سرمایه گذاری خطرپذیر... 2024 سال چالش برانگیزی است

بر اساس دادههای «مگنت»، سال گذشته - برای اولین بار - معاملات سرمایه گذاری خطرپذیر در سعودی از امارات فراتر رفت و سعودى را به اولین کشور در منطقه خاورمیانه تبدیل کرد.
طبیعتاً در محافل حکومتی از این اعداد که از آن به عنوان یک دستاورد تاریخی یاد شد، شادی به راه افتاد و این یکی از کاستی های زبان اعداد است. گاهی اوقات اعداد بزرگ نمی توانند تصویر واقعی را بازتاب دهند.
اگر به گزارش «مگنت» نگاه کنیم، آنچه باعث برتری سعودی در معاملات سرمایه گذاری خطرپذیر در سال گذشته شد، تامین مالی هنگفتی بود که توسط دو شرکت پس پرداخت، تامارا و تابی، به دست آمد. اولی در ماه دسامبر 340 میلیون دلار در دور تأمین مالی «C» دریافت کرد، در حالی که دیگری 250 میلیون دلار در دور تأمین مالی «D» در همان ماه دریافت کرد.
یعنی نزدیک به نیمی از سرمایه گذاری خطرپذیر در سعودی در سال گذشته به مبلغ 1.3 میلیارد دلار به این دو شرکت اختصاص یافت. این دو شرکت بیشترین سرمایه ای را که به بخش فناوری مالی اختصاص یافته است، به مبلغ 708 میلیون دلار تشکیل می دهند.
تمرکز منابع مالی در این دو شرکت چیزی است که باعث می‌شود قبل از اینکه به کسانی که این دستاورد را می‌خوانند و آن را تاریخی توصیف می‌کنند نپیوندم، خیلی درباره واقعیت صحنه فکر کنم و شتاب نكنم.
به نظر من، ما به یک سال دیگر پيشگامى نیاز داریم تا آن را یک دستاورد تاریخی بدانیم و تنها صفتى که می توان به عنوان سال 2023 داد این است که شاهد تأمين مالى بی سابقه بود.
از سوی دیگر، تابی به تازگی پس از امضای قرارداد انتقال مقر خود از امارات به سعودی در سال گذشته به «سعودى» تبدیل شد و اگر این اتفاق نمی افتاد، تامین مالی تابی جزو سرمایه گذاری های سعودى محسوب نمی شد.
نکته دیگر این است که تابی پس از دریافت سرمايه از دور «D» به انتهای راه برای دورهای سرمایه گذاری رسیده است، در حالی که تامارا پس از رسیدن به «C» دورهای زیادی باقی نمانده است و بنابراین ممکن است دورهای زیادی را در دور 2024 مشاهده نکنیم.
در نهایت اکثریت سرمایه به شرکتهایی با ماهیت مشابه و نیمه بالغ تعلق گرفت و به زودی از لیست شرکتهای استارتاپی خارج شده و وارد باشگاه شرکتهای بالغ خواهند شد. فعالیت این شرکتها باعث می شود فکر کنیم که تامین مالی به سمت سرمایه گذاری در بدهی می رود نه در ملک. این شرکتها برای وام دادن به مصرف کنندگان نیاز به تامین مالی دارند.
گذشته از این چالش‌ها، ما هنوز به داده‌ها و اطلاعات بیشتری در مورد بازده سرمایه‌گذاران نیاز داریم و خروجی‌ها - از دیدگاه من - توانایی سرمایه‌گذاران برای خروج از این شرکت‌ها و عرضه آن‌ها در بازار سهام است و ما هنوز با آن فاصله داریم. این دستاورد واقعی
نوشتن چک به شرکتها برای وام دادن پول از نظر من دستاوردی نیست اگر در مورد سرمایه گذاری خطرپذیر صحبت می کنیم. بلکه توانایی تبدیل شرکتهای نوپا به سهام عمومی و حذف سرمایه گذاران اصلی از آنهاست.
همچنین، دستاورد واقعی زمانی است که ما شرکت‌های فناوری را می‌گیریم، آن‌ها را به میلیاردر تبدیل می‌کنیم و آنها را در یک IPO قرار می‌دهیم. در مورد شرکتهای فناوری که مورد علاقه سرمایه گذاران قرار گرفته اند، چیز زیادی نمی دانم. تعداد کمی از دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله (KAUST) بیرون آمده اند که برجسته ترین آنها شرکت مزارع دریای سرخ است.
شرکت دیگری وابسته به بخش فناوری به نام شرکت تحقیق و توسعه محصول (RBDC) وجود دارد که نتوانست تعداد زیادی از پتنتها را به شرکت تبدیل کند و دلایل آن مشخص به نظر نمی رسد زیرا یک شرکت دولتی است و بنابراین اطلاعاتش را به اشتراک نمى گذارد.
به نظر من، موفقیت بخش سرمایه گذاری خطرپذیر به شاخصهای زیادی نیاز دارد، نه تعداد یا اندازه معاملات، بلکه ما را ملزم به درک تأثیر همه اینها بر اکوسیستم استارتاپها و شرکتهای کوچک و متوسط می کند. ما به تداوم و تنوع تامین مالی، توانایی سرمایه گذاران برای خروج و شفافیت در مورد عرضه شرکتها برای عرضه عمومی نیاز داریم. سالی که برای صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر در منطقه سخت بود را نمی توان سالی عادی دانست. این من را به یاد سالی می‌اندازد که شاهد فروش دارایی‌هاى آرامکو بودیم و اینکه چگونه آن معامله مستقل باعث شد که تعداد سرمایه‌گذاری‌های خارجی به سطح بى سابقه برسد.
همچنین بسیاری از شرکت‌ها هستند که به دلایلی از مرحله «دره مرگ» عبور نکرده‌اند و پروژه‌های امیدوارکننده‌ای هستند که بودجه کافی دریافت نکردند و بدون اینکه کسی از آنها اطلاعی داشته باشد از بین رفتند. عمر این پروژه ها باید بخشی از دستاورد باشد.
در پایان، تا زمانی که شاخص‌های پایدار زیادی نبینم، تمام اعداد «مگنت» را صرفاً اعداد بی‌سابقه یا اوج تاریخی می‌دانم، اما شعار «دستاورد» را روی آن‌ها نمی‌گذارم.