رونمایی از مجلس جدید ایران در شرایط کرونا و تحریم

آخرین جلسه علنی دهمین مجلس ایران چهارشنبه هفته گذشته (۳۱ اردیبهشت) بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی و پس از تصویب ۲۰۰ قانون به پایان رسید و حالا قرار است یازدهمین دوره آن با ۱۴ کرسی بدون نماینده به دلایلی همچون کرونا، جعل مدرک و عدم کسب حداقل آرا، امروز چهارشنبه (۷ خرداد) افتتاح شود.

به گزارش الشرق الاوسط، علی لاریجانی رئیس مجلس دهم ایران در آخرین نطق خود گفت که این مجلس طی این چهار سال با «حوادث بسیار عجیبی» مواجه بود. او به حادثه‌ای خاص اشاره نکرد. لاریجانی مجلس دهم را «مظلوم» نامید که «با الفاظ سبک، تحقیر و تخریب» مواجه شده‌است.

لاریجانی همچنین گفت که هرگز طی دوازده سال ریاست خود بر مجلس یاد ندارد که رهبر ایران به او دستوری داده باشد. با این حال، علی لاریجانی بلافاصله تصریح کرد: «ایشان نظر خودشان را می‌دادند و مجلس هم وقتی نظر ایشان را می‌دانست احترام می‌گذاشت». لاریجانی سپس افزود: «یاد ندارم که تدبیری از سوی مقام معظم رهبری به مجلس اعلام شود و کسی به آن توجه نکرده باشد.»

لاریجانی در جای دیگری از سخنانش افزود که مجلس دهم «با رصد حوادث بیانیه‌های مهمی صادر کرد.» به گفتهٔ او پس از آنکه آمریکا سپاه پاسداران را گروهی تروریستی معرفی کرد، همهٔ نمایندگان مجلس «لباس سپاه بر تن کردند تا بگویند آنها نیز سپاهی هستند» و همزمان برای تقویت بنیه مالی و نظامی سپاه قدس قانون تصویب کردند.

- خدعه رسانه ای لاریجانی

در روزهای اخیر و همزمان با پایان دوره نمایندگی ۱۲ ساله و ریاست علی لاریجانی بر مجلس، تقدیرنامه‌هایی از طرف مراجع تقلید خطاب به وی نوشته و منتشر شده‌است.

برخی از منابع رسانه ای نسبت به آن واکنش نشان دادند و نوشتند: ماجرا از این قرار است که علی لاریجانی با اطلاع از مناسبات علماء و آداب حوزوی، به نگارش نامه ای خطاب به مراجع تقلید اقدام کرده و در آن نامه از حمایت‌های آنان تقدیر کرده‌است، ولی در یک شگرد رسانه ای نامه خود به مراجع تقلید را منتشر نکرده‌است.

این منابع تأکید کردند: مراجع تقلید از باب ادب پاسخ نامه لاریجانی را می‌دهند و مطالب کلی را در تأیید و تقدیر از او بیان کرده‌اند که در این سطح از مناسبات، امری کاملاً عادی است و هرگز دلالت بر تأیید مطلق عملکرد لاریجانی نیست.

به گفته این منابع، انتشار نامه‌های علمای قم بدون تصریح به قرائن حالیه و مقالیه آن، و بدون هیچ اشاره ای به نامه اولیه لاریجانی، مصداق کامل خدعه رسانه ای و پنهان‌کاری است.

- منتقدان دوره دهم چه می‌گویند؟

دوره گذشته مجلس ایران منتقدان بی شماری دارد، آنها معتقدند: مجلس دهم به جای استیفای حقوق مردم، همانند مجالس قبل از خود، به محلی برای باندبازی، فساد، سوءاستفاده از قدرت و موقعیت برای اندوختن ثروت از راه‌های غیرقانونی تبدیل شد و نمایندگان حکومتی، کرسی‌های پارلمانی را پله‌های پر کردن جیب خود به بهای رنج و محنت بیشتر مردم کردند.

این گروه می‌گویند مجلس دهم نتوانست در هیچ‌یک از حوادث مهمی که در دوران چهار سالهٔ حیاتش اتفاق افتادند، منشأ تأثیرگذاری مهمی باشد. سایهٔ رهبر و شورای نگهبان بر سر آن همواره سنگینی می‌کرد.

به گفته آنها در مهمترین حادثهٔ چهارسالهٔ دوران حیات این مجلس، یعنی گرانی بنزین که بدون دخالت مجلس صورت گرفت و به شورش‌های گستردهٔ آبان ماه سال گذشته انجامید، مجلس علیرغم اقدامات اولیهٔ خود برای برگرداندن تصمیم دولت و قیمت بنزین به وضع قبلی، با دستور علی خامنه ای، بدون هیچ گونه مقاومت، از هرگونه مخالفتی دست برداشت و نظاره گر و مشوق سرکوب خونین شورش مردم شد.

- نزاع محافظه کاران برای تصاحب ریاست

حالا که لاریجانی در مجلس حضور ندارد، دعوا و جدال بر سر جایگزینی او در میان طیف محافظه کار که اکثریت مجلس را در اختیار دارند، بالا گرفته‌است.

اکثر کرسی‌های مجلس یازدهم در اختیار اصول‌گرایان است اما آن‌ها که قبل از انتخابات نتوانستند به وحدت برسند، اکنون اختلافاتشان بر سر تصاحب کرسی ریاست مجلس مجدداً سر باز کرده‌است.

رسانه‌های داخل ایران از کاندیداتوری محمدباقر قالیباف (طیف نواصولگرایان)، حمیدرضا حاجی‌بابایی (طیف احمدی‌نژاد)، مصطفی میرسلیم (طیف اصولگرایان سنتی) و فریدون عباسی (طیف اصولگرایان سنتی) برای ریاست مجلس یازدهم خبر داده‌اند.

دست‌کم چهار بلوک اصلی اصول‌گرایان سنتی، اصول‌گرایان نوظهور، جبهه پایداری و احمدی‌نژادی‌ها (دولت نهمی‌ها) بر سرغنایم با هم دعوا دارند. گفته می‌شود جبهه پایداری و دولت نهمی‌ها هرگز به حمایت از قالیباف رضایت نمی‌دهند. با این‌حال، سرنوشت ریاست مجلس را احتمالاً نحوه معامله گروه‌ها در دقیقه ۹۰ مشخص خواهد کرد.

در مجلس یازدهم گروه‌های موسوم به اصلاح‌طلبان، چهره‌های چندانی ندارند و با وجود چهره‌های شناخته‌شده‌ای چون مسعود پزشکیان و غلامرضا تاجگردون بعید است که بتوانند یک فراکسیون در قامت اقلیت مجلس تشکیل دهند.

- چه چالش‌هایی در انتظار مجلس یازدهم وجود دارد؟

مجلس یازدهم در حالی قرار است امروز با حضور مقامات عالی‌رتبه ایران آغاز به کار کند که چالش‌ها و مشکلاتی به جا مانده از گذشته و تازه رشد یافته در انتظار آن هستند و کار آن را سخت خواهند کرد.

به گفته ناظران، پیامدهای بحران کرونا بر ایران در همه حوزه‌ها، مشکلات اقتصادی از جمله بازارهای ارزی و خودرویی، بحران اجتماعی ناشی از بیکاری، فقر، حاشیه نشینی و.. ، اعتراضات کارگری و صنفی، فساد سیستماتیک، ناکارآمدی نظام، مدیریت بخشی نگر، دخالت نهادهای نظامی در روند سیاسی و مهم‌تر از همه آثار تحریم‌های نفتی، بانکی و نظامی آمریکا علیه بخش‌های مختلف کشور، بسته شدن راه‌های تعامل با جهان و در نهایت نبود سازوکار مشخص و یکدست برای تعامل در حوزه بین‌الملل به ویژه همسایگان از چالش‌های عمده پیش روی نمایندگان دوره جدید مجلس ایران خواهد بود.