوانستند به وحدت برسند، اکنون اختلافاتشان بر سر تصاحب کرسی ریاست مجلس مجدداً سر باز کرده‌است.
رسانه‌های داخل ایران از کاندیداتوری محمدباقر قالیباف (طیف نواصولگرایان)، حمیدرضا حاجی‌بابایی (طیف احمدی‌نژاد)، مصطفی میرسلیم (طیف اصولگرایان سنتی) و فریدون عباسی (طیف اصولگرایان سنتی) برای ریاست مجلس یازدهم خبر داده‌اند.
دست‌کم چهار بلوک اصلی اصول‌گرایان سنتی، اصول‌گرایان نوظهور، جبهه پایداری و احمدی‌نژادی‌ها (دولت نهمی‌ها) بر سرغنایم با هم دعوا دارند. گفته می‌شود جبهه پایداری و دولت نهمی‌ها هرگز به حمایت از قالیباف رضایت نمی‌دهند. با این‌حال، سرنوشت ریاست مجلس را احتمالاً نحوه معامله گروه‌ها در دقیقه ۹۰ مشخص خواهد کرد.
در مجلس یازدهم گروه‌های موسوم به اصلاح‌طلبان، چهره‌های چندانی ندارند و با وجود چهره‌های شناخته‌شده‌ای چون مسعود پزشکیان و غلامرضا تاجگردون بعید است که بتوانند یک فراکسیون در قامت اقلیت مجلس تشکیل دهند.

- چه چالش‌هایی در انتظار مجلس یازدهم وجود دارد؟
مجلس یازدهم در حالی قرار است امروز با حضور مقامات عالی‌رتبه ایران آغاز به کار کند که چالش‌ها و مشکلاتی به جا مانده از گذشته و تازه رشد یافته در انتظار آن هستند و کار آن را سخت خواهند کرد.
به گفته ناظران، پیامدهای بحران کرونا بر ایران در همه حوزه‌ها، مشکلات اقتصادی از جمله بازارهای ارزی و خودرویی، بحران اجتماعی ناشی از بیکاری، فقر، حاشیه نشینی و.. ، اعتراضات کارگری و صنفی، فساد سیستماتیک، ناکارآمدی نظام، مدیریت بخشی نگر، دخالت نهادهای نظامی در روند سیاسی و مهم‌تر از همه آثار تحریم‌های نفتی، بانکی و نظامی آمریکا علیه بخش‌های مختلف کشور، بسته شدن راه‌های تعامل با جهان و در نهایت نبود سازوکار مشخص و یکدست برای تعامل در حوزه بین‌الملل به ویژه همسایگان از چالش‌های عمده پیش روی نمایندگان دوره جدید مجلس ایران خواهد بود.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»