آیا واقعاً پایان جنگ در غزه فرا رسیده است؟

بیش از دو میلیون فلسطینی در انتظار طلوع خورشید و پایان این شب طولانی و تاریک هستند؛ شبی که بدترین جنگ در تاریخ نبردهای فلسطین را با خود داشته است. اکنون و در برابر این لحظه مهم که دو روز پیش در واشنگتن اعلام شد، امیدی دور و نزدیک در دل‌ها زنده شده، اما در برابر این امید، چالش‌های فراوانی وجود دارد.
مهم‌ترین این چالش‌ها، رضایت هر دو طرف، یعنی «حماس» و اسرائیل، نسبت به طرح پایان جنگ است؛ یا این‌که هر کدام شروطی خواهند گذاشت که مذاکرات اجرای توافق را طولانی کرده و این فرصت را از بین خواهد برد؟
قابل درک است که جنبش «حماس» خشنود نيست، و همچنین نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو. «حماس» دیگر متحدی ندارد که بتواند در سایه‌اش پناه گیرد؛ حتی قطر و ترکیه با این طرح موافقت کرده‌اند، از آن حمایت می‌کنند و همراه با مصر در مذاکرات مشارکت دارند. ایران دیگر در موقعیتی نیست که بتواند به «حماس» کمک کند، چرا که توانایی‌های نظامی حمایتی‌اش را از دست داده است.
اما نتانیاهو جرأت ندارد در برابر رئیس‌جمهورى ترامپ بایستد، کسی که می‌تواند از طریق روابطش با جناح خود نتانیاهو، او را ساقط کند و شاید کار به زندان بکشد.
احتمال قوی این است که «حماس» سلاح‌هایش را زمین بگذارد و فرماندهان میدانی‌اش، همان‌گونه که گفته می‌شود، به الجزایر یا ترکیه بروند. اما این امر به این زودی‌ها رخ نخواهد داد. رسیدن به توافق آتش‌بس معمولاً آسان نیست، زیرا هر طرف بر تفسیر خود پافشاری و به آن قيد و شرطها و ضمانت‌هایی اضافه می‌كند. کسانی که این طرح آتش‌بس و مدیریت مجدد نوار غزه را طراحی کرده‌اند، می‌گویند از تجربیات پیشین در بوسنی و تیمور شرقی بهره گرفته‌اند.
اعتراضات احتمالی «حماس» این خواهد بود که نیروهای اسرائیلی وارد مناطقی شوند که پیشتر در کنترل آن‌ها بوده است؛ و تنها به بازپس‌گیری گروگان‌ها و بقایای کشته‌های خود بسنده نخواهد کرد. دوم این‌که «حماس» به محروم شدن از مشارکت غیرنظامی در اداره نوار غزه اعتراض خواهد کرد؛ و بیشتر از آن ناراحت خواهد شد که در طرح آمده است که اداره خدمات غیرنظامی همچون شهرداری‌ها، بهداشت، آموزش، قضاوت و امنیت مدنی به تشکیلات خودگردان فلسطینی سپرده شود. سوم این‌که نوع تضمین‌هایی که به «حماس» داده خواهد شد، شفاف نیست؛ از جمله این‌که اسرائیل در سال‌های آینده اعضای «حماس» را تعقیب و ترور نخواهد کرد. امری که در دهه‌های گذشته رویه همیشگی اسرائیل بوده است.
نتانیاهو نیز اعتراضاتی دارد. این توافق او را از کنترل بر غزه که وعده‌اش را داده بود، محروم می‌سازد و از کوچ اجباری مردم آن جلوگیری می‌کند. حتی کسانی که داوطلبانه برای خروج انتخاب می‌شوند، در طرح تونی بلر، بندی صریح وجود دارد که اگر تصمیم به بازگشت بگیرند، حق بازگشت دارند و اموال‌شان مصادره نمی‌شود. از سویی دیگر، اسرائیل که تصور می‌کرد حلقه محاصره را بر «حماس» تنگ کرده و به مخفی‌گاه‌ها و تونل‌هایش در جریان حمله به شهر غزه نزدیک شده، اکنون باید متوقف شود و حدود دو هزار فلسطینی را در برابر آزادی باقی گروگان‌ها، چه زنده و چه کشته‌شده آزاد کند. این آن پیروزی‌ای نیست که نتانیاهو برایش برنامه‌ریزی کرده بود، و ممکن است تأثیر منفی بر او بگذارد.
امید فراوانی وجود دارد که اکنون شاهد پایان جنگ باشیم، حتی با وجود مخالفت‌هایی از سوی «حماس» و نتانیاهو.